Phóng to

Chị Tô Thị Hà và con út - Ảnh: TR.TÂN

Đã sáu năm nay chị Hà một mình nuôi bốn đứa con ăn học trong cảnh gia đình mất đi người chồng, người cha; và chị vẫn chưa một lần mất hi vọng vào con đường học hành của con dù khốn khó trăm bề...

“Lo nhất là tiền!”

Ngôi nhà của năm mẹ con chị Hà được Nhà nước xây dựng theo chương trình 167 trên mảnh đất của em trai vẫn chưa có lối đi riêng, cánh cửa sổ đã bung mất mà chưa có ai đóng lại giúp. Cháu lớn năm nay lên lớp 11, đang nghỉ hè nên ở nhà phụ mẹ việc lặt vặt và trông các em. Ngôi nhà không có bất cứ tài sản nào ngoài hai chiếc bàn học thấp bằng gỗ kê sát tường”.

Năm 2005 chồng chị Hà mất vì bệnh hiểm nghèo, bên nội ở xa, một mình chị gồng gánh nuôi bốn đứa con, tài sản chỉ có ba sào đất trồng điều. Đất đai ít ỏi, chị Hà phải đi làm thuê thường xuyên, ai gọi gì cũng làm từ phun thuốc sâu, cắt cành cà phê, cuốc đất...Sáu năm vất vả trong vai trò người đàn ông kiếm gạo về nhà nhưng chị chưa một lần nghĩ đến việc cho con nghỉ học. Chị chỉ đau đáu một điều: tiền. Tiền ăn hằng ngày, tiền học, quần áo đầu năm cho con, tiền đóng khoản này khoản khác trong năm học... khiến chị lúc nào cũng căng thẳng. “Tiền làm công đâu có sẵn nên phải ứng, phải vay rồi trả nợ dần. Hay lại chạy lên trường nói các thầy cô cho trả chậm để về xoay xở, thầy cô cũng thương nên qua hết”, chị Hà tâm sự.

Nhiều người rủ chị đi Hà Nội, Sài Gòn làm ăn nhưng chị không đi, cứ đi xa vài ngày là nhớ con không chịu được lại phải về. “Giờ chỉ mong trời cho sức khỏe để đi làm thuê được thật nhiều, để con tôi không thiếu sách thiếu vở đến trường”-chị Hà nói.

Chị Hà mong muốn sẽ có chút vốn nuôi thêm vài con bò, con heo để các con có thể phụ giúp ít nhiều, tăng thêm thu nhập gia đình. Sang năm tới, cháu út sẽ vào lớp 1, gánh nặng chi phí ăn học của các cháu tăng lên thêm, khó khăn càng chồng chất với chị. “Các cháu buổi đi học, buổi ở nhà thì tranh thủ nuôi heo, chăn bò giúp mẹ kiếm thêm. Chứ bây giờ chỉ trông vào ba sào điều, rồi việc làm công của tôi cũng thật bấp bênh”, chị Hà cho biết. Hơn tháng nay chị Hà bị tai nạn lệch đầu gối phải ở nhà, chứ ngày thường không đi làm thuê cũng đi buôn phế liệu, bán bánh chuối ngoài chợ... “Không còn tiền để đi chữa cho lành hẳn, cứ đau mãi thế này không đi làm được tôi lo quá. Cũng mong trời thương mà cho lành nhanh nhanh...”, chị Hà tâm sự.

“Bắt con nghỉ học sao đành!”

Nhà anh Lê Văn Thắng (bon Joc Linh, thị trấn Đắk Mâm, Krông Nô, Đắk Nông) nằm khuất cuối bon, đường đi vô cùng lầy lội. Anh Thắng cho biết năm 1998 hai vợ chồng bồng bế ba đứa con vào Đắk Mil đi làm thuê. Vào Tây nguyên đất tốt người thưa, nhưng do không ai thân quen, không có vốn, cả nhà phải ở đợ cho một người dân. May mà họ thương tình, nộp tiền giúp cho ba đứa con của anh đi học cấp I tại đó. Tới năm 2003, dành dụm được ít tiền, anh Thắng cùng vợ về Đắk Mâm mua được mấy sào cà phê và hoa màu, bắt đầu dựng nhà lập nghiệp. Gần 10 năm bươn chải, cuộc sống cũng không khấm khá hơn được bao nhiêu, ba đứa con sau lại lần lượt ra đời. Đất ít, con đông nên ngoài việc ruộng đồng, vợ chồng anh Thắng đều phải đi làm thuê.

Cách đây vài năm, vợ chồng anh Thắng lại cưu mang thêm đứa con của em vợ anh Thắng. Nghèo lại càng khó. Cách đây hơn một tháng, con đầu của vợ chồng anh đang thi tốt nghiệp THPT thì phát bệnh, phải phẫu thuật u não tại Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM. Viện phí đến hơn 40 triệu đồng, anh chị phải chạy ngược xuôi để vay tạm chữa bệnh cho con... “Khó khăn vậy nhưng vợ chồng tôi thống nhất là không để cho cháu nào phải nghỉ học. Bao năm nay đường đi vất vả, trăm bề khó khăn các cháu vẫn cặm cụi đến trường tìm cái chữ; giờ khó khăn bắt các con nghỉ học sao đành”, anh Thắng cho biết.