Phóng to

Từ trái sáng: Tổng thống Bolivia Evo Morales, Tổng thống Argentina Cristina Fernandez de Kirchner, Tổng thống Uruguay Jose Mujica, Tổng thống Brazil Dilma Rousseff và Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro chụp ảnh chung tại hội nghị Mercosur - Ảnh: AFP

Máy bay chở Tổng thống Evo Morales trở về Bolivia sau khi tham dự hội nghị ở Nga đã bị các nước Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Ý không cho đi vào không phận hôm 2-7 vì tình nghi họ chở theo cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden.

BBC cho biết Tổng thống các nước Brazil, Argentina, Venezuela và Uruguay cáo buộc hành động các nước trên vi phạm luật pháp quốc tế. Do vậy họ quyết định triệu hồi đại sứ tại 4 nước châu Âu này để thể hiện phản đối, cũng như đoàn kết với quyết định triệu hồi đại sứ của Bolivia hồi tuần trước.

Đọc tuyên bố tại hội nghị thượng đỉnh lần thứ 45 của Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur) ở Montevideo (Uruguay), Ngoại trưởng Uruguay Luis Almagro chỉ trích hành động của các chính phủ châu Âu là “vô căn cứ, phân biệt đối xử và độc đoán”.

“Sự nghiêm trọng của tình hình - vốn là cách đối xử điển hình của chủ nghĩa thực dân - là hành động không thân thiện và thù địch, vi phạm nhân quyền và ảnh hưởng đến quyền tự do quá cảnh, di chuyển và quyền miễn trừ của các nguyên thủ quốc gia” - AFP dẫn lời ông Almagro.

Các nước châu Âu giải thích hành động của họ là vì “sự hiểu nhầm”. Pháp đã lên tiếng xin lỗi vì cho rằng xảy ra “xung đột thông tin”, trong khi Tây Ban Nha biện bạch rằng họ được báo ông Snowden đang ở trên chuyên cơ của Tổng thống Morales.

Trong hội nghị, các lãnh đạo Nam Mỹ bảo vệ quyền được cho tị nạn sau khi Venezuela, Bolivia và Nicaragua gần đầy đề nghị với Snowden; thảo luận về thông tin mà một tờ báo Brazil cho biết Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA) cũng do thám một số nước thành viên Mercosur như Brazil, Argentina và Venezuela.