Cũng vắng mặt trong danh sách được trao Giải thưởng Nhà nước là ông Đặng Xuân Hải và nhà nghiên cứu văn hóa Vũ Ngọc Liễn. Ông Đặng Xuân Hải cũng không có tên trong danh sách NSND được phong tặng đợt này.

Phóng to

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải trao tặng danh hiệu nghệ sĩ nhân dân cho các nghệ sĩ Ngọc Giàu, Kim Cương và soạn giả Viễn Châu tại lễ kỷ niệm 37 năm ngày thống nhất đất nước - Ảnh: Minh Đức

Cố họa sĩ Nguyễn Gia Trí là một trường hợp đặc biệt của đợt xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh lần này. Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Lê Khánh Hải cho biết: “Ông Nguyễn Gia Trí được hội đồng cấp cơ sở đề xuất xét tặng Giải thưởng Nhà nước. Tuy nhiên, hội đồng chuyên ngành khi xem xét hồ sơ đã đánh giá cố họa sĩ Nguyễn Gia Trí có nhiều tác phẩm xuất sắc là báu vật quốc gia và được quốc tế đánh giá cao. Bởi vậy hội đồng đã bỏ phiếu đồng thuận nâng lên Giải thưởng Hồ Chí Minh”.

Tuy nhiên, hồ sơ đã bị dừng lại ở khâu cuối cùng do vướng đơn kiện của một số họa sĩ về nhân thân cố họa sĩ. Ông Nguyễn Hải Anh (vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng, Bộ VH-TT&DL) cho biết bộ đã tiến hành làm việc với đầy đủ các cơ quan chức năng. Đến nay, kết luận sơ bộ cho thấy Nguyễn Gia Trí là họa sĩ có nhiều tác phẩm đạt giá trị nghệ thuật cao. Về nhân thân họa sĩ thì hiện nay chưa có bằng chứng nào chứng minh những điều đơn thư tố cáo đúng sự thật.

Về trường hợp ông Đặng Xuân Hải (chủ tịch Hội Điện ảnh), ông Nguyễn Hải Anh thông báo: “Bộ VH-TT&DL cũng xác minh và đưa ra kết luận: ý kiến của ông Trần Hinh, Doãn Huyến chưa mang tính xây dựng. Hồ sơ kê khai của ông Hải đúng và trung thực. Cho nên bộ cũng gửi ý kiến tiếp tục ủng hộ và thống nhất với kết quả của hội đồng cấp Nhà nước”.

Bộ VH-TT&DL và hội đồng cơ sở cũng ủng hộ trường hợp nhà văn hóa Vũ Ngọc Liễn và gửi kết luận xác minh trình Thủ tướng Chính phủ, trình Chủ tịch nước xem xét. Kết quả cuối cùng của ba trường hợp này dự kiến có trước thời điểm trao Giải thưởng Nhà nước ngày 27-5.

Như vậy tính đến thời điểm này, có 12 tác giả được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh gồm: nhạc sĩ Mai Văn Chung, nhạc sĩ Phạm Tuyên, đạo diễn Nguyễn Đình Nghi, đạo diễn Dương Ngọc Đức, NSND Nguyễn Xuân Kim, nhà thơ Phạm Tiến Duật, biên kịch Hoàng Tích Chỉ, nhà văn Ma Văn Kháng, nhà thơ Hữu Thỉnh, nhà văn Hồ Phương, nhà văn Đỗ Chu, nhà văn Lê Văn Thảo. Ngoài ra, 128 tác giả nhận Giải thưởng Nhà nước, 73 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND và 356 nghệ sĩ được phong NSƯT.

Với những lùm xùm thời gian vừa qua, thông tư hướng dẫn xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh sẽ được điều chỉnh trong thời gian tới. “Tiêu chí xét tặng sẽ có thay đổi cho phù hợp hơn với thực tế, nhưng không phải hạ thấp tiêu chí danh hiệu mà sẽ ngày càng chặt chẽ hơn, đảm bảo việc xét tặng đúng chất lượng” - Thứ trưởng Lê Khánh Hải khẳng định.

Ông Nguyễn Hải Anh cho biết thêm sắp tới việc xét tặng giải thưởng sẽ được nghị định của Chính phủ điều chỉnh. Bộ VH-TT&DL đang tiến hành dự thảo nghị định trình Chính phủ.

Dự kiến lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, danh hiệu NSND sẽ diễn ra sáng 19-5 tại Nhà hát lớn Hà Nội. Đợt trao Giải thưởng Nhà nước, danh hiệu NSƯT được tổ chức ngày 27-5. Lễ trao giải thưởng, danh hiệu cho một số tác giả, nghệ sĩ tại các tỉnh thành cũng được các địa phương tổ chức cùng với sự kiện của địa phương đó.