Cá bã trầu ăn với rau sống

Anh bạn tôi nhận được một giải thưởng nên nhã ý mời anh em dự một tiệc vui. Người thì đề nghị ăn lẩu mắm, người muốn thưởng thức hải sản, người lại thích vào quán sang chảnh.

Thấy vậy, tôi bèn lên đề nghị: hôm nay tôi sẽ giới thiệu một món lạ độc đáo mà tôi tin chắc rằng chưa có bạn nào nếm môi. Tất cả đồng ý.

Vậy là, chúng tôi hồ hởi kéo nhau đến "Quán Ven Sông". Chủ quán niềm nở chào khách: "Hôm nay các bạn muốn thưởng thức món gì? Lẩu cua đồng, vịt nướng đất sét hay...".

Tôi kề tai chủ quán nói nhỏ món mà tôi cần...

Vậy là, trong khi chờ đợi, chúng tôi tạm nhâm nhi mấy thứ nào là khô gà, khô trâu, nào dưa chua 6 món...

"Sao lâu quá vậy?" Một anh bạn sốt ruột hỏi.

Vừa lúc, chủ quán bưng ra một dĩa đồ ăn kèm một dĩa rau vườn tươi rói và 3 chén nhỏ nước chấm có mùi vị đặc trưng.

À! Mọi người dán mắt vào dĩa.

"Các bạn thử đoán xem đây là món gì. Ai nói đúng sẽ được mời một cữ cà phê sáng", tôi lên tiếng.

Cá lòng tong!, người thứ nhất trả lời.

Cá linh non! Người thứ hai bảo.

Người thứ ba quả quyết là cá thiểu...

"Đây là cá bã trầu chiên muối ớt", tôi trả lời.

Cá bã trầu chiên giòn

Cá bã trầu ở miền Tây là một loài cá nhỏ, mình dài và dẹp, lớn hơn cá thia thia. Loài cá này nhiều màu sắc nhất là cá trống, hai bên hông có sọc dưa, vẫy xanh màu ngọc bích điểm hồng hoặc đỏ, đuôi dài, thướt tha trông rất đẹp, có thể chơi cá cảnh.

Chúng thích sống nơi kinh mương và ruộng ngập nước. "Chim chìa vôi bay ngang đám thuốc. Cá bã trầu lội tuốt mương cau".

Thuở nhỏ tôi từng ra đồng xúc loại cá nầy mang về cho mẹ tôi chiên giòn hoặc kho tiêu, kho quẹt ăn cháo sáng. Con cá bã trầu gắn liền với cái tên "cá hũng hĩnh".

Hũng hĩnh không phải tên riêng của một loài cá mà là tên gọi chung của một số cá đồng, loại rẻ tiền như bã trầu, thia thia, lòng tong, cá thiểu, cá sặt non, cá rô non… nhưng trong số đó, cá bã trầu được coi là chủ lực vì nó có đặc điểm màu sắc đẹp, lạ và thịt thơm ngon, vượt trội các loài cá khác.

Cá bã trầu chỉ có mặt ở các bếp nghèo vì cá tôm trước đây quá dồi dào nên chỉ có những gia đình "nghèo rớt mồng tơi" mới dùng đến.

Bỗng dưng mấy năm gần đây, con cá bã trầu đã trở thành đặc sản quý hiếm, giá cao ngất ngưởng.

Bây giờ muốn có một chén cá bã trầu nhiều người phải ra đồng mò xúc cả buổi. Sau khi bắt được còn phải đóng gói, ướp lạnh trước khi giao cho các nhà hàng.

Cá bã trầu tươi

Sở dĩ ngày nay nhiều người thích ăn hũng hĩnh vì đây là một loài cá sạch, cá sống ngoài thiên nhiên.

Vả lại hũng hĩnh thịt ngọt, thơm ngon, xương mềm, lạ miệng có thể cắn nguyên con rất hấp dẫn. Ngon nhất là ăn kèm với rau vườn, dưa leo, cà chua, chuối chát.

Thuở còn học trường làng, nhà tôi rất nghèo. Sáng sớm, vừa bước vô chái bếp nghe mùi cá hũng hĩnh kho quẹt bốc lên thơm lựng làm tôi háo hức sà ngay vào bàn ăn.

Chính vì vậy mà mỗi lần đến quán Ven Sông, thưởng thức mùi vị đậm đà quyến rũ của con cá bã trầu đã gợi lại trong tôi một mối thèm tiếc, một sự rung động thầm kín.

Gắp một con cá giòn thơm, chấm nước mắm chua cay, đưa vào miệng cảm thấy ngon và thật thú vị. Mấy người bạn của tôi đều tắm tắc khen cá bã trầu đúng là "mồi bén", ngon hết ý.

Chính con cá nhỏ xíu đó làm cho tôi nhớ nhà, nhớ quê, nhớ đến se sắt lòng. Trong giây phút đó, tôi không thể nào quên được món cá hũng hĩnh của mẹ kho, nhớ nhất là những ngày bạn bè rủ nhau ra đồng xúc cá thia thia và cá bã trầu. Cả một thời thơ ấu như bừng sống dậy.

Cá bã trầu có thể chiên giòn, chiên me, chiên muối ớt, kho tiêu, kho quẹt... món nào cũng có đẳng cấp, hấp dẫn nhất là chiên muối ớt vừa cay cay, mằn mặn vừa giòn và béo, chỉ nghe mùi thôi cũng không sao cưỡng lại được.

Ngày nay, tuy cá tôm đầy ắp, nơi nào cũng có sơn hào hải vị nhưng tôi vẫn muốn tìm lại những món ăn của một thời thơ ấu.

Đối với tôi, con cá bã trầu tuy là món ăn dân dã nhưng còn ngon hơn cả thịt thà mỹ vị, vì đó là món ăn không chỉ bằng miệng mà còn ăn bằng mắt và bằng ký ức.

Bản thân tôi từng trải qua các món Tây, Tàu, vậy mà khi đến quán Ven Sông ở đất Tây Đô nhất định gọi cho được món cá bã trầu.

Cá ngát nấu bần chua, ăn tới đâu tiếc đến đó

TTO - Cái mùa gió thoảng ngày hè, bần chín đung đưa ngoài sông, nên mình lại thòm thèm một tô canh chua cá ngát nấu với bần chua chua, chát chát. Thịt cá ngát béo béo, nước mắm cay cay của vị ớt hiểm mới hườm đỏ cây sau vườn.