- Từ xưa đến nay ở VN, tình dục thường được biết đến trong khuôn khổ hôn nhân, gắn với những chuyện như trinh tiết... Tình dục ngoài hôn nhân, trước hôn nhân vẫn gặp cái nhìn không được thiện cảm lắm. Nhưng trong nghiên cứu mới đây của chúng tôi với 200 nam giới ở Hà Nội, Hà Tây cũ, TP.HCM và Cần Thơ, các bạn càng trẻ tuổi và sống ở thành phố có cái nhìn thoáng hơn với những chuyện như vậy.

Tỉ lệ chấp nhận tình dục trước hôn nhân, nhất là giữa những người sắp cưới cao hơn. Nhưng vẫn còn tồn tại “chuẩn mực kép”, số ủng hộ nam giới có quan hệ tình dục trước hôn nhân vẫn cao hơn nữ giới!

Phóng to

Tính dục ngoài hôn nhân và trước hôn nhân vẫn luôn là vấn đề nóng bỏng - Ảnh minh họa: bookwormroom

* Là nghiên cứu viên chủ trì nghiên cứu về tình dục và sức khỏe tình dục ở nam giới, những phát hiện anh cho là đặc sắc nhất của nghiên cứu là gì?

- Điều tôi cho là gây “sốc” nhất là tình dục đồng giới trong nhóm cộng đồng chung. Hoàn toàn ngẫu nhiên có 5/200 nam giới được hỏi rất cởi mở cho biết họ là gay và nói khá thoải mái về đời sống tình dục của họ. Chúng tôi gặp một vướng mắc: bảng hỏi của chúng tôi thuần phục vụ tình dục giữa nam và nữ nên nhiều chỗ không chạy với nhóm này. Tình dục đồng giới là nhóm có thật, đáng được coi là là một nhóm dân số như những nhóm khác.

Trong 200 ông được hỏi (tuổi từ 16 đến ngũ tuần, từ lao động phổ thông đến người có vị trí xã hội), 50% thừa nhận từng có bạn tình ngoài vợ, trong đó có người có những bạn tình dài hạn 6 tháng trở lên

Tôi cho rằng tỉ lệ nam giới có quan hệ đồng giới có thể cao hơn, nhưng xã hội còn có cái nhìn khắt khe với họ.

Một vấn đề nữa chúng tôi cũng cho là “phát hiện”: trong thực hành tình dục, người VN còn khá e ngại khi nhắc đến chuyện này, nhưng chúng tôi nhận thấy tình dục trong hôn nhân còn đơn điệu, nam giới cho rằng mức độ cảm nhận về tình dục ngoài hôn nhân có hào hứng hơn so với vợ của họ.

Trong 200 ông được hỏi (tuổi từ 16 đến ngũ tuần, từ lao động phổ thông đến người có vị trí xã hội), 50% thừa nhận từng có bạn tình ngoài vợ, trong đó có người có những bạn tình dài hạn 6 tháng trở lên.

* Anh nhìn thấy gì về đời sống tình cảm của nam giới hiện đại qua nghiên cứu này?

- Tôi nhìn thấy đang có một “chuẩn mực kép” trong vấn đề tình dục. Nam giới muốn họ là người từng trải, am hiểu, mạnh dạn, chủ động, nhưng họ cũng có mong muốn nữ giới phải là người ngây thơ, trong sáng, phụ thuộc, biết lắng nghe. Quan điểm phổ biến về hôn nhân của những người được hỏi thì nam giới phải là người trụ cột về kinh tế, ngoại giao, quan hệ xã hội, còn phụ nữ lo nội trợ, con cái...

Nhưng nam giới VN chưa thật sự hiểu biết về cơ thể mình, chưa hiểu biết về sức khỏe sinh sản. Nhiều người nói họ gặp biểu hiện này biểu hiện kia, chúng tôi biết đó là những biểu hiện sơ khai của tình trạng lây nhiễm qua đường tình dục, nhưng họ lại cho là bình thường và bỏ qua.

Phóng to

Nhà nghiên cứu trẻ Vũ Thành Long - Ảnh: Lan Anh

* Còn trẻ và đã từng sống ở nước ngoài (Vũ Thanh Long đã học xong cao học về giới, tình dục và xã hội tại ĐH Amsterdam, Hà Lan), anh thấy có những điều gì giống và khác nhau trong quan niệm tình cảm của giới trẻ?

- Ngay ở VN, nhóm trẻ có thể chia làm nhiều nhóm vì họ đang có quan niệm khá khác nhau, ĐH khác, đã đi làm khác và học sinh cấp III khác. Chỉ nói sự khác nhau giữa thế hệ của tôi (năm nay 29 tuổi) và em gái tôi đang học cấp III đã thấy khác nhau, lứa tuổi của các bạn cấp III hiện nay có quan niệm cởi mở hơn rất nhiều so những bạn trẻ hơn họ một vài tuổi, ví dụ như đưa đón đi học, cầm tay hay hôn nhau.

Trước khi đến Hà Lan, tôi nghĩ rằng những bạn trẻ ở đây có quan điểm rất cởi mở về tình dục, nhưng thực tế suy nghĩ của họ về chuẩn mực, hôn nhân, gia đình khá rõ ràng trong quan điểm của các bạn trẻ. Thậm chí ở bên đó vẫn còn tình trạng kỳ thị với người đồng tính.

Tôi cho rằng ngay cả ở VN, đang có một cuộc “nội chiến” trong lòng các bạn trẻ. Ở trong gia đình, ngoài xã hội, họ được giáo dục về chuẩn mực theo truyền thống, nhưng bên cạnh đó là những thông tin trên mạng, các chương trình truyền hình. Nhưng điều mới mẻ hơn, tôi cho rằng cha mẹ vẫn dạy con theo truyền thống, nhưng khi có chuyện xảy ra, họ vẫn dễ dàng chấp nhận thực tế hơn trước đây.

* Theo anh, "ma trận" thông tin hiện nay là tích cực hay tiêu cực với các bạn trẻ trong vấn đề rất nhạy cảm là tình dục?

- Tôi không nói tốt hơn hay xấu hơn, mà cho rằng bạn trẻ có nhiều sự lựa chọn hơn, trong tình huống này, nếu bạn trẻ có hiểu biết, có "bộ lọc” tốt, sẽ tốt hơn cho họ. Ngay trường hợp các bạn nam nữ có xu hướng đồng giới, trước đây họ rất hoang mang, nhưng nay họ có tìm thông tin trên báo chí, Internet, dịch vụ đường dây nóng... Tuy nhiên không phải tất cả đều tích cực, bởi nếu thông tin không được lọc, không được kiểm tra độ chính xác, bạn trẻ dễ bị lạc.

Vì vậy tôi muốn nhấn mạnh đến vai trò gia đình, bạn bè, nếu gần gũi bạn trẻ sẽ nắm được khi họ có vấn đề và phụ huynh, bạn bè sẽ giúp bạn trẻ chọn cái nào tốt hơn cho mình. Tôi cho là thế hệ trẻ hôm nay khá hơn trước, nhưng nhiều điểm vẫn còn yếu.

ISDS đang có một dự án xây dựng website và tập huấn cho các thầy cô giáo để họ có thể định hướng cho học sinh của mình. Tôi cho đó là những nỗ lực ban đầu.