Giá vàng tăng mạnh trong ngày thần tàiChỉ bán được 2.000/26.000 lượng vàng phiên đầu tiênVàng SJC giảm còn 43,67 triệu đồng/lượng

Phóng to

Đại diện các đơn vị kinh doanh vàng bỏ phiếu đấu thầu trong phiên ngày 28-3 tại Ngân hàng Nhà nước - Ảnh: Trần Việt

Nhiều chuyên gia cho rằng phiên đấu thầu đầu tiên chẳng những không đạt được mục tiêu thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới mà còn góp phần kích giá vàng trong nước lên cao hơn, khi giá vàng NH Nhà nước bán ra cao hơn giá trong nước tới 100.000 đồng/lượng.

“Ế” 24.000 lượng vàng

Theo công bố của NH Nhà nước, trong tổng số 21 NH và doanh nghiệp đăng ký, chỉ 17 đơn vị chính thức tham gia phiên đấu thầu sáng nay. Trong đó 15 đơn vị đã bỏ phiếu trắng. Chỉ có NH ACB và Công ty vàng Phú Quý đăng ký mua và đều trúng thầu tại giá sàn, mỗi đơn vị trúng thầu 1.000 lượng.

Tính ra, số vàng bị “ế” trong phiên đấu giá này lên tới 24.000 lượng. “Ngay ban đầu khi biết mức giá mà NH Nhà nước đưa ra, chúng tôi thấy khá lo ngại vì quá cao, sẽ có rủi ro khi mua vào lúc này. Thực tế, thị trường vàng trong khoảng từ sau tết, nhất là 10 ngày trở lại đây khá trầm” - một doanh nghiệp tham gia đấu thầu lo lắng.

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cũng bày tỏ ngạc nhiên khi cho rằng “chẳng hiểu cơ chế đấu thầu vàng phiên đầu tiên là gì”, do giá vàng được NH Nhà nước bán ra cao hơn giá thế giới đến 3 triệu đồng/lượng và cao hơn giá trong nước khoảng 100.000 đồng/lượng.

“NH Nhà nước đưa giá sàn cao như vậy là muốn gì, đóng vai trò gì ở thị trường vàng? Việc đặt giá cao như vậy phải chăng là tuyên bố giá vàng trong nước cao hơn so với giá thế giới tới 3 triệu đồng/lượng là mong muốn của cơ quan quản lý? Thật là khó hiểu” - ông Ánh đặt câu hỏi.

Một vị nguyên là lãnh đạo một vụ của NH Nhà nước cho rằng qua phiên đấu thầu này, NH Nhà nước cần rút kinh nghiệm, phải xem mục tiêu đấu thầu để làm gì. Nếu tăng cung bằng cách đưa ra số lượng vàng có giá cao hơn giá thị trường và cao hơn giá thế giới đến 3 triệu đồng/lượng thì hoàn toàn không ổn. Theo vị này, chỉ khi thị trường hoạt động một cách bình thường thì mới nên đặt giá sàn để NH Nhà nước không bị lỗ, còn các đơn vị tham gia đấu thầu trả giá bao nhiêu là tùy họ nhưng không được thấp hơn giá sàn.

Trao đổi với Tuổi Trẻ về phản ứng của dư luận, đại diện NH Nhà nước cho biết mức giá sàn mà NH Nhà nước đưa ra trong phiên đấu thầu được tính toán từ thực tế của thị trường và có cái nhìn dài hạn. Bằng chứng là dù đánh giá mức giá khá cao nhưng vẫn có người mua.

Theo đại diện NH Nhà nước, mức giá vàng trên thị trường sáng 28-3 không phải là mức giá thực tế mà mang yếu tố tâm lý và đầu cơ. Mặt khác, nếu NH Nhà nước tung vàng ra bán với mức giá thấp ai hưởng lợi? Sẽ có nhiều đơn vị chờ mua vàng với mức giá thấp, không chỉ 26.000 lượng mà 260.000 lượng cũng có thể tiêu thụ hết, nhưng sau đó họ lại găm hàng để đầu cơ làm giá hoặc dùng vào mục đích khác. Như vậy, mục tiêu can thiệp của NH Nhà nước không đạt được.

Khó kéo giá vàng trong nước sát giá thế giới

Trong thông báo phát đi chiều 28-3, NH Nhà nước nói ngắn gọn rằng quy trình đấu thầu được thực hiện thông suốt và đúng quy định. Thông qua việc đấu thầu bán vàng miếng, NH Nhà nước đã thực hiện tăng cung vàng miếng trên thị trường và tham gia thị trường với tư cách người mua bán cuối cùng. Tuy nhiên, NH Nhà nước không hề nhắc gì đến mục tiêu đưa giá vàng trong nước bám sát giá vàng thế giới như từng đề cập trước đó. Trao đổi với chúng tôi, vị đại diện NH Nhà nước cho rằng việc đưa ra mức giá sàn đấu thầu sáng 28-3 có thể khiến các đơn vị kỳ vọng mua được vàng rẻ trước đó thấy hụt hẫng.

Tuy nhiên không nên nhìn ngắn hạn vì can thiệp thị trường phải có quá trình, một phiên không thể đánh giá hết được. NH Nhà nước sẽ làm nhiều bước để đi đến mục tiêu đưa giá vàng trong nước bám sát giá vàng thế giới. “Trong việc sử dụng dự trữ ngoại hối của NH Nhà nước, nguyên tắc an toàn phải được đặt lên đầu tiên. Trong việc sử dụng vàng dự trữ để can thiệp thị trường vàng, NH Nhà nước sẽ thận trọng một cách hợp lý” - vị này nói.

Trong khi đó, theo chuyên gia Vũ Đình Ánh, điều băn khoăn nhất sau phiên đấu giá vàng đầu tiên là mục tiêu kéo giá vàng trong nước bám sát giá vàng thế giới đã không thành công. Đại diện một doanh nghiệp tham dự buổi đấu thầu cho biết khá thất vọng về mức giá mà NH Nhà nước chào bán, vì trước đó doanh nghiệp kỳ vọng mức giá đưa ra sẽ mềm hơn để kéo giá vàng trên thị trường đi xuống. Tuy nhiên diễn biến lại trái hẳn với dự đoán của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp khác cho biết đã phải chịu lỗ nặng vì lỡ bán vàng ra sau khi nghe tin đấu thầu.

Tổng giám đốc một công ty kinh doanh vàng tại TP.HCM nói dù không nói ra nhưng các đơn vị kinh doanh đều nhìn theo mức giá mà NH Nhà nước đưa ra để định hướng thị trường. Do vậy, có thể nói chính việc đấu thầu của NH Nhà nước chẳng những không can thiệp mà trái lại còn tạo sóng cho thị trường. Giới kinh doanh đã mượn chính sóng này để đưa giá lên cao nhằm thu lợi nhuận. Hiện chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới đã lên đến 3,27 triệu đồng/lượng, tăng thêm 100.000 đồng/lượng so với thời điểm NH Nhà nước chưa can thiệp.