Phóng to

Cột đá thề cũ - Ảnh: Quốc Hội

Cụ Bùi Thị Quang (88 tuổi, ở Vĩnh Phúc) cho biết: từ thời thuộc Pháp đã có một cột đá ở Đền Thượng, dân gian vẫn truyền tụng đây là cột đá thề có tuổi đời hơn 2.000 năm. Tương truyền cột đá thề là do Thục Phán dựng nên khi được Hùng Vương thứ 18 truyền ngôi với lời thề: “Nguyện có trời cao lồng lộng soi xét, nước Nam được trường tồn, lưu ở miếu Tổ Hùng Vương. Nếu vua sau nối trị mà trái ước, nhạt thề sẽ bị trời dập đất vùi...” (trích trong Ngọc phả Hùng Vương 1472, lưu ở Bảo tàng Hùng Vương, thuộc khu di tích lịch sử đền Hùng).

Phóng to

Cột đá thề mới - Ảnh: Tiến Thành

Cột đá thề của Thục Phán An Dương Vương có còn tồn tại cho đến ngày nay hay không, chưa một tư liệu khoa học nào ghi lại! Tuy nhiên, theo lời ông Lê Tượng - nguyên trưởng ban quản lý khu di tích lịch sử đền Hùng giai đoạn 1976-1996: “Năm 1963-1964, khi tiến hành khảo sát ở đền Thượng đã phát hiện một cột đá ở ngay trước lăng Hùng Vương. Dân gian truyền tụng đó là cột đá thề, nhưng cứ liệu ghi chép thì hoàn toàn không có. Chúng tôi cũng đặt ra những nghi vấn có thể đây là cột đá thề của Thục Phán An Dương Vương còn tồn tại đến ngày nay; hoặc cũng có thể đây chỉ là chiếc cột của một ngôi miếu cổ thờ thần núi”.

Chưa xác định niên đại nhưng hơn 40 năm nay cột đá này vẫn được dân gian sùng bái và coi là “cột đá thề”. Mới đây cột đá (cũ) được đưa vào Bảo tàng Hùng Vương và thay vào đó là cột đá mã não.

Ông Nguyễn Tiến Khôi (giám đốc khu di tích lịch sử đền Hùng) cho biết dự án thay mới cột đá thề đã được tiến hành từ nhiều năm nay và cột đá thề mới mô phỏng cột đá thề trong truyền thuyết đã chính thức khánh thành ngày 26-1-2011.