TS Đinh Phương Duy: Nếu học nhiều quá thì các cháu sẽ không đủ thì giờ để cân bằng đời sống tinh thần, dẫn đến các cháu sẽ bị quá tải trong việc học.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, tiến sĩ tâm lý ĐINH PHƯƠNG DUY– chủ tịch Hội Khoa học tâm lý - giáo dục TP.HCM cho rằng các bậc phụ huynh cần phải cân bằng giữa việc học và việc chơi nếu không muốn những đứa trẻ lớn lên như những con "gà chọi", chỉ biết học mà không có kỹ năng sống, kỹ năng xã hội. 

- Về mặt tâm lý, các cháu chỉ mới bắt đầu đi học, làm quen với hoạt động học tập nên các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh cần phải giúp các cháu có sự cân bằng về thể chất và giúp các cháu có thời gian "tiêu hóa" kiến thức. 

Các cháu phải có thời gian hòa nhập môi trường, làm quen với bạn bè và đặc biệt là thời gian để vui chơi. Trong chương trình dạy có những môn tìm hiểu về tự nhiên, về xã hội và thế giới xung quanh…

Với những môn học đó, nếu trẻ chỉ học vẹt mà không có thời gian để nhìn ngắm, quan sát thì chắc chắn kiến thức học được sẽ không đọng lại. 

Tôi từng chứng kiến nhiều trường hợp, buổi chiều cha mẹ chở con đi học thêm, vừa đi trẻ vừa ăn tạm ổ bánh mì, tối về các cháu đã đuối rồi vẫn phải tiếp tục làm bài tập về nhà. 

Theo nguyên tắc về tâm lý thông thường, con người hoạt động, sinh hoạt, vui chơi, nghỉ ngơi …phải phù hợp với nhịp sinh học của mỗi người. Nếu học nhiều quá thì các cháu sẽ không đủ thì giờ để cân bằng đời sống tinh thần, dẫn đến các cháu sẽ bị quá tải trong việc học.

Một nữ sinh TP.HCM ngồi ăn trên xe máy ngay sau giờ học chính khóa buổi chiều - Ảnh: NGỌC HIỂN

* Nhiều ý kiến cho rằng tuổi thơ của trẻ em thành phố hiện nay luôn gắn với việc học, ông nghĩ thế nào về điều này?

- Nhiều trẻ em thành phố lớn lên với tuổi thơ không trọn vẹn, chỉ có mỗi học và học mà không được trải nghiệm những trò chơi tương tác thú vị bên bạn bè... 

Không được chơi những trò chơi này, các cháu sẽ mất đi sự hồn nhiên vốn có trong tâm hồn, không quan sát được những diễn biến, chuyển động của mọi vật xung quanh…Tầm mắt của đứa trẻ sẽ bị đóng khung bởi những giới hạn trước mắt, thiếu đi tư duy sáng tạo, tìm tòi những điều mới lạ. 

Về phương diện tinh thần, tâm hồn của trẻ sẽ ít có cảm xúc với thế giới xung quanh, dẫn đến nghèo nàn về tình cảm. Một người ít cảm xúc thì ứng xử với thế giới sẽ rất xơ cứng, không dễ dàng thích nghi với những thay đổi của cuộc sống, và dễ khép mình với xã hội. 

Điều đó còn dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng hơn như trẻ sẽ không có bạn để chơi, lớn lên sẽ như những con "gà chọi", chỉ biết học mà không có kỹ năng sống, kỹ năng xã hội. Chính từ đây các em dễ rơi vào cạm bẫy, không có sức đề kháng tinh thần để vượt qua những thất bại. 

Trong khi đó, nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy vui chơi sẽ giúp cho trẻ cảm thấy thoải mái, hỗ trợ cho sự phát triển kỹ năng tư duy và hiểu biết của trẻ cũng như kỹ năng ứng xử trong cuộc sống.

* Theo ông, phụ huynh nên cho trẻ vui chơi như thế nào là hợp lý?

- Theo các nghiên cứu thì trẻ cần chơi một ngày ít nhất 2-3 giờ, khoảng thời gian vừa đủ để các nơron thần kinh được tái tạo. Các cháu học ở trường đã đủ rồi, về nhà phụ huynh chỉ nên cho trẻ xem lại bài. 

Còn đối với các trường học hai buổi thì về cơ bản, các cháu đã giải quyết bài tập ở trên lớp, về nhà chỉ cần ôn bài và nghỉ ngơi. 

Trong khoảng thời gian không phải ôn thi, phụ huynh nên để con thoải mái vui chơi, đừng ngại cháu chơi sẽ dơ, sẽ rách quần áo… Phụ huynh nên xem xét và thiết lập một thời gian biểu cân bằng giữa học và chơi dành cho trẻ. 

Những ngày cuối tuần, phụ huynh nên dẫn cháu đi chơi ở các công viên, trung tâm trò chơi, hoặc đưa bé đến xem các hoạt động giải trí giúp bé phát huy trí tưởng tượng như xem kịch, coi phim.