Một ngày cuối tuần tại "thành phố chết" Tacloban - nơi thiệt hại nặng nề nhất vì bão Haiyan, người ta bắt đầu nghe tiếng cười đùa từ một nhóm sáu thanh thiếu niên tụ tập chơi bóng rổ ở một khu đất trống. Thật kỳ lạ là giữa khung cảnh đổ nát và hỗn độn xung quanh, những chàng thanh niên da đen nhẻm, tóc bù xù vẫn mải mê chơi thể thao.

Phóng to

Một nhóm thanh niên chơi bóng rổ giữa khung cảnh đổ nát xung quanh ở đảo Guiuan. Ảnh: THANH TUẤN

Phóng toAnh Michael Opresie đang nướng con heo sữa cho tám miệng ăn trong gia đình. Ảnh: Inquirer

Cuộc sống vẫn tiếp diễn

Những thanh niên này lục lọi tìm những cây đinh gỉ sét từ những ngôi nhà bị bão đánh sập và dùng nó để đóng giá đỡ bóng. Họ say mê chơi bóng, tán thưởng những pha ném bóng đẹp và trầm trồ tiếc nuối khi quả bóng trượt rổ trong gang tấc. Có lẽ đối với các chàng trai này, cuộc sống vẫn tiếp diễn dù cho siêu bão Haiyan đã cướp đi sinh mạng của hơn 4.000 người và khiến hàng trăm ngàn người đang trong cảnh màn trời chiếu đất và vật lộn tìm miếng ăn.

Theo ghi nhận của nhà báo Todd Pitman Hãng thông tấn AP, nhiều người dân ở vùng đất chết Tacloban đã nở nụ cười lạc quan khi cuộc khủng hoảng đã dịu bớt và hàng cứu trợ bắt đầu đổ đến đây. Ông cho biết một số người sống sót đã hăng hái bắt đầu cuộc sống mới.

“Tôi cảm thấy buồn cho Tacloban. Nhưng tôi hạnh phúc vì mình vẫn còn sống và tồn tại. Tôi đã mất nhà cửa nhưng không mất người thân” – Elanie Saranillo, 22 tuổi, một trong những khán giả xem trận bóng rổ, trải lòng.

Nhà báo Todd Pitm cho biết ông đã đi tác nghiệp thảm họa động đất sóng thần ở Nhật Bản vào năm 2011 nhưng không tài nào nhớ nổi một nụ cười nào từ người dân vùng thảm họa. Theo ông, mỗi quốc gia đều chứng tỏ sự kiên cường của mình theo cách riêng nhưng Philippines vẫn có một vài thứ rất khác biệt mà ông không thể nào hiểu được lý do.

Khi đối phó thảm họa trở thành nghệ thuật

Theo lời kể của nhà báo Todd Pitm, ông và các đồng nghiệp luôn được người dân nơi đây chào hỏi bằng những từ ngữ ân cần. Khi ông hỏi thăm những người gặp trên đường tác nghiệp thì họ đáp “ổn” kèm theo nụ cười.

Nhà báo kỳ cựu của AP cho biết có lẽ thái độ lạc quan của những người mà ông gặp có liên quan đến câu thành ngữ của Philippines “Bahala na” mà tiếng Philippines có nghĩa là “Dù chuyện gì xảy ra, hãy để Chúa trời phán quyết”.

Elizabeth Protacio de Castro, phó giáo sư khoa tâm lý ở Trường ĐH Philippines, cho biết đất nước cô đã ngày càng quen thuộc với những tai ương như siêu bão Haiyan. Cô cho biết mỗi năm có khoảng 20 cơn bão quét qua Philippines cộng với động đất, núi lửa phun trào, tình trạng nổi loạn, và biến động chính trị.

“Đối phó với thảm họa đã trở thành nghệ thuật. Nhưng Yolanda thì khá khác biệt. Nó rất mạnh và chúng tôi không có sự chuẩn bị nào rõ ràng để đối phó” – cô De Castro cho biết.

Nói về những người nghe nhạc hay chơi thể thao dưới đống đổ nát, cô De Castro giải thích: “Đó là một cách để khẳng định cuộc sống đang tiếp diễn. Đó là thái độ sống mà người dân Philippines đã từng thể hiện và họ sẽ tiếp tục duy trì nó”.

“Nhưng điều đó không hàm ý rằng người Philippines là người vô tư lự và không quan tâm đến những thứ xung quanh. Đó là một phản ứng bình thường đối với một tình huống bất thường. Đó là cách họ khẳng định rằng họ đang ổn, bình yên, có thể đối phó [với thảm họa] và cứ để mọi chuyện diễn biến theo tự nhiên…” – cô De Castro giải thích thêm.

Cô De Castro còn kể có một số người mất tất cả người thân tâm sự với cô rằng họ nhất định phải học tiếp bởi vì cha mẹ của họ đã đóng học phí cho họ đến cuối năm.

Nhà báo Todd Pitm kể rằng khi ông đang ở trên chuyên cơ C-147 của không quân Mỹ bay từ Tacloban đến Manila cùng với khoảng 500 người bị mất nhà cửa ở Tacloban, ông chứng kiến một hình ảnh vô cùng xúc động.

Ông cho biết khi một nhân viên phi hành đoàn mở bản nhạc bất hủ September của nhóm Earth, Wind, & Fire, khuôn mặt của những người dân di tản trở nên rạng rỡ. Những người đàn ông đung đưa đôi tay trong khi phụ nữ nhịp vai theo lời bài hát.

Chuyện con heo sữa

Michael Opresie nở nụ cười khi anh liếc nhìn con heo sữa đang nướng trên đống củi mà anh nhặt đâu đó. Con heo được nướng giữa mùi nồng nặc của những tử thi xung quanh.

Nhưng Opresie không không có vẻ gì nản lòng. Anh thừa nhận mình cảm nhận được mùi thối rữa các xác chết xung quanh nhưng gia đình anh và những người hàng xóm gồm tám miệng ăn đang rất đói và đều trông chờ vào con heo sữa này. “Chúng tôi không có lựa chọn nào khác. Chúng tôi đang chết đói” – anh nói với tờ Inquirer.

Phía bên kia đường, Hermilito Yapi đang vác một bình nước mà anh và hàng xóm phải dùng hết sức lực để mở van. Anh mang nước tới một căn nhà kho là nơi ở tạm thời của gia đình anh cùng nhiều hàng xóm khác đến từ ngôi làng Milda, trong đó có gia đình của anh Gary Meneses.

Anh Gary nói nhà của anh đã bị bão phá hủy hoàn toàn và đang gặp khó khăn trong việc tiếp nhận cứu trợ.

Yapi và nhiều gia đình khác không ăn uống đầy đủ nhiều ngày nay. Họ nói họ có thể tồn tại bằng cách nấu số rau tồn tại sau cơn sóng bão cao hơn 5m. Nhưng số rau này ngày càng cạn kiệt.

“Giờ chúng tôi chỉ lấp đầy bụng đói bằng số nước này – Yapi nói và chỉ vào bình nước mà anh mới đem tới - Chúng tôi có đun sôi nhưng tôi nghĩ vẫn không an toàn vì xung quanh đây có rất nhiều xác chết”.

Dù cho quang cảnh tuyệt vọng xung quanh, Opresie, Meneses và Yapi vẫn cười đùa và chọc nhau. Khi phóng viên của tờ Inquirer đề nghị chụp hình của Opresie, những người xung quanh cười lớn và trêu anh rằng nên để hình anh lên trang bìa vì anh đẹp trai và là ngôi sao.

Tiếng cười của họ vang dội cả cộng đồng. Meneses nói anh có lý do để vui vì người thân anh vẫn còn. “Đó là cách của người Phillipines chúng tôi [đối phó với thảm họa]. Dù cho cơn bão quét qua nhưng chúng tôi luôn cố gắng mỉm cười” – anh chia sẻ.