Phóng to

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo (trái) lên án các hành động đe dọa sự ổn định ở bán đảo Triều Tiên trong buổi tiệc chiêu đãi của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung Bak tại Seoul ngày 28-5 - Ảnh: Reuters

Tân Hoa xã (ngày 5 và 7-5) cho biết nhà lãnh đạo tối cao của CHDCND Triều Tiên quả quyết “CHDCND Triều Tiên vẫn không thay đổi gì trong việc gắn bó với quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên”, và rằng “CHDCND Triều Tiên sẽ tiếp tục làm việc với Trung Quốc nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc khởi động lại đàm phán sáu bên”. Bí ẩn là thông lệ các chuyến đi của ông Kim Jong Il, chỉ đi bằng xe lửa bọc thép “chuyên dụng” của ông. Cúp bóng đá thế giới sắp tới cũng sẽ bí ẩn tại CHDCND Triền Tiên, cho dù đội tuyển nước này có mặt tại vòng chung kết ở Nam Phi: không truyền hình trực tiếp, chỉ đưa tin vắn mà thôi.

Tất nhiên sau bức màn thông tin đó, ông Kim Jong Il cũng đã nói chuyện như thế nào đó với ông Hồ Cẩm Đào về vụ tàu Cheonan của Hàn Quốc bị nổ chìm hôm 26-3... Để rồi khi ông Ôn Gia Bảo đến Seoul tuần qua, một mặt ông chia buồn cái chết của 46 thủy thủ Hàn Quốc, một mặt ông quả quyết sẽ không bao che ai, song ông vẫn không xác định ai là thủ phạm vụ chìm tàu Cheonan. Dứt khoát phản đối vụ tàu Cheonan, nhưng không hồ đồ trước bất cứ kết quả điều tra nào. Có thể hình dung một mai, khi nội vụ được đưa ra trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ được xem xét chi li đến đâu, cho dù tổng thư ký Liên Hiệp Quốc có là ông Ban Ki Moon gốc Hàn Quốc chăng nữa, nhất là sau khi phía Nga yêu cầu điều tra lại (lần này có Nga tham gia để khách quan hơn).

Hàn Quốc có lý của mình khi quả quyết rằng quả thủy lôi kia là của CHDCND Triều Tiên, do lẽ Hàn Quốc đâu có điên mà đi khiêu khích, tìm kiếm một cuộc chiến tranh hủy hoại đất nước phồn vinh của mình, khi mà đối phương phía bắc từ năm ngoái đã làm chủ kỹ thuật hạt nhân có sức tàn phá ngang với các quả bom nguyên tử hủy diệt Hiroshima và Nagasaki năm 1945.

Trong khi đó, CHDCND Triều Tiên lập luận rằng làm sao các tàu ngầm bỏ túi kiểu Yeno tải trọng chỉ 130 tấn lại có thể “cõng” các thủy lôi nặng đến 1,7 tấn? Thế nhưng, CHDCND Triều Tiên còn có trong tay các tàu ngầm tấn công kiểu Romeo có trọng tải đến 1.700 tấn, tàu ngầm hạng nhẹ Sang-O tải trọng 370 tấn (2). Thành ra, nay hải quân Hàn Quốc có trối chết ôn tập khoa mục săn tàu ngầm cũng là dễ hiểu!

Bắc Kinh và đồng minh chiến lược Bình Nhưỡng

Ông Kim Jong Il âm thầm đến Bắc Kinh là do cá tính của ông ấy, chứ quan hệ Bắc Kinh - Bình Nhưỡng vẫn ấm áp bậc nhất. Sáu mươi năm sau ngày khởi phát cuộc chiến tranh Triều Tiên, CHDCND Triều Tiên vẫn là đồng minh chiến lược của Trung Quốc. Cuộc chiến tổng lực bắt đầu ngày

25-6-1950 ấy đã tạm kết thúc, chưa ký hòa ước, bằng cuộc ngưng bắn ngày 27-7-1953 với tổn thất kinh hoàng: Triều Tiên có 215.000 người chết, 303.000 người bị thương, 120.000 tù binh và mất tích; Trung Quốc có 114.000 người tử trận, 34.000 chết không do chiến trận, 380.000 bị thương, 21.400 tù binh và mất tích (wikipedia.org/wiki/Korean War).

Số thương vong chính thức công bố trên của quân tình nguyện Trung Quốc cũng như vị trí địa chiến lược/quốc phòng của CHDCND Triều Tiên (che chắn cạnh sườn) cả trong thế kỷ 20 lẫn thế kỷ 21 gắn bó Trung Quốc với CHDCND Triều Tiên như cách nay 60 năm. Khi xưa chi viện binh lính và vũ khí, giờ đây chi viện tiền của, lương thực, nhiên liệu...

Từ ngày 17 đến 21-3-2009, nhân kỷ niệm 60 năm quan hệ Trung Quốc - CHDCND Triều Tiên, ông Kim Jong Il đã dẫn đầu một phái đoàn đông cả trăm người sang Bắc Kinh. Cũng tháng 3 đó, từ Bình Nhưỡng đã nổi lên những loan báo sắp phóng vệ tinh, tức thử tên lửa đối với các nước liên quan...

Từ bên ngoài bán đảo Triều Tiên, đặc biệt là các nước liên quan như Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ..., có những trông mong sẽ có những can ngăn ông Kim từ Trung Quốc nhân chuyến đi này. Ngay sau chuyến thăm Bắc Kinh của ông Kim, Trung Quốc đã “vuốt” Hàn Quốc bằng việc cử một phái đoàn quân sự sang Seoul từ ngày 25 đến 28-3 do Tổng tham mưu trưởng Chen Bingde dẫn đầu.

Trong chuyến thăm đó, phía Hàn Quốc đã đánh giá trọng lượng của Trung Quốc nơi ông Kim rất lớn: “Trung Quốc là nước gần gũi CHDCND Triều Tiên nhất. Các ý kiến của Trung Quốc rất nặng ký. Chúng tôi hi vọng điều đó sẽ gây sức ép hơn nữa nơi Bình Nhưỡng” (3).

Thế nhưng, sau chuyến công du đó hai tuần, ông Kim cho phóng vệ tinh vào ngày 5-4. Có thể thấy qua quyết định này, ông Kim có vẻ như “độc lập” với Bắc Kinh, nếu như quả thật Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã có ý can ngăn ông này. Cũng thế, việc Triều Tiên “nay vào mai ra” khỏi bàn đàm phán sáu bên do chính Trung Quốc chủ trì cũng cho thấy “tính độc lập” này của ông Kim. Và bây giờ, với những sóng gió trên Hoàng Hải từ vụ tàu Cheonan, người ta lại chứng kiến tính độc lập của ông Kim. Hội nghị sáu bên càng xa vời hơn bao giờ hết!

Vị trí địa lý - kinh tế của Seoul

Sáu mươi năm trước Hàn Quốc ở bên kia chiến tuyến với Trung Quốc: 137.899 binh sĩ Hàn Quốc tử trận so với 114.000 người tử trận bên phía Trung Quốc. Ấy thế mà ngày nay kim ngạch buôn bán giữa hai nước này đã lên đến 186,1 tỉ USD (năm 2008) (4), trong đó Hàn Quốc xuất siêu sang Trung Quốc đến 32,5 tỉ USD (Tân Hoa xã ngày 14-1-2010).

Riêng khu vực Thượng Hải đã chiếm đến 50% tổng kim ngạch. Được biết trong số mặt hàng Trung Quốc mua của Hàn Quốc, các cỗ máy đào đất khổng lồ dùng để bạt núi, đào kênh là mặt hàng được ưa chuộng nhất chứ không phải xe hơi Hyundai hay Daewoo. Nghĩa là Trung Quốc chấp nhận nhập siêu với Hàn Quốc do biết trình độ công nghiệp nặng của mình vẫn còn cần đến thiết bị Hàn Quốc.

So với tổng kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên chỉ 2,793 tỉ USD năm 2008, thì buôn bán với Hàn Quốc nặng gấp 66 lần so với CHDCND Triều Tiên! Đó là chưa kể Trung Quốc bán cho CHDCND Triều Tiên chính là “bán như cho”. Có thể thấy qua đó vị trí chiến lược địa lý - kinh tế của Hàn Quốc với mạn sườn Trung Quốc so với vị trí chiến lược địa lý - quốc phòng của CHDCND Triều Tiên. Mỗi miền Nam - Bắc có một vị trí chiến lược khác nhau trong quan hệ với Trung Quốc.

Trung Quốc của thời kỳ “kinh tế thị trường với đặc trưng Trung Quốc” khác với Trung Quốc của thời kỳ cách mạng văn hóa hay “đại nhảy vọt”. Từ thiết lập bang giao với Hàn Quốc ngày 24-8-1992, chỉ bảy năm sau Trung Quốc đã tiến đến cơ chế họp thượng đỉnh Đông Bắc Á với Hàn Quốc và Nhật Bản mà cuộc họp tay ba cuối tuần qua là một “tái bản” của những cuộc “họp để mà họp”.

Quan hệ Trung Quốc với hai miền Nam - Bắc Triều Tiên tự thân đã là kỳ lạ khi Trung Quốc công nhận hai nước Triều Tiên, trái với chính sách “một Trung Quốc” khi Trung Quốc giao thiệp với bất cứ nước nào. Về phần mình, Bình Nhưỡng đang rất thành công trong việc làm “kỳ đà cản mũi” kiềm chế sự phát triển của Hàn Quốc và Nhật Bản, trong khi đó Trung Quốc tăng tốc rượt theo do lẽ đại thể tổng sản lượng Trung Quốc có thể đứng thứ nhì thế giới, song phần lớn là vốn FDI, nếu chia đầu người cho hơn 1,3 tỉ dân mới chỉ được 6.567 USD (tính theo sức mua), xếp hạng 99 thế giới, còn lâu lắm mới cơm ngon áo đẹp cho mọi người (5).

__________

(1) Nguồn: World FactBook 2010(2) North Korean submarine fleet http://cakra401.blogspot.com/2010/05/north-korean-submarine-fleet.html(3), (4) “Year of China-DPRK friendship; North’s rocket fizzles”, Scott Snyder(5) List of countries by GDP (PPP) per capita, IMF 2009