Quy định rõ trình tự cưỡng chế thu hồi đất
Vì sao chậm xử lý công trình sai phép?

Phóng to

Căn nhà của ông Thế trước khi bị cưỡng chế - Ảnh do ông Thế cung cấp

Theo hồ sơ vụ việc, ông Bùi Văn Thế có mảnh đất gần 3.000m² (trong đó có 80m² đất ở lâu dài, còn lại hơn 2.000m² đất trồng cây lâu năm) đã được UBND TP Bà Rịa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 2012. Tháng

11-2013, ông Thế dựng căn nhà thép tiền chế, nền ximăng trên mảnh đất của mình và bị UBND xã Hòa Long lập biên bản vi phạm hành chính buộc ngưng thi công vì diện tích đất của ông Thế nằm trong quy hoạch “Khu tiểu thủ công nghiệp xã Hòa Long” đã được UBND TP Bà Rịa ra thông báo thu hồi đất cũng như phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 vào tháng 7 và tháng 10-2013.

Ngày 28-1-2014 (tức 28 tháng chạp năm 2013), UBND xã Hòa Long đã tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ căn nhà của ông Thế.

Quyết định “chồng” quyết định!

Trong vụ việc này, UBND xã Hòa Long đã ban hành đến bảy quyết định. Trong đó, có một quyết định thu hồi ba quyết định trước đó và hai quyết định sửa đổi, bổ sung các quyết định đã ban hành.

Đầu tiên, ngày 6-12-2013, UBND xã Hòa Long có quyết định số 282 đình chỉ thi công xây dựng công trình vi phạm đối với công trình của ông Thế. Đến ngày 16-12-2013, UBND xã ban hành quyết định 290 xử phạt hành chính ông Bùi Văn Thế 3 triệu đồng và buộc ông phải tháo dỡ nhà. Ngày 22-1-2014 ra quyết định 06 “cưỡng chế phá dỡ công trình” . Tuy nhiên chỉ sau hai ngày, đến ngày 24-1, UBND xã Hòa Long lại ra quyết định 07 để thu hồi ba quyết định trên vì “chưa đầy đủ và chính xác”. Cũng trong ngày 24-1, UBND xã Hòa Long ra quyết định mới số 08 để cưỡng chế căn nhà của ông Thế.

Chưa hết, đến ngày 27-1, chính quyền xã Hòa Long lại có quyết định số 09 sửa đổi, bổ sung quyết định số 07 vì “phần căn cứ pháp lý không đúng theo quy định pháp luật”. Chưa dừng lại ở đây, cũng trong ngày 27-1, UBND xã Hòa Long lại có quyết định số 10 sửa đổi, bổ sung quyết định số 08 vì “phần căn cứ pháp lý nêu trong quyết định 08 không đúng theo quy định pháp luật”.

Ngày 25-6, trao đổi với Tuổi Trẻ về nguyên nhân UBND xã làm ra “ma trận” quyết định, ông Nguyễn Văn Tài, chủ tịch UBND xã Hòa Long, giãi bày do anh em cập nhật không kịp luật, áp dụng pháp lệnh xử phạt hành chính đã hết hạn khi đã có Luật xử phạt hành chính. Cũng theo ông Tài, nguyên nhân sai là bởi “anh em hồi đó tới giờ không làm ba cái này nên làm không đúng”.

Sai quy trình

Theo đánh giá của Ban pháp chế HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, việc UBND xã Hòa Long cưỡng chế nhà ông Thế chưa chặt chẽ về cơ sở pháp lý, quy trình, thủ tục và thời điểm. Cụ thể, ngày 2-12-2013, xã Hòa Long lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Thế nhưng đến ngày 16-12-2013 (tức sau 14 ngày so với ngày lập biên bản), chủ tịch UBND xã Hòa Long mới ban hành quyết định xử phạt hành chính (quyết định 290) là không đúng vì quá hạn, hết thời hiệu (không quá bảy ngày).

Theo đoàn giám sát, vì quyết định đình chỉ thi công số 282 đã bị thu hồi, hủy bỏ nên việc cưỡng chế sau này đối với nhà ông Thế là chưa đúng quy định của pháp luật. Theo Nghị định 180/2007, khi ban hành và tiến hành cưỡng chế phải căn cứ vào quyết định đình chỉ thi công.

Đáng chú ý, thời gian cưỡng chế đúng ngày giáp tết là không đúng với chủ trương chung của Chính phủ và tỉnh bởi vụ việc vi phạm của ông Thế không phải là hành vi vi phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Ông Trần Quang Phục, phó trưởng Ban pháp chế HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, trưởng đoàn giám sát, cho biết đã kiến nghị Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh phê bình UBND TP Bà Rịa vì thiếu kiểm tra các quy trình thủ tục cưỡng chế và thiếu cân nhắc, đồng ý cho xã Hòa Long cưỡng chế vào ngày giáp tết. Đồng thời, đề nghị UBND TP Bà Rịa kiểm điểm chủ tịch UBND xã Hòa Long và cán bộ tham mưu vì áp dụng không đúng văn bản pháp luật. Ngoài ra, đoàn giám sát yêu cầu UBND xã Hòa Long cần tổ chức công khai xin lỗi ông Thế.