17/08/2008 09:35 GMT+7

Đạo nhạc "tấn công" Bài hát Việt?

PHẠM THÀNH NHÂN
PHẠM THÀNH NHÂN

TT - Khi vụ việc truyền thông Hàn Quốc chỉ trích ca sĩ VN đạo nhạc còn chưa được giải quyết, khi nghi án đạo nhạc bài Vầng trăng khóc, Kiếp đỏ đen, Hãy nói anh yêu em... còn chưa có lời đáp thì mới đây trên các trang mạng lại xuất hiện thông tin ca khúc Mưa đã đạo nhạc của Nhật.

QC9HAHTt.jpgPhóng to

Minh Vương - Mỹ Dung trong BHV tháng 7-2008 -Ảnh: CATS

TT - Khi vụ việc truyền thông Hàn Quốc chỉ trích ca sĩ VN đạo nhạc còn chưa được giải quyết, khi nghi án đạo nhạc bài Vầng trăng khóc, Kiếp đỏ đen, Hãy nói anh yêu em... còn chưa có lời đáp thì mới đây trên các trang mạng lại xuất hiện thông tin ca khúc Mưa đã đạo nhạc của Nhật.

Theo thông tin ghi nhận từ các trang nhạc online, ca khúc Mưa là sáng tác của Minh Vương, do Mạnh Ninh viết lời. Phiên bản đầu tiên của ca khúc này, do Quang Duy hòa âm, được tung lên Internet vào đầu tháng 5-2008 qua tiếng hát của Thùy Chi và nhóm M4U.

Được biết Thùy Chi là giọng ca khá hot trong cộng đồng mạng VN và Minh Vương là trưởng nhóm M4U. Dựa trên hòa âm nhẹ nhàng, ca từ đơn giản, dễ hiểu, Mưa đã nhanh chóng lọt vào top những ca khúc được tìm nghe và download nhiều nhất trên các site nhạc số. Từ thành công ban đầu đó, Minh Vương đã gửi tác phẩm tham gia chương trình Bài hát Việt do VTV3, Đài truyền hình VN tổ chức.

Mưa và Aitai

Trong đêm live show Bài hát Việt tháng bảy (29-7-2008), Mưa, qua phần trình bày của Minh Vương và Mỹ Dung, đã giành giải thưởng bài hát được yêu thích nhất do khán giả bình chọn - giải thưởng không gây ngạc nhiên vì sự thành công của nó trên mạng. Điều khiến mọi người ngạc nhiên là sự giống nhau giữa Mưa và một ca khúc tiếng Nhật mang tựa đề Aitai do nam ca sĩ Hàn Quốc Se7en (Choi Dong Wook) trình bày.

Vụ đạo nhạc lừng danh thế giới

Năm 1859, nhạc sĩ người Pháp Charles Gounod (1813 - 1893) đã viết nên một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất và được ghi âm nhiều nhất trên thế giới - bản Ave Maria. Ông không hề bị lên án, không bị kết tội là đạo nhạc dù toàn bộ nhạc nền của Ave Maria chính là bản Prelude số 1, cung đô trưởng của nhà soạn nhạc Đức Johann Sebastian Bach (1685 - 1750).

Lý do Gounod không bị kết tội không phải vì thuở ấy chưa có luật về đạo nhạc mà vì thời điểm sáng tác Ave Maria sau khi Bach qua đời hơn 100 năm. Bên cạnh đó, Gounod xác định rõ phần nhạc đệm là của Bach và từ bản Prelude số 1 ông đã viết lên những giai điệu tuyệt vời. Bản Ave Maria vẫn được công chúng khắp thế giới yêu thích và lắng nghe vào dịp Giáng sinh chính là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của tác phẩm và tài năng của người nghệ sĩ.

Qua tìm hiểu của Tuổi Trẻ, Aitai (tựa tiếng Anh là Want to love you) là đĩa đơn thứ năm của ca sĩ Se7en do Nexstar Records phát hành trên thị trường Nhật. Thời điểm phát hành Aitai là ngày 28-3-2008 và Se7en được ghi nhận chính là người sáng tác ca khúc này. Tuy là một ca sĩ ăn khách tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hong Kong... song đĩa Aitai của Se7en tỏ ra không được chú ý lắm khi đến nay chỉ mới bán được hơn 8.000 bản so với đĩa Ari no mama cũng của anh, phát hành ngày 4-7, đã bán trên 11.000 bản.

Theo nhạc sĩ Trịnh Gia Kiệt, Mưa Aitai có phần intro và khung sườn hoàn toàn giống nhau. Anh nói: "Giai điệu của bài Mưa có một chút khác biệt so với Aitai nhưng với tư cách người trong nghề, tôi có thể nói hai bài giống nhau đến 80%".

Nhạc sĩ Mai Thu Sơn cho rằng "cách tiến hành hòa âm của hai bài rất giống nhau, đặc biệt ở tiết tấu, giai điệu và cấu trúc". Anh nói thêm: "Trên một beat (nhịp) nhạc, có thể có hai hay nhiều ca khúc giống nhau về hòa âm, nhưng điều đó rất hiếm và dù có cũng không giống nhiều như trong trường hợp này". Nhạc sĩ Đắc Tâm, Cao Ngọc Dũng cũng thừa nhận hai ca khúc "giống nhau đến mức phải nghi ngờ".

Mưa không hề đạo nhạc?

Khi Tuổi Trẻ liên hệ với tác giả Minh Vương, anh khẳng định Mưa là sáng tác của mình chứ không hề là tác phẩm đạo nhạc. Tuy thừa nhận đã viết Mưa trên nền nhịp điệu của Aitai, Minh Vương cho rằng đó là chuyện rất bình thường (?!) và nhiều người khác cũng làm như vậy. Anh đổ rằng việc khán giả nghe thấy Mưa Aitai giống nhau là vì có phần hòa âm của Quang Duy chứ nếu xét riêng giai điệu thì hai ca khúc sẽ không hề giống. Quang Duy giải thích: "Tôi hòa âm bài Mưa dựa trên bản demo (bản thu mẫu) nhạc và tiếng hát do anh Vương đưa chứ không hề biết có bài nào tên là Aitai hay ca sĩ nào trình bày bài đó”.

Có hợp pháp và bình thường không khi sử dụng nhịp của một tác phẩm khác để tạo ra tác phẩm của mình? Ông Nguyễn Mạnh Quý, trưởng đại diện Cục Bản quyền phía Nam, minh xác: "Nguyên tắc của bản quyền, cũng là nguyên tắc chung của đời sống, là cái gì của mình thì mình dùng, không phải của mình thì không dùng, hoặc nếu dùng phải được sự cho phép của người ta. Dùng của người không xin phép là phạm luật".

Bài học cho các nhạc sĩ trẻ

Nhạc sĩ An Thuyên (chủ tịch hội đồng nghệ thuật Bài hát Việt):

Chúng tôi cũng đã nhận được ý kiến của khán thính giả phản ảnh về hiện tượng nhạc sĩ trẻ Minh Vương sao chép từ giai điệu của một bài hát Nhật, có khán giả còn gửi đến chúng tôi cả đường link mà trong đó họ... nối hai bài hát vào nhau xem nó giống nhau đến cỡ nào (!). Hội đồng nghệ thuật đã phải tập trung họp lại cả một buổi để nghe trực tiếp cả hai bản nhạc. Với dân trong nghề, nhận ra những nét giống nhau là rất đơn giản. Và quả thật hai bản nhạc có nhiều nét giống. Nhưng nếu xét về luật thì không "bắt" được đâu, vì nó không có đến 12 nốt giống nhau liên tục.

Hội đồng nghệ thuật cũng đã đi đến thống nhất: "Nếu là một bài hát bình thường, đưa ra thị trường, tác giả chỉ phải chịu sự chỉ trích của dư luận thôi. Bài hát vẫn có thể phát hành bình thường, trụ được hay không hoàn hoàn do sự chấp nhận của công chúng. Pháp luật không can thiệp và các nhà chuyên môn cũng không can thiệp. Nhưng trong một chương trình như Bài hát Việt - nơi tôn vinh giá trị cao nhất là sự sáng tạo của người nghệ sĩ, thì hành động này không thể chấp nhận được. Vì vậy, bài hát Mưa của Minh Vương không đáp ứng được tiêu chí của cuộc chơi này". Tôi rất tiếc, nhưng đó là cách rút lui tốt đẹp nhất và cũng là bài học cho các nhạc sĩ trẻ.

Ông Lương Minh (đại diện ban tổ chức - trưởng Tiểu ban ca nhạc của VTV3):

Các thành viên hội đồng nghệ thuật đều đã có ý kiến riêng của mình, nhưng kết quả giám định cuối cùng và biện pháp chính thức còn phải đợi cuộc gặp gỡ với nhạc sĩ. Hiện nhạc sĩ trẻ này đang theo học một khóa tập quân sự.

T.H. ghi

PHẠM THÀNH NHÂN
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên