Xayaburi và rủi ro từ động đấtLào nên hoãn quyết định xây dựng đập XayaburyĐập Xayabury sẽ ảnh hưởng lớn đến Việt Nam

Tháng 9-2010, Xayaburi, con đập đầu tiên trong số 11 con đập được đề nghị xây trên dòng chảy chính ở hạ lưu sông Mekong, được đưa ra để chính phủ các nước có sông Mekong chảy qua cho ý kiến. Theo IR, bản đánh giá ảnh hưởng môi trường của dự án đập Xayaburi mắc những lỗi nghiêm trọng, chất lượng rất thấp.

Đập Xayaburi được xem là mối đe dọa rất lớn đối với sự tồn tại của sông Mekong và người dân xung quanh. Dự án đập do Lào đề xuất sẽ tái định cư khoảng 2.100 người và trực tiếp ảnh hưởng tới chất lượng sống của hơn 200.000 người dân sống gần con đập do sự suy giảm về sinh thái và nguồn cá. Theo IR, kế hoạch xây con đập đã bị hàng trăm tổ chức, các nhà khoa học, môi trường từ 51 nước phản đối và yêu cầu ngừng xây đập do những nguy cơ nghiêm trọng và không thể phục hồi được của con đập.

Báo cáo đánh giá môi trường xuất bản hồi tháng 10-2010 của Ủy ban sông Mekong (MRC) đề nghị hoãn việc xây dựng đập lại 10 năm. Cùng với Mạng lưới những người Thái vì sông Mekong, Liên minh cứu sông Mekong, IR đã ra lời kêu gọi Chính phủ Thái Lan rút lại sự ủng hộ với dự án và tìm kiếm các giải pháp năng lượng tốt hơn để bảo vệ sông Mekong. Hàng trăm người Thái Lan từ các tỉnh dọc Mekong, phía bắc và đông bắc cũng đã tuần hành ở tỉnh Chiang Mai để phản đối dự án đập thủy điện Xayaburi và gửi thỉnh nguyện thư lên Thủ tướng Thái Abhisit yêu cầu ông dừng kế hoạch mua điện từ dự án này.

Các nhà quan sát cho rằng nếu đập Xayaburi được thông qua, đây sẽ là một tiền lệ vô cùng xấu, có thể ví như một “phát súng” báo hiệu sự hủy diệt của hạ lưu sông Mekong.