Đau đớn giữa rừng cao suCay đắng bạt ngàn cao su ngã gụcThiệt hại vì trồng cao su theo phong trào

Phóng to

Công nhân Công ty cao su Lệ Ninh nhiều ngày qua đã dựng lại diện tích cao su bị đổ để tiếp tục tái sử dụng trong vài năm tới - Ảnh: Quốc Nam

Theo các công ty và người trồng cao su, bão to thì nhiều năm mới có trong khi lợi ích từ cây cao su đem lại hiện chưa có cây trồng nào sánh kịp.

Đổ cây nào trồng lại cây đó

Những ngày gần đây, hơn 400 công nhân của Công ty TNHH MTV Lệ Ninh (Lệ Thủy, Quảng Bình) đang tất bật thu dọn hàng trăm hecta cao su của công ty bị gãy đổ trong cơn bão vừa qua. Một nhóm đi đào hố trồng cây mới, nhóm dựng dậy những cây cao su bị bật gốc, nhóm khác cắt bỏ những cây bị bão bẻ gãy... Tổng diện tích cao su gãy đổ hoàn toàn của công ty lên đến hơn 600ha, chiếm đến một nửa diện tích cao su kinh doanh của công ty này. Và ít nhất phải mất cả chục năm để hồi phục rừng cao su trở lại như ban đầu.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, giám đốc công ty, cho biết sau khi thu dọn xong bãi “chiến trường” này, công ty sẽ trồng lại toàn bộ diện tích đã bị gãy đổ vì vùng đất này không thể có loại cây nào đem lại hiệu quả cao hơn. “Thiên tai rải đều ra cả nước chứ không riêng gì Quảng Bình, Quảng Trị. Hơn nữa vài chục năm mới có bão lớn một lần. Chừng đó đủ để cho một chu kỳ cây cao su từ khi trồng đến thu hoạch xong. Nếu mình thuận theo chu kỳ đó thì vẫn đem lại được hiệu quả” - ông Sơn khẳng định.

Không chỉ có các công ty, với hàng ngàn hộ dân trồng cao su tiểu điền ở vùng nông trường Việt Trung cũ (huyện Bố Trạch), trồng mới cao su cũng là ưu tiên hàng đầu. Ông Phan Văn Khoa, giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Bình, cho biết dù diện tích cao su của tỉnh bị gãy đổ trong đợt bão vừa qua rất lớn, thiệt hại vô cùng nặng nề nhưng địa phương vẫn khuyến khích người dân tiếp tục gắn bó với loại cây này. Có thể ban đầu phải lấy ngắn nuôi dài bằng cách trồng xen canh các loại cây ngắn ngày để hỗ trợ việc tái hồi phục diện tích cao su đã gãy đổ.

Ông Khoa phân tích trong mấy chục năm qua cao su là cây mũi nhọn của ngành nông nghiệp tỉnh. Trong khi gió bão lớn cũng hơn 20 năm mới có một lần, như từ năm 1983 đến giờ mới có bão lớn trở lại. Ngoài cao su, vùng này cũng chỉ có thể trồng keo lá tràm (keo lai). Cây keo lai thu hoạch theo chu kỳ năm năm, mỗi lần thu khoảng 40-50 triệu đồng/ha. Như vậy trong 20 năm, nhiều nhất keo lai cũng chỉ đem lại lợi nhuận gần 200 triệu đồng trong khi cây cao su đem lại tiền tỉ. “Nếu bão lớn thì cả hai loại cây này đều cùng gãy đổ như nhau” - ông Khoa cho biết.

Còn chờ đánh giá

Ông Nguyễn Văn Bài, giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị, cho biết địa phương này có gần 7.000ha cao su bị gãy đổ trong trận bão vừa qua, tập trung ở Vĩnh Linh và Gio Linh. Hiện có nhiều ý kiến cân nhắc có nên tiếp tục trồng cây cao su ở vùng thường xuyên bão lũ như Quảng Trị không. Do đó, trước mắt tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân phục hồi cao su vẫn còn khả năng tái tạo mủ. Nhưng về lâu dài, tỉnh đã tính đến phương án tìm loại cây khác thay thế hoặc tìm cách hạn chế những tác động của thiên tai nếu tiếp tục trồng cây cao su như trồng theo mô hình của các vùng đảo là ba cây chụm lại, trồng sâu hơn bình thường... “Đây mới chỉ là những ý kiến mang tính tham khảo, chúng tôi sẽ cân nhắc để có thể triển khai trong tương lai” - ông Bài nói.

Theo Cục Trồng trọt, báo cáo về diện tích gãy đổ và thiệt hại của các địa phương mới chỉ ở mức sơ bộ, cần có những phân tích chi tiết thiệt hại của cây cao su gãy đổ mới có phương hướng giải quyết cụ thể. Ngay sau khi bão đi qua, Cục Trồng trọt đã có công văn hỏa tốc gửi sở NN&PTNT các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế để thống kê diện tích cao su bị thiệt hại do bão, đề xuất phương án và biện pháp khắc phục thiệt hại do bão gây ra.

Theo đó, Cục Trồng trọt yêu cầu sở NN&PTNT các địa phương báo cáo chi tiết về mức độ thiệt hại theo phân mức diện tích cụ thể. Trong đó có phân tích mức độ thiệt hại tương ứng với độ tuổi của cây, các loại hư hại (bật gốc, gãy thân, gãy cành, nghiêng cây...) cũng như các điều kiện liên quan như rừng chắn gió, giống cao su, hướng trồng... Ông Lê Quốc Doanh, cục trưởng Cục Trồng trọt, cho biết hiện tại chưa vội kết luận trồng cao su là sai hay nên trồng loại cây nào khác thay thế.

____________

Tin bài liên quan:

Ồ ạt phá rừng làm cao suCao su đến đâu, rừng tàn đến đó“Nếu sai, chúng tôi chịu trách nhiệm...”