Phóng to

Ảnh chụp qua màn hình tivi cảnh lính cứu hỏa Nga cố dập lửa ở hiện trường tai nạn - Ảnh: Reuters

Tổng thống Ba Lan tử nạn vì máy bay rơi

Theo Reuters, tai nạn khủng khiếp xảy ra lúc 14g (giờ VN) cách sân bay Smolensk chưa đầy 2km khi chiếc Tupolev Tu-154 đi vào vùng thời tiết có sương mù dày đặc. “Khi chuẩn bị hạ cánh, chiếc máy bay của tổng thống Ba Lan đã không bay tới đường băng” - người phát ngôn chính quyền Smolensk Sergei Antufiev nói trên Russian TV.

Thư ký báo chí Bộ Ngoại giao Ba Lan nói máy bay đã rớt cách đường băng 300-400m. Truyền thông Nga nói chiếc máy bay đã cố hạ cánh vài lần trước khi một cánh máy bay mắc vào ngọn cây ở khu rừng ngay sát sân bay và mắc nạn.

Lỗi phi công?

“Viên phi công được khuyên nên bay tới Matxcơva hoặc Minsk nhưng anh ta vẫn quyết định hạ cánh. Chẳng ai có thể hạ cánh trong điều kiện sương mù như vậy” - một quan chức không lưu Nga giấu tên nói. Đài TVN24 nói ngay trước khi chiếc máy bay này hạ cánh, không lưu Nga đã từ chối một máy bay quân sự khác hạ cánh.

Theo các báo cáo ban đầu, chiếc máy bay đã mắc vào ngọn cây thuộc khu rừng gần sân bay. Hình ảnh trên đài truyền hình cho thấy chiếc máy bay bốc cháy sau vụ va chạm trước khi rơi xuống đất vỡ thành nhiều mảnh. Đội cứu hộ đã có mặt để đưa các thi thể ra ngoài. “Không có ai sống sót sau vụ tai nạn” - ông Antufiev nói.

Cả Nga và Ba Lan đều xác nhận Tổng thống Kaczynski đã thiệt mạng. Nguyên nhân vụ tai nạn vẫn chưa được xác định song có nhiều khả năng là lỗi của phi công. Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã cử người cấp bách đến hiện trường để mở cuộc điều tra. Thủ tướng Nga Vladimir Putin đã trực tiếp bay tới để thị sát hiện trường vụ tai nạn. BBC cho biết đoàn lãnh đạo đang trên đường đến Katyn gần Smolensk để tham dự lễ kỷ niệm cuộc thảm sát Katyn cách đây 70 năm.

Chính phủ Ba Lan lập tức tổ chức cuộc họp khẩn cấp cùng ngày để bàn bạc về sự mất mát lớn này. Thủ tướng Donald Tush đã khóc ngay sau khi được báo hung tin. BBC đánh giá tai nạn là một thảm họa cho người Ba Lan. Cờ rủ đã được treo trên dinh tổng thống trong ngày 10-4.

Được biết, chiếc máy bay Tupolev Tu-154 chở đoàn lãnh đạo Ba Lan đã có tuổi thọ hơn 20 năm, là một trong những chiếc máy bay thuộc hàng cổ của Ba Lan. Trước đó đã có nhiều lời kêu gọi nâng cấp đoàn máy bay chính phủ song không đủ kinh phí để thực hiện. Theo Mạng an toàn hàng không, đã có ít nhất 66 tai nạn máy bay liên quan đến chiếc Tu-154, bao gồm sáu vụ trong năm năm qua. Một số hãng hàng không của Nga như Aeroflot đã ngưng sử dụng loại máy bay này.

Ai sẽ lên thay tổng thống Ba Lan?

Nguồn tin Reuters cho biết theo hiến pháp Ba Lan, trong trường hợp tổng thống đột ngột tử vong, chủ tịch hạ viện sẽ lên nhậm chức tổng thống tạm quyền. Chủ tịch Hạ viện Ba Lan hiện tại là ông Bronislaw Komorowski, người từng giữ chức bộ trưởng quốc phòng trong hai năm 2000 và 2001 trong chính quyền của cựu thủ tướng Jerzy Buzek.

Tổng thống Lech Kaczynski, chính trị gia Đảng Luật pháp và công lý (PiS), lên nắm quyền từ tháng 12-2005. Ông là anh em sinh đôi với cựu thủ tướng Ba Lan Jaroslaw Kaczynski, người đang giữ chức chủ tịch PiS. Ông sinh ra tại Warsaw năm 1949, cha là một cựu chiến binh trong cuộc kháng chiến chống Đức quốc xã tại Ba Lan. Khi còn nhỏ, ông cùng người anh em Jaroslaw từng đóng vai chính trong bộ phim thiếu nhi Hai cậu bé đánh cắp Mặt trăng (1962).

Hoạt động chính trị từ thập niên 1970, ông Kaczynski được bầu làm thượng nghị sĩ sau cuộc bầu cử tháng 6-1989. Sau nhiều thăng trầm trên chính trường, ông trở thành bộ trưởng tư pháp trong chính quyền thủ tướng Buzek cho đến năm 2001. Trong thời kỳ này, ông trở nên rất nổi tiếng ở Ba Lan với quyết tâm chống tham nhũng mạnh mẽ. Năm 2001, ông thành lập Đảng PiS cùng người anh em Jaroslaw và giữ chức chủ tịch đảng từ năm 2001 đến 2003. Năm 2002, ông giành chiến thắng cách biệt trong cuộc bầu cử chức thị trưởng Warsaw, và khởi đầu nhiệm kỳ bằng lời tuyên chiến chống nạn tham nhũng. Tuy nhiên ông bị chỉ trích vì quan điểm chống lại người đồng tính.

Đánh bại đối thủ Donald Tusk trong cuộc bầu cử năm 2005, ông chỉ định người anh em Jaroslaw làm thủ tướng tháng 7-2006.

Danh sách một số quan chức cao cấp của chính quyền Ba Lan trên chuyến bay: Phóng to - Tổng thống Lech Kaczynski (ảnh)- Đệ nhất phu nhân Maria Kaczynski- Phó chủ tịch Hạ viện Jerzy Szmajdzinski- Chánh Văn phòng tổng thống Wladyslaw Stasiak- Lãnh đạo Cục An ninh quốc gia (NSB) Aleksander Szczyglo- Thứ trưởng Ngoại giao Andrzej Kremer- Tổng tham mưu trưởng quân đội Franciszek Gagor- Chủ tịch Ngân hàng Quốc gia Slawomir Skrzypek