Người nhờ đất sống. Đất nhờ người có tên. Người nhờ người dẫn lối. Uống nước nhớ nguồn là đạo lý Việt Nam ta. Nơi đây, ngày 25-7-1996, Thủ tướng Võ Văn Kiệt trên đường khảo sát tình hình, tìm giải pháp cho phát triển sản xuất, hạn chế ngập lụt, xây dựng nông thôn mới đã dừng chân trao đổi với cán bộ và nhân dân để tìm hướng thoát lũ ra biển Tây.

Phóng to

Cố thủ tướng Võ Văn Kiệt - Ảnh Nguyễn Công Thành

Hướng ấy nay là con kinh có ký hiệu T5 - Tuần Thống mà ngay sau khi đào thông, nhân dân đã gọi là “kinh ông Kiệt”. Và tại kỳ họp thứ 14, Hội đồng nhân dân tỉnh An Giang đã ra nghị quyết số 24 ngày 10-7-2009 chính thức đặt tên: kinh Võ Văn Kiệt.

Trên đây là phần mở đầu văn bia kỷ niệm công trình thoát lũ ra biển Tây được tỉnh An Giang xây dựng tại đầu vàm kinh T5 giáp kinh Vĩnh Tế nhân ngày giỗ lần thứ ba của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.

Kinh được khởi đào ngày 22-4 và hoàn thành ngày 30-8-1997 trên phần đất An Giang dài 10.900m, trên phần đất Kiên Giang dài 25.800m với tổng chiều dài 36.700m, bề rộng mặt kinh 30-36m, đáy rộng 20m, sâu 4-4,5m, tổng mức đầu tư 97,743 tỉ đồng.

Ngoài nhiệm vụ là trục chính trong hệ thống các công trình đưa nước ngọt nhiều phù sa vào sâu tứ giác Long Xuyên, hạn chế ngập lụt dân cư, ngăn và thoát lũ ít phù sa ra biển Tây; kinh Võ Văn Kiệt còn có tác dụng rửa phèn cải tạo đất khai hoang và tưới tiêu cho 16.000ha đất sản xuất trên vùng trũng mà các nhà khoa học gọi là “túi phèn”.

Đây là một trong những hệ thống các công trình cấp bách được thực hiện ngay trong năm 1997 mà quyết định 99/TTg của Thủ tướng Chính phủ triển khai bao quát cho cả giai đoạn 1996-2000 về công tác thủy lợi, giao thông, xây dựng các cụm - tuyến dân cư vượt lũ, xây dựng nông thôn mới toàn vùng ĐBSCL.

Đồng thời tiếp tục hoàn thiện các chương trình: khai thác Đồng Tháp Mười, tứ giác Long Xuyên và bán đảo Cà Mau do cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt khởi xướng từ những năm 1987-1989, khi ông còn là phó chủ tịch thứ nhất Hội đồng bộ trưởng rồi chủ tịch Hội đồng bộ trưởng - thủ tướng Chính phủ, cả khi là cố vấn Ban chấp hành Trung ương Đảng và cho đến khi đột ngột vĩnh biệt chúng ta ngày 11-6-2008 (8-5 âm lịch).

Thực hiện những chủ trương của ông, ĐBSCL đã đưa sản lượng lúa tăng gấp đôi (đạt 20 triệu tấn), riêng ba tỉnh An Giang - Kiên Giang - Đồng Tháp có sản lượng 10 triệu tấn. ĐBSCL không chỉ là vựa lúa số 1 của cả nước mà còn là nguồn cung cấp chủ yếu để Việt Nam trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới. Bộ mặt nông thôn toàn vùng khởi sắc ngày một rõ nét.

Hình ảnh Thủ tướng - anh Sáu Dân thân thương gần gũi nhân dân, nhất là nông dân và dân nghèo, với văn nghệ sĩ, trí thức, nhà tu hành, bà con Việt kiều. Hình ảnh một vị Thủ tướng Việt Nam đổi mới lần đầu tiên xuất hiện và tạo ấn tượng tốt đẹp với bạn bè các nước và trên các diễn đàn quốc tế mà ông có mặt. Tất cả, người ta gọi đó là “Dấu ấn Võ Văn Kiệt”!

Ngược dòng thời gian, người miền Tây nhớ mãi một bí thư Khu ủy khu Tây Nam bộ - với bí danh anh Tám Thuận kiên cường, mưu lược lãnh đạo quân và dân Khu 9 đánh bại âm mưu bình định lấn chiếm khốc liệt của Mỹ - Thiệu sau hiệp định Paris, tạo tiền đề cho chiến trường miền Nam chuyển thế chiến lược tiến lên tổng tiến công 1975 toàn thắng.

Cả nước cũng biết đến một bí thư Thành ủy TP.HCM tất bật lo gạo hằng ngày cho hàng triệu người dân; không chịu bó tay, năng động sáng tạo vực dậy những nhà máy xí nghiệp nằm im vì không có nguyên nhiên liệu - phụ tùng, tìm cơ chế cho xuất nhập khẩu... góp phần tạo tiền đề cho công cuộc đổi mới của cả nước từ năm 1986. Tuổi trẻ TP.HCM mãi mãi không quên hình bóng chú Sáu lặn lội trên những công - nông trường thanh niên xung phong, trên mặt trận biên giới Tây Nam trong những ngày cả nước gian nan, dầu sôi lửa bỏng...

Nhân kỷ niệm lần thứ ba ngày ông về cõi vĩnh hằng, nhân dân An Giang trân trọng khánh thành công trình “Nhớ ơn Thủ tướng Võ Văn Kiệt” chính tại nơi 15 năm trước ông đã vạch hướng cho công trình thoát lũ ra biển Tây. Mảnh đất này từ nay có tên Võ Văn Kiệt, nối tiếp Vĩnh Tế - Thoại Hà, lịch sử 200 năm liên tục một dòng chảy cuộn tràn sức sống trên mảnh đất tận cùng Tổ quốc ở phương Nam.

Ông mãi mãi: “Vẫn là thủ tướng của nhân dân/Là anh Sáu của mọi gia đình/Lồng lộng bóng soi miền sông nước/Đời nặng ân tình đất nặng chân”.