Chơi lan đột biến thua 20 tỉ, nam thanh niên rối loạn sự thích ứng

Trước khi vào viện 3 tháng, anh N.V.C. (30 tuổi, ngụ tại Hà Nội) gặp cú sốc lớn vì đầu tư lan đột biến bị thua lỗ 20 tỉ đồng. Từ khi sự việc xảy ra, anh C. luôn trong tình trạng âu sầu nhiều tháng liền, luôn mặc cảm mình vô dụng, là gánh nặng cho vợ con.

Rồi với áp lực ấy, bệnh nhân tìm đến thuốc diệt cỏ để giải thoát. May mắn, bệnh nhân đã được ở các bác sĩ ở Trung tâm chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cứu sống.

Sau 20 ngày điều trị, anh C. một lần nữa được người nhà phát hiện sử dụng dao nhọn để cắt tay, vết thương chảy máu. May mắn, anh được nhân viên y tế sơ cứu chuyển chuyên khoa ngoại xử lý vết thương, rồi chuyển Viện Sức khỏe tâm thần điều trị tiếp.

Theo bác sĩ Vũ Thị Lan - Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân mắc chứng rối loạn sự thích ứng với phản ứng trầm cảm kéo dài.

"Sau hơn 40 ngày điều trị, bệnh nhân đỡ buồn chán, không còn ý tưởng tự sát, đêm ngủ được, đi lại vận động nhiều hơn, bớt suy nghĩ bi quan tiêu cực hơn. Bệnh nhân cũng chủ động giao tiếp, tuân thủ điều trị và được điều trị ngoại trú", bác sĩ Lan thông tin.

Rối loạn sự thích ứng là gì?

Theo TS Dương Minh Tâm - trưởng đơn nguyên các rối loạn liên quan đến stress và rối loạn tình dục, Viện Sức khỏe tâm thần, không chỉ có những người gặp các vấn đề khó khăn, mất mát trong cuộc sống, mà bệnh nhân rối loạn sự thích ứng có cả những người có con cái thành đạt. Ví dụ như các con đi du học nước ngoài, bố mẹ không chịu nổi sự xa con...

"Thậm chí, có gia đình con được đề bạt cán bộ lãnh đạo, bố mẹ cũng mắc căn bệnh này, vì bỗng cảm thấy con mình "vuột" khỏi tầm tay, không còn quản lý được, hoặc thấy mình bị bỏ rơi, vô dụng.

Các triệu chứng rối loạn sự thích ứng bắt đầu trong vòng ba tháng kể từ khi tác nhân gây căng thẳng xuất hiện. 

Stress được xem là yếu tố tác động trực tiếp đến rối loạn sự thích ứng. Nếu không có stress thì rối loạn này không xảy ra", TS Tâm nói.

TS Tâm cũng cho hay rối loạn sự thích ứng thường xuất hiện sau một hoặc nhiều yếu tố sang chấn.

Các vấn đề stress khác thường gặp dẫn đến rối loạn sự thích ứng là ly hôn hoặc thay đổi hoàn cảnh (nghỉ hưu, sinh con hoặc đi học xa), mất việc làm, mất người thân, gặp vấn đề về tài chính, mắc bệnh...

"Như bệnh nhân 30 tuổi, bác sĩ cho rằng nguyên nhân là do thất bại trong làm ăn và dẫn đến nợ nần tiền bạc. Và có thể do bệnh nhân có suy nghĩ tiêu cực mạnh khi cho rằng bản thân là công an nhưng vẫn bị lừa", TS Tâm nhận định.

Theo các chuyên gia, bệnh lý các rối loạn sự thích ứng thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tác nhân gây sang chấn và các triệu chứng chiếm ưu thế.

Hầu hết trường hợp rối loạn sự thích ứng tự khỏi trong vòng 6 tháng kể từ khi xảy ra sang chấn. Một số trường hợp, nhất là trẻ em và thanh thiếu niên, có thể chịu những ảnh hưởng lâu dài do chứng rối loạn này gây ra.

Các triệu chứng của bệnh như giảm khả năng tập trung và suy nghĩ, mệt mỏi, mất ngủ, thay đổi vị giác, lo âu, hồi hộp, vã mồ hôi, khó thở. Thường xuyên cáu giận, đổ lỗi cho người khác, có thái độ hận thù, khó tập trung. Mất lòng tin hoặc sự tự trọng; cảm thấy tội lỗi và tự hủy hoại hoặc tự sát...

Trẻ bị rối loạn sự thích ứng thường xuyên cáu giận trầm trọng, hay cãi người lớn; cố tình làm những việc gây khó chịu cho người khác; đổ lỗi cho người khác; có thái độ ác ý và hận thù, nói dối, không giữ lời hứa, tránh né nghĩa vụ… Một số ít có nguy cơ tự sát.

"Điều quan trọng là phải xác định đúng nguyên nhân rối loạn sự thích ứng mới có thể có biện pháp điều trị phù hợp. Hiện các bác sĩ sẽ điều trị rối loạn sự thích ứng bằng liệu pháp tâm lý, hóa dược hoặc cả hai. Hiện tại, tâm lý trị liệu vẫn là cách điều trị được lựa chọn cho các rối loạn sự thích ứng", TS Tâm cho hay.

Báo động tình trạng rối loạn sức khỏe tinh thần ở trẻ em

Áp lực cuộc sống đã và đang ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe tâm thần, tâm lý của người dân, nhất là các em lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng.