Các nhà thiết kế tìm về cơ sở Tám Lăng ở Tân Châu, An Giang để tìm hiểu quá trình làm vải, nghe ông Nguyễn Văn Long kể vể "sự tích lãnh Mỹ A", nghề dệt lụa cùng những trăn trở của ông - Ảnh: Trần Nguyễn

Mặc nưa và lãnh Mỹ A tạo ấn tượng tại Mỹ TTO - Hai bộ sưu tập Huê khôi xứ Nam kỳ và Nưa của nhà thiết kế Võ Việt Chung vừa được trình diễn tại Tuần lễ thời trang New York và Tuần lễ thời trang Los Angeles.

Tiếp thị lãnh Mỹ A với thế giới 10 năm tuổi nghề trong lĩnh vực thiết kế thời trang, anh đang chuẩn bị cho những cuộc chơi lớn hơn trong sân chơi quốc tế. Hành trang anh đem theo chính là lãnh Mỹ A- một giá trị tinh thần phi vật thể vừa được Unesco công nhận

Lãnh Mỹ A trên sàn diễn quốc tế TT - Từ một chất liệu chuyên dùng để may quần đen cho phụ nữ Nam bộ, lãnh tưởng như đơn điệu, không nhiều giá trị, nhà tạo mẫu Võ Việt Chung đã biến hóa thành những bộ áo dài, áo choàng, trang phục dạo phố và trang phục dạ hội cực kỳ sang trọng.

Từ lâu, lãnh Mỹ A đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều nhà thiết kế trong và ngoài nước. 

Nhưng cái thuở Tân Châu là làng lụa, lãnh Mỹ A là loại vải sang trọng nức tiếng cả nước đã qua rồi. 

Lần này, để lãnh Mỹ A vào được sô diễn thời trang, bảo tàng và lên sàn diễn của cuộc thi Hoa hậu Trái đất 2017 là một hành trình dài.

Chuyện của bốn kẻ mộng mơ

Không đành để loại vải đen tuyền huyền thoại của miền Tây bị mai một, bốn nhà thiết kế trẻ gốc miền Tây của AMI Fashion tìm về Tân Châu để mang lãnh Mỹ A vào sô diễn The Dreamers (Những kẻ mộng mơ) vào ngày 13-10 tới với 75 thiết kế đều làm từ loại "vải quý tộc" này.

Nhà thiết kế Hằng Nguyễn - giám đốc sáng tạo của dự án và cũng là một trong bốn nhà thiết kế của chương trình - chia sẻ:

"Chúng ta thường nghĩ lãnh Mỹ A là gì đó xa xỉ nhưng với sô diễn lần này, tôi mong muốn mọi người có cái nhìn khác hơn. 

Không chỉ là sự khơi gợi về giá trị truyền thống ngày xưa mà còn là mang lãnh Mỹ A gần gũi hơn qua những bộ trang phục mang tính ứng dụng và hợp thời trang".

Điều thú vị là trong số bốn nhà thiết kế, ngoại trừ Nguyễn Minh Công - top 5 nhà thiết kế Thời trang Việt Nam 2014 - thì những cái tên còn lại đều được khán giả biết đến với vai trò người đẹp, ca sĩ... 

Người đẹp Hằng Nguyễn là Hoa hậu quý bà hoàn vũ Việt Nam 2016 và hiện là chủ của Công ty thời trang AMI Fashion. 

Juun Đăng Dũng vốn là một ca sĩ trẻ, được khán giả yêu mến qua các ca khúc như: Chẳng thể là ai khác, Ta quên nhau chưa... 

Ít ai biết anh từng theo học chuyên ngành thiết kế thời trang và sô diễn lần này là cơ hội để nam ca sĩ giới thiệu đến khán giả một hình ảnh khác của mình. 

Và cuối cùng là Huỳnh Tiên, đang là ứng viên sáng giá trong cuộc thi Hoa hậu hoàn vũ Việt Nam 2017 sắp tới.

Dẫu vậy, quá trình tiếp cận và tìm mua đủ số lượng lụa và lãnh Mỹ A cho 75 bộ trang phục trong sô diễn sắp tới không phải dễ dàng bởi hiện nay, tại Tân Châu chỉ duy nhất gia đình bác Nguyễn Văn Long (Tám Lăng) còn giữ nghề làm lãnh Mỹ A truyền thống. 

Chưa kể, nếu không quen, việc xử lý trên chất liệu lụa thiên nhiên, lãnh không hề dễ dàng.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công cho hay: "Bốn người chúng tôi mấy tháng qua gần như ở suốt trên xưởng, thử rất nhiều phom dáng, cách cắt, may sao cho không bị hư, bị lỗi. 

Nhất là sau nhiều chuyến tìm về cơ sở dệt, chúng tôi thêm hiểu việc dệt, nhuộm nên một thước vải thiên nhiên cực khổ ra sao nên trân trọng từng tấc vải một. 

Cho dù là những miếng vải vụn, chúng tôi cũng giữ lại để dùng làm những chi tiết trang trí cho bộ sưu tập và những phụ kiện đi kèm".

Cuối cùng, bằng sự kiên trì và nhẫn nại, êkip đã tìm ra những "công thức" thực hiện quần áo trên chất liệu lụa Tân Châu và lãnh Mỹ A, và thuyết phục được gia đình bác Tám Lăng cung cấp một lượng vải đủ để thực hiện cho bộ sưu tập dù rằng năm nay là một năm mất mùa của trái mặc nưa - nguyên liệu chính làm nên màu đen tuyền đặc trưng của lãnh Mỹ A.

Trình diễn thời trang Lãnh Mỹ A tại Malaysia

TTO - Nhà thiết kế thời trang Võ Việt Chung sẽ mang bộ sưu tập gồm 12 trang phục thiết kế trên lụa Lãnh Mỹ A đi dự tuần lễ thời trang Kuala Lumpur-Asia Fashion Week từ ngày 22-11 này.

Nhọc nhằn giữ lãnh Mỹ A

Ông Nguyễn Văn Long cho biết dù đã vào mùa mặc nưa nhưng cho đến nay vẫn không gom đủ trái này để nhuộm 10m lãnh. 

Mỗi cây hàng lãnh Mỹ A dài 20m vải khổ 90cm. Và với mỗi cây hàng như vậy phải tốn khoảng 80 - 100kg trái mặc nưa trở lên. 

Anh Nguyễn Hữu Trí - truyền nhân của ông Nguyễn Văn Long - cho hay rừng ngày càng bị thu hẹp và cũng chẳng ai dành đất trồng mặc nưa bởi mất 3-5 năm mới ra trái, bán lại rẻ (giá hiện thời khoảng 7.000 đồng/kg mặc nưa).

Thực tế, làng lụa Tân Châu dần bỏ làm lãnh Mỹ A một phần cũng bởi làn sóng "lụa nilông". 

Dệt vải nilông bằng máy tiện dụng hơn, ngay cả nhuộm màu công nghiệp cũng dễ hơn chứ không kỳ công như lãnh Mỹ A nên cả làng gần như bỏ nghề. 

Thiếu nguyên liệu cộng với thợ nhuộm, thợ dệt bỏ nghề gần hết vì quá cực khiến việc sản xuất lãnh Mỹ A càng trở nên gian khó hơn. 

Ngay chín người con của ông Nguyễn Văn Long chỉ còn mỗi anh Nguyễn Hữu Trí theo nghề. "Gia đình tôi còn giữ làm cầm chừng trong suốt thời gian qua bởi hơn 20 năm nay chúng tôi có một mối ở Pháp. Làm cho đủ đơn hàng của người này cũng đã khó rồi" - ông Long cho biết.

Anh Đăng Văn Nhanh (48 tuổi), một trong ba thợ nhuộm lãnh Mỹ A còn sót lại ở Tân Châu, nhuộm và phơi vải trên cỏ.

Để có được tấm lãnh Mỹ A đạt chuẩn, thợ thường phải nhuộm, phơi thủ công gần trăm lần suốt hai tháng trời (nếu trời nắng đẹp) - Ảnh: Trần Nguyễn

Thêm hoa văn cho lãnh

Dẫu đứng trước nguy cơ mai một, lãnh Mỹ A cũng đang có cơ hội "tỏa sáng" hơn khi anh Nguyễn Hữu Trí vừa nhập một máy của Nhật để thêm hoa văn cho lãnh Mỹ A chứ không chỉ làm hàng trơn như lâu nay.

"Lãnh Mỹ A xưa có hoa văn như: bông dâu, mặt đệm, bông Thượng Hải... nhưng mình chỉ mới khôi phục lãnh Mỹ A trơn.

Với mặc nưa thì tôi cũng đã thử nghiệm nên chất liệu đũi nhuộm đen. Còn với lụa tôi đã bổ sung được sáu màu lụa từ nguyên liệu thiên nhiên" - anh Trí cho biết.