Phóng to

Tổng thống Nga Putin (trái) và Tổng thống Ukraine Yanukovich trao đổi trong một cuộc gặp hồi tháng 10 - Ảnh: Reuters

Theo Hãng tin Reuters, theo kế hoạch ban đầu lẽ ra Ukraine sẽ ký một thỏa thuận thương mại và hợp tác với EU vào ngày 29-11 nhằm hướng sự phát triển về châu Âu và tách xa khỏi Nga. EU mô tả thỏa thuận này sẽ giúp tăng cường đầu tư nước ngoài vào Ukraine.

Tuy nhiên, hôm qua 21-11 Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovich tuyên bố ông lo ngại thỏa thuận này sẽ khiến Ukraine đánh mất quan hệ thương mại với Nga. Chính quyền Kiev ra lệnh đình hoãn thỏa thuận với EU vì "lợi ích an ninh quốc gia" và sẽ quay lại "đàm phán tích cực" với Nga.

Lôi kéo Ukraine ngả theo phương Tây là một chiến lược lớn của EU. Tuy nhiên các nỗ lực ngoại giao giữa EU và Ukraine trở nên gập ghềnh do vụ các quan chức EU gây sức ép buộc Tổng thống Yanukovich trả tự do cho nhà lãnh đạo đối lập Yulia Tymoshenko - người mà EU coi là một tù nhân chính trị.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đe dọa sẽ trả đũa thương mại Ukraine nếu nước này ngả về phía EU. Tổng thống Yanukovich cho biết ông lo sợ Ukraine sẽ thiệt hại khoảng 500 tỉ USD thương mại với Nga trong những năm tới. Do đó, hôm qua Quốc hội Ukraine đã bác dự luật cho phép cựu thủ tướng Tymoshenko ra nước ngoài trị bệnh.

Thủ tướng Mykola Azarov ra lệnh đình hoãn thỏa thuận với EU và nối lại đàm phán với Nga. Phản ứng lại, Tổng thống Nga Putin tuyên bố ông vui vẻ đón nhận việc Ukraine muốn cải thiện quan hệ hợp tác và thương mại. Giới quan sát nhận định đây là một chiến thắng ngoại giao vẻ vang của ông Putin.

Ngược lại, phía EU tỏ ra rất thất vọng. Cao ủy đối ngoại EU Catherine Ashton tuyên bố đây là nỗi thất vọng không chỉ của EU mà còn của cả người dân Ukraine. Một số quan chức Brussels chỉ trích Tổng thống Yanukovich đã "cúi đầu trước sức ép từ Matxcơva".

Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle cho biết EU vẫn muốn tăng cường quan hệ với Ukraine và giờ quả bóng đang nằm ở phần sân của Kiev.