Phóng to

Máy bay do thám không người lái Global Hawk của Mỹ sẽ bay trên bầu trời vùng biển Nam Á - Ảnh: Defense Industry

Báo Sydney Morning Herald dẫn lời Bộ trưởng quốc phòng Úc Stephen Smith xác nhận Mỹ đã đề xuất với Úc về kế hoạch triển khai máy bay do thám Mỹ từ quần đảo Cocos, nằm ở phía tây nước Úc và phía nam Indonesia. “Chúng tôi đánh giá Cocos là một địa điểm chiến lược xét về lâu dài” - Bộ trưởng Smith tiết lộ.

Một ngày trước đó, báo Washington Post dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết Washington muốn xây một căn cứ không quân tại quần đảo Cocos. Các quan chức quốc phòng Mỹ khẳng định từ quần đảo Cocos, quân đội Mỹ sẽ triển khai máy bay do thám có người lái và máy bay không người lái Global Hawk tới các vùng biển Nam Á và Đông Nam Á.

Tiếp cận Đông Nam Á

Theo các quan chức Mỹ, quần đảo Cocos là vị trí lý tưởng để máy bay do thám Mỹ tiếp cận các vùng biển Nam Á và Đông Nam Á, một trong những tuyến hàng hải quan trọng nhất thế giới và là nơi đang xảy ra tranh chấp chủ quyền. Washington muốn dùng quần đảo Cocos để thay thế căn cứ quân sự hải quân và không quân trên đảo Diego Garcia của Anh ở Ấn Độ Dương mà hợp đồng thuê sẽ hết hạn vào năm 2016.

Bộ trưởng quốc phòng Úc Smith cho biết vấn đề lớn nhất đối với quần đảo Cocos hiện nay là đầu tư nâng cấp hạ tầng. Bộ Quốc phòng Úc ước tính tổng đầu tư có thể lên đến 78-104 triệu USD. Do đó theo Canberra, quần đảo Cocos chưa phải là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược hợp tác quân sự giữa Mỹ và Úc. Thế nhưng, các quan chức Lầu Năm Góc lại tỏ ra “rất hứng thú” với tiềm năng của quần đảo Cocos.

Theo báo The Australia, Úc mới đây thông báo sẽ tiếp nhận 250 thủy quân lục chiến Mỹ tại căn cứ quân sự chung ở thành phố miền bắc Darwin. Đây là một phần trong thỏa thuận mà Mỹ và Úc đã ký kết vào tháng 11-2011. Theo đó, Mỹ sẽ đưa 2.500 quân và nhiều máy bay đến Darwin để bảo vệ lợi ích của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương. Washington và Canberra cũng đã đạt thỏa thuận cho phép không lực Mỹ tiếp cận các căn cứ ở miền bắc nước Úc một cách dễ dàng hơn.

Hải quân Mỹ cũng sẽ dễ dàng tiếp cận căn cứ hải quân Úc ở Perth. Bộ Quốc phòng Mỹ đang đề nghị Úc mở rộng căn cứ hải quân Stirling ở Perth để triển khai và thực hiện các chiến dịch ở Đông Nam Á và Ấn Độ Dương. Lầu Năm Góc nhận định căn cứ Stirling có thể tiếp đón các tàu sân bay, tàu chiến cỡ lớn và tàu ngầm tấn công của Mỹ.

“Úc không mấy quan trọng đối với Mỹ trong thời chiến tranh lạnh - Washington Post dẫn lời một quan chức quốc phòng Úc - Tuy nhiên, Úc giờ đây trở nên quan trọng hơn rất nhiều khi mà mối quan tâm thật sự của Mỹ là khu vực Đông Nam Á”.

Kiềm chế Trung Quốc

Các quan chức Lầu Năm Góc nhấn mạnh quan hệ hợp tác quân sự với Úc là một phần trong chiến lược hướng tới châu Á của Tổng thống Mỹ Obama. Washington Post cho biết ngoài tăng cường hợp tác với Úc, Chính phủ Mỹ cũng đang hoàn tất việc đàm phán với Singapore về việc triển khai bốn tàu chiến hiện đại LCS ở đảo quốc này từ năm 2016 để thực hiện hàng loạt sứ mệnh như chống cướp biển, dò tìm tàu ngầm, thực hiện các chiến dịch đặc biệt...

Bộ trưởng hải quân Mỹ Ray Mabus nhấn mạnh với một hạm đội tàu chiến ở Singapore, hải quân Mỹ sẽ duy trì sự hiện diện ổn định ở vùng tây Thái Bình Dương. Quan trọng hơn, Mỹ sẽ không phải tốn thời gian điều tàu chiến từ xa đến châu Á khi nổ ra một cuộc khủng hoảng. “Nếu có chuyện gì đó xảy ra, chúng tôi sẽ không gây thêm căng thẳng bằng cách điều tàu chiến đến bởi chúng tôi đã có mặt sẵn ở đó” - ông Mabus giải thích.

Mỹ cũng đang đàm phán về việc tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Philippines. Báo Daily Inquirer cho biết trong số các kế hoạch đang được Washington và Manila xem xét có việc triển khai tàu chiến Mỹ từ Philippines, đưa quân Mỹ đến Philippines và thực hiện thêm nhiều cuộc tập trận chung.

Đài phát thanh ABC dẫn lời nhà phân tích quốc phòng thuộc Đại học Quốc gia Úc bình luận tất cả các động thái của Mỹ với Úc, Singapore và Philippines đều nhằm mục tiêu kiềm chế “sự trỗi dậy hòa bình” của Trung Quốc như Bắc Kinh thường nói. Trung Quốc thường tỏ ra rất “nhạy cảm” với mọi động tĩnh của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương. Chẳng hạn, như vào tháng 11-2011, ngay khi Mỹ và Úc đồng ý đưa quân Mỹ đến Darwin, tờ Nhân Dân Nhật Báo của Trung Quốc đã lập tức lên tiếng cảnh báo là “Úc sẽ bị mắc kẹt giữa hai làn đạn”. Tuy nhiên, Bộ trưởng quốc phòng Úc Smith lại khẳng định Canberra luôn coi sự hiện diện của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương là “một sức mạnh cho hòa bình và ổn định”.