Phóng to

Các vị lãnh đạo ASEAN cùng phu nhân tham dự hội nghị cấp cao ASEAN tại buổi đón tiếp ở thủ đô Nay Pyi Taw, Myanmar tối 10-5. Ảnh: Reuters

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario nhấn mạnh sự cần thiết của ASEAN trong việc tiến đến một quan điểm chung “để duy trì hòa bình và an ninh trong khu vực”.

Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugam nói ASEAN “không thể im lặng”.

“Chúng ta phải trung lập. Thật khó để ASEAN đứng về phía này phía khác nhưng trung lập không có nghĩa là im lặng. Chúng ta không thể im lặng” – ông Shanmugam nói với báo giới – “Uy tín của chúng ta ảnh hưởng rất ít trong vài năm qua. Nếu những sự việc như thế này xảy ra vài ngày trước và các ngoại trưởng ASEAN gặp nhau hôm nay, các lãnh đạo gặp nhau ngày mai mà chúng ta không nói gì thì tôi nghĩ khát khao của chúng ta đóng một vai trò trung tâm, khát khao đoàn kết, khát khao có một khu vực hòa bình và trên hết là một sự hội nhập của ASEAN sẽ bị hủy hoại nghiêm trọng”.

Kyodo dẫn lời một nhà ngoại giao ASEAN không nêu tên nói Philippines ủng hộ Việt Nam, nói rằng những hành động gần đây của Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) mà ASEAN-Trung Quốc ký năm 2002. Nhà ngoại giao này cũng nói Philippines đã thông báo cho ASEAN về tiến triển vụ kiện Trung Quốc.

Thêm vào đó, Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa cũng bày tỏ quan ngại về quá trình tham vấn chậm chạp để soạn ra Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). ASEAN cũng quan ngại diễn biến trên biển Đông có thể dẫn đến một cuộc xung đột vũ trang và có thể làm phương hại đến sự ổn định cũng như trì hoãn quá trình hình thành cộng đồng kinh tế chung vào năm 2015.

Bí thư thường trực bộ ngoại giao Thái Lan Sihasak Phuangketkeow nói ASEAN rất quan ngại về tình hình biển Đông và muốn tìm kiếm một tuyên bố mang tính xây dựng, “phản ánh mối quan ngại chung của chúng ta”. Kyodo cho biết cả quan chức Thái Lan và Việt Nam đã gặp nhau bên lề cuộc họp ở Myanmar.