Phóng to

Người dân đến làm các thủ tục về thuế nhà đất tại Chi cục Thuế Q.Bình Thạnh, TP.HCM (ảnh có tính minh họa)- Ảnh: Thanh Đạm

Trên báo Tuổi Trẻ số ra ngày 13-9-2013 trong bài “Chi cục thuế đẩy khó cho dân” có đăng ý kiến của đại diện Cục Thuế TP.HCM cho rằng người nộp thuế vẫn phải chịu trách nhiệm nộp bổ sung tiền thuế cho dù lỗi tại cơ quan thuế tính thuế sai sót, nhầm lẫn, tính thuế chưa đủ và thời hạn cơ quan thuế được quyền yêu cầu người nộp thuế phải “khắc phục hậu quả” lên đến 10 năm.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, để ép người nộp thuế phải chịu trách nhiệm do sai sót của mình, cơ quan thuế thường vận dụng điều 110 Luật quản lý thuế: “Đối với hành vi trốn thuế, gian lận thuế chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, hành vi khai thiếu số thuế phải nộp hoặc tăng số thuế được hoàn, thời hiệu xử phạt là năm năm, kể từ ngày thực hiện hành vi vi phạm. Quá thời hiệu xử phạt vi phạm pháp luật về thuế thì người nộp thuế không bị xử phạt nhưng vẫn phải nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế trốn, số tiền thuế gian lận, tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước trong thời hạn mười năm trở về trước kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm”.

Tuy nhiên, nếu áp dụng luật như vậy thì thật phi lý. Bởi lẽ trong trường hợp người nộp thuế nộp đúng với số tiền thuế theo thông báo thuế của cơ quan thuế thì họ không vi phạm pháp luật về thuế, không thuộc đối tượng điều chỉnh của điều luật này (trốn thuế, gian lận thuế, kê khai thiếu số thuế phải nộp, tăng số thuế được hoàn trả).

Ở đây, đối tượng vi phạm pháp luật về thuế là chính cơ quan thuế (do tính thuế không đúng, không đủ). Và do vậy, cơ quan thuế tính thuế sai phải tự mình và duy nhất chịu trách nhiệm. Điều này cũng được thể hiện tại công văn số 1071/TCT-CS ngày 2-4-2013 của Tổng cục Thuế nội dung: “Trường hợp người nộp thuế thực hiện việc kê khai, xác định nghĩa vụ thuế chưa đúng do văn bản hướng dẫn của cơ quan thuế, nếu dẫn đến việc kê khai thiếu thuế theo quy định của pháp luật thì phải xác định là do lỗi của cơ quan thuế”, “Các trường hợp người nộp thuế kê khai thiếu thuế do thực hiện theo các văn bản hướng dẫn của cơ quan thuế thì cơ quan thuế phải xác định trách nhiệm của cơ quan thuế, công chức thuế có liên quan để xử lý theo hướng dẫn tại phần c thông tư số 61/2007/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện xử lý vi phạm pháp luật về thuế”. Tại chương XII - điều 112 khoản 2 về xử lý vi phạm pháp luật về thuế đối với cơ quan quản lý thuế cũng quy định: “Trường hợp ấn định thuế, hoàn thuế sai do lỗi của cơ quan quản lý thuế thì cơ quan quản lý thuế phải bồi thường thiệt hại cho người nộp thuế theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan”.

Quy định của pháp luật là vậy nhưng cơ quan thuế thì cho rằng mình được quyền “điều chỉnh sai sót nhầm lẫn trong vòng 10 năm”, trong khi người khai thuế thì cho rằng mình đã nộp đủ thuế và cương quyết không đóng khoản tiền truy thu này vì sơ sót của cơ quan thuế thì cơ quan thuế phải tự chịu trách nhiệm. Do vậy những nhà làm luật cần thiết phải có giải thích rõ ràng và nên theo hướng: ai sai thì người đó phải chịu trách nhiệm, không thể cứ tiếp tục mãi kiểu “quýt làm cam chịu” mà hậu quả là quyền và lợi ích hợp pháp của người thứ ba bị xâm hại như báo Tuổi Trẻ đã nêu trong bài viết trên.