Lần thứ tư trong lịch sử Hollywood, một bộ phim không được đề cử đạo diễn xuất sắc nhất đã giành giải Oscar phim hay nhất.

Phóng to

Bốn diễn viên đoạt giải (từ trái qua): Daniel Day - Lewis, Jennifer Lawrence, Anne Hathaway và Christoph Waltz cùng chia sẻ niềm vui chiến thắng - Ảnh: Reuters

Không ai ngạc nhiên với chiến thắng của Argo (Chiến dịch Argo) sau khi bộ phim về cuộc khủng hoảng con tin Iran thống trị hàng loạt giải thưởng điện ảnh hai tháng qua. Bất ngờ chỉ là việc đệ nhất phu nhân Mỹ Michele Obama - ăn mặc đẹp như một minh tinh màn bạc - mở phong bì công bố giải Oscar phim hay nhất từ Nhà Trắng.

Tuy nhiên, có thể coi đó là một lời xin lỗi của Viện hàn lâm điện ảnh Mỹ (AMPAS) đối với đạo diễn - diễn viên Ben Affleck khi loại ông ra khỏi danh sách đề cử Oscar đạo diễn xuất sắc nhất. Khi lên nhận giải, Ben Affleck được các nhà sản xuất ca ngợi như thể giải Oscar phim hay nhất thực tế là mang tính chất tôn vinh ông nhiều hơn là bản thân bộ phim. Ngoài ra, Argo còn giành giải kịch bản chuyển thể và dựng phim.

Bất ngờ và tiếc nuối

Phải chăng AMPAS đầu hàng trước áp lực từ chiến dịch càn quét giải thưởng của Argo trước thềm Oscar? AMPAS chạy theo tâm lý đám đông? Bởi nếu coi bộ phim là một ứng cử viên nghiêm túc của giải Oscar phim hay nhất, thì từ đầu lẽ ra AMPAS đã phải đưa Ben Affleck vào danh sách đề cử giải đạo diễn.

Thế nên mới có chuyện Lý An được tôn vinh với giải Oscar đạo diễn xuất sắc nhất qua tác phẩm 3-D huyền ảo Life of Pi (Cuộc đời của Pi) - một kết quả không ai dự đoán trước. Đây là giải Oscar đạo diễn thứ hai của nhà làm phim lừng danh gốc Đài Loan. Không thể nói ông không xứng đáng, bởi Life of Pi là một tác phẩm đột phá về công nghệ nhưng cũng đầy cảm xúc. Bằng chứng là Life of Pi giành nhiều vinh quang nhất trong đêm hội Hollywood, tới bốn tượng vàng Oscar, trong đó có giải kỹ xảo, quay phim và nhạc nền.

Tuy nhiên nếu can đảm hơn, không co mình trước áp lực của dư luận, lẽ ra các thành viên AMPAS nên dành sự tôn vinh xứng đáng hơn cho chuyện tình già day dứt, ám ảnh Amour (Tình yêu). Cuối cùng thì Hollywood cũng phải ngả mũ trước đạo diễn tài ba người Áo Michael Haneke và bày tỏ sự tôn kính bằng giải Oscar phim nước ngoài hay nhất cho Amour. Đây là sự thừa nhận muộn màng của Hollywood bởi Haneke là một trong những đạo diễn hàng đầu châu Âu.

Các tác phẩm trước của ông như The piano teacher (Giáo viên dạy đàn) hay The white ribbon (Dải ruybăng trắng) rất xuất sắc nhưng đều bị Oscar bỏ quên. Dù Amour đã đoạt giải, vẫn có chút gì đó bất công đối với Haneke. Bởi bộ phim đoạt giải Cành cọ vàng 2012 xứng đáng thắng ở tất cả các hạng mục còn lại mà nó được đề cử, từ phim hay nhất, đạo diễn, nữ diễn viên chính cho đến kịch bản gốc.

Xét về cảm xúc và kỹ thuật làm phim, Amour ăn đứt tất cả các ứng cử viên Oscar còn lại. Nhưng đó chỉ là phim nước ngoài, thu hút được bao nhiêu khán giả Mỹ đâu, còn Oscar là lễ hội điện ảnh Mỹ. Tưởng thưởng một bộ phim nói tiếng Pháp với những nhân vật chính đều đã lên chức cụ có lẽ là quá ngưỡng can đảm của các thành viên AMPAS.

Đêm hội âm nhạc

Vì vậy, một AMPAS bối rối đã biến lễ trao giải Oscar 2013 thành đêm chia quà bình đẳng, không bỏ quên ai. Sau bốn giải của Life of Pi thì Argo và Les misérables (Những người khốn khổ) đều có ba tượng vàng, Django unchained (Django: nô lệ tự do) của quái kiệt Quentin Tarantino và Lincoln của đạo diễn huyền thoại Steven Spielberg có hai giải. Silver linings playbook (Tình yêu tìm lại), Zero dark thirty và Amour thắng một giải. Riêng đề cử Oscar phim hay nhất còn lại - Beast of the southern wild (Quái thú miền nam hoang dã) trượt mọi đề cử.

Đối với đạo diễn Spielberg, đêm trao giải Oscar này là một kỷ niệm buồn bởi Lincoln có tới 12 đề cử nhưng trượt những hạng mục quan trọng nhất. Giải nam diễn viên chính dành cho diễn viên Daniel Day-Lewis thì ai cũng đoán trước được. Đây là tượng vàng Oscar nam diễn viên chính thứ ba của ngôi sao người Anh, một kỷ lục phi thường.

Những giải thưởng quan trọng khác đều không nằm ngoài dự đoán. Nữ diễn viên trẻ Jennifer Lawrence giành tượng vàng Oscar nữ diễn viên chính xuất sắc nhất với vai diễn trong phim tình cảm hài Silver linings playbook. Diễn viên Áo Christoph Waltz (trong phim Django unchained) và kiều nữ Anne Hathaway (trong phim Les misérables) được tôn vinh với các giải nam và nữ diễn viên phụ.

Quái kiệt Tarantino một lần nữa chinh phục Hollywood bằng trí tưởng tượng kỳ lạ với giải kịch bản gốc cho phim Django unchained. Tác phẩm Brave (Công chúa tóc xù) của Hãng Pixar nhận giải Oscar phim hoạt hình hay nhất. Trong một năm hoạt hình Hollywood xuống sức, AMPAS đành so bó đũa chọn cột cờ.

Điểm đặc biệt nhất là lễ trao giải Oscar năm nay đã trở thành một đêm hội âm nhạc đầy màu sắc. Bởi một chủ đề của buổi lễ là tôn vinh âm nhạc trong phim. Nhiều bộ phim âm nhạc nổi bật của thập kỷ qua đã được tôn vinh. Các ngôi sao Daniel Radcliffe, Jennifer Hudson và Catherine Zeta - Jones cùng dàn diễn viên Les misérables đều lên sân khấu thể hiện kỹ năng ca hát. Gây ấn tượng nhất là giọng ca ngọt ngào, đầy cảm xúc của nữ danh ca Adele với ca khúc Skyfall trong bộ phim cùng tên về điệp viên 007.