New York Times đăng tải tường thuật của Mansour Dhao Ibrahim - một phụ tá và được cho là anh em họ của ông Muammar Gaddafi, về những ngày cuối cùng của vị đại tá này.

Phóng to

Thi thể ông Muammar Gaddafi đang được đặt tại Misrata - Ảnh: news.cn

“Rất sợ NATO”

Dhao cho biết sau nhiều tuần bị bao vây, ông Gaddafi ngày càng mất kiên nhẫn với cuộc sống cứ vài ngày lại chạy trốn ở Sirte. “Ông ấy luôn hỏi tại sao không có điện, tại sao không có nước”, Dhao kể.

Dhao cũng cho biết mặc dù những người ủng hộ Gaddafi dựng lên hình ảnh ông như một người sẵn sàng chiến đấu đến phút chót và luôn vũ trang khi ra trận, thực tế ông không hề tham chiến. Thay vào đó, ông thích đọc sách hoặc gọi điện bằng điện thoại vệ tinh của mình. Ông Gaddafi chạy trốn tới Sirte ngày 21-8, ngày Tripoli thất thủ, cùng đoàn tùy tùng khoảng 10 người gồm các phụ tá thân cận và các vệ sĩ.

Mutassim - con trai ông Gaddafi - đi riêng do lo ngại điện thoại vệ tinh của mình bị theo dõi. Chính Mutassim là người quyết định cả nhóm ở lại Sirte với lý do đây là thành trì ủng hộ ông Gaddafi, là nơi cuối cùng mà những người ủng hộ ông hướng tới.

Dhao tiết lộ khi chạy trốn Gaddafi “rất sợ NATO”. Lúc này ngoài chiếc điện thoại ông hay dùng để chuyển tải thông điệp tới một đài truyền hình Syria, Gaddafi gần như “bị cô lập với thế giới bên ngoài”: ông không có máy tính và hiếm khi có điện xài. Ông đã dành nhiều thời gian trong ngày để đọc kinh Koran.

Dhao nói Gaddafi không muốn nghe ai khuyên ông từ bỏ quyền lực. “Chúng tôi đã thử khuyên ông một lần nhưng ông đóng sầm cửa lại”.

Trốn chạy

Dhao kể trong vòng nhiều tuần quân nổi dậy bắn vũ khí hạng nặng bừa bãi vào thành phố. Một quả rocket hay đạn pháo đã trúng một trong các ngôi nhà Gaddafi ở làm ba vệ sĩ bị thương. Người nấu bếp cho cả nhóm cũng bị thương, vì vậy mọi người bắt đầu tự nấu ăn.

Cách đây khoảng hai tuần khi quân nổi dậy tràn vào trung tâm thành phố, ông Gaddafi và con trai bị kẹt giữa hai ngôi nhà ở một khu vực dân cư được gọi là quận 2. Hàng trăm phiến quân đã bao vây, nã đạn vào khu vực bằng súng máy hạng nặng, rocket và súng cối.

Ông Gaddafi sau đó quyết định đi, và lên kế hoạch chạy tới một trong các ngôi nhà của ông ở gần đó. Chuyến đi dự kiến diễn ra lúc 3g sáng 20-10 nhưng bị trì hoãn 5 tiếng do bất đồng trong nội bộ những người trung thành với ông. 8g sáng 20-10 trên một chiếc Toyota Land Cruiser, ông Gaddafi cùng trưởng nhóm an ninh, một người họ hàng, lái xe và ông Dhao đã lên đường. Trong suốt chuyến đi ông Gaddafi rất ít nói.

Khoảng 30 phút sau, máy bay NATO và quân nổi dậy phát hiện họ và tấn công. Dhao sau đó bị thương bất tỉnh. Lúc tỉnh lại ông thấy mình ở bệnh viện. “Tôi rất tiếc vì tất cả những gì xảy ra cho Libya từ đầu cho tới khi kết thúc”, Dhao nói.