Mùa tết năm nay, mứt Việt không những được hệ thống siêu thị mà cả các cơ sở kinh doanh ưu tiên đặt hàng, do được đánh giá cao về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.

Phóng to

Sản xuất mứt tết tại một cơ sở ở Củ Chi, TP.HCM - Ảnh: Như Bình

Một số nhà sản xuất mứt tết trong nước còn nhận được yêu cầu từ siêu thị là in thêm “Made in VN” để người tiêu dùng yên tâm. Tuy nhiên, thị trường mứt năm nay vẫn chưa có thêm nhiều thương hiệu tham gia, dư địa thị trường vẫn còn cho những nhà sản xuất mới.

Mứt mới bán chạy

Vào siêu thị, chợ... những ngày này các mặt hàng giỏ quà tết, bánh kẹo, mứt tết và các loại rượu, bia, nước ngọt... được trưng bày bắt mắt ở những nơi thuận tiện cho khách hàng lựa chọn. Tại chợ Bình Tây (Q.6, TP.HCM), không khí nhộn nhịp đã bắt đầu từ vài ngày nay ở các sạp kinh doanh mứt, trái cây chế biến. Bà Liên, tiểu thương ở chợ, cho biết hàng ê hề chỉ còn chờ người mua. Riêng mặt hàng mứt gừng có đến năm loại khác nhau như gừng lát, gừng củ, gừng dẻo, gừng ớt cay... Hiện đơn hàng từ các tỉnh đã được vận chuyển, một số tiểu thương chợ lẻ cũng lấy vài chục ký về bán thử để chuẩn bị cao điểm tết trong tuần tới.

Siêu thị Co.op Mart dành hẳn một khu vực riêng bày bán các mặt hàng mứt, kẹo tết. Ở siêu thị này, ngành hàng mứt tết có thêm hai nhà cung cấp mới là Bảo Minh và Hữu Nghị, nâng số nhà cung cấp ngành hàng mứt tết lên bốn đơn vị. Cùng với đó, siêu thị cũng có thêm 10 mã hàng mứt mới, tập trung chủ yếu vào những loại mứt truyền thống, hợp khẩu vị người VN như mứt sen, mứt bí... Theo đánh giá của Co.op Mart, tết năm nay mặt hàng do những nhà cung cấp trong nước, đặc biệt là bánh mứt kẹo chiếm ưu thế, được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn.

Theo các tiểu thương, thị trường mứt truyền thống và mứt khéo năm nay ghi nhận thêm nhiều sản phẩm mới, lạ, đóng hộp bắt mắt. Cửa hàng mứt Thành Long (Q.3, TP.HCM) có loại mứt bắp non, ăn thơm, có vị ngọt béo vừa phải. Ngoài ra các loại mứt khá mới đang được tiêu thụ mạnh là mứt vỏ bưởi, mứt dừa nước, mứt dừa non... với giá bán lẻ từ 120.000-190.000 đồng/kg. Bà Thúy - chủ cửa hàng mứt Thành Long, một trong những nhà cung cấp cho các siêu thị Big C, Lottemart, Citimart... - nói lượng đơn hàng năm nay nhiều hơn mọi năm nên cơ sở tăng sản lượng 5-10%, đặc biệt siêu thị đặt đơn hàng nhiều do khách chuộng hàng Việt, vì vậy cơ sở cũng chú trọng phát triển thêm nhiều sản phẩm mới.

Một loại mứt khác cũng khá mới và nhiều bà nội trợ chọn mua thử thời điểm này là mứt cà chua bi. Theo bà Ái, chủ thương hiệu mứt Lạc Xuân, loại mứt này thị trường Nhật quen thuộc nhưng còn khá lạ đối với nhiều người VN. Mứt cà chua bi làm khá công phu, theo đó cà chua bi rửa sạch, lựa trái không quá mọng không quá xanh, ngâm đường năm ngày để vị ngọt thấm từ từ, sau đó sấy với nhiệt độ thấp trong 6-8 giờ để giữ màu đỏ tươi của trái cà chua, mứt không bị quá chua. Mẻ mứt thành công là trái cà chua mọng bóng, ăn thơm và vị ngọt vừa phải. Mứt ngon hơn khi nhấm nháp cùng tách trà.

Ít thương hiệu mứt

Theo các cơ sở sản xuất trong nước, mứt VN năm nay được người tiêu dùng tin cậy và ưa chuộng đến mức các nhà bán lẻ yêu cầu phải in thêm “Made in VN” trên các hộp mứt. Tuy vậy, thị trường mứt lại không có nhiều tên tuổi, thương hiệu cho người tiêu dùng lựa chọn. Theo đại diện Co.op Mart, nếu so với 26 nhà cung cấp mặt hàng bánh kẹo tết thì rõ ràng con số bốn nhà cung cấp ngành hàng mứt tết còn khá khiêm tốn.

Bà Xuân, tiểu thương chợ An Đông (Q.5), nói thị trường mứt VN trước giờ chỉ “sợ” mứt, kẹo Trung Quốc vì hàng này muốn bao nhiêu cũng có, giá lại rẻ, chưa kể bao bì, chủng loại phong phú, bắt mắt. Nhưng thời gian gần đây, người tiêu dùng e ngại hàng Trung Quốc, các loại bánh mứt kẹo nội địa ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng và đánh giá cao do chất lượng, mẫu mã, bao bì luôn được cải tiến. Tuy nhiên, khi chuyển sang tìm nguồn hàng trong nước, bà Xuân mới nhận thấy mứt, kẹo có thương hiệu trong nước không nhiều để lựa chọn.

Chị Lan Phương, nhân viên công ty kiểm toán nước ngoài, cho biết công việc bận rộn khiến những bà nội trợ như chị không có thời gian tự làm nhưng muốn chọn một thương hiệu mứt tốt thì khó quá. “Cứ dịp tết lại rộ lên những thông tin chế biến mứt cạnh nhà vệ sinh, mứt có hóa chất, phát hiện mứt có giòi... đọc mà nổi da gà... Vài năm gần đây thì e ngại mứt Trung Quốc, thấy mứt tết dẻo quẹo không biết mứt trái cây thật hay là cao su tẩm màu và hương liệu!” - chị Phương nói.

Tham gia thị trường mứt tết khoảng vài năm nay, bà Ái xác định thị trường mứt khá rủi ro do đây là mặt hàng mang tính thời vụ ngắn hạn. “Qua mùa tết xem như ôm hàng tồn” - bà Ái chia sẻ. Hơn nữa dù đến nay có nhiều lời đề nghị đưa vào chợ nhưng doanh nghiệp vẫn từ chối vì không đồng ý xếp “cùng chiếu” với mứt xá ở chợ. Thị trường mứt hiện chỉ dừng ở một vài cái tên như Thành Long, Anh Quý, Phổ Thiên Đồng Khánh, Hương Việt, Xuân Hồng... trong đó chỉ có vài cơ sở đầu tư sản xuất, còn lại dừng ở mức tổ chức mua, đóng gói.

Với bề dày hơn 60 năm trong nghề, bà Thúy thừa nhận xây dựng thương hiệu mứt không dễ vì đây là thị trường hẹp. Người kinh doanh phải có kinh nghiệm làm mứt nếu không sẽ rất dễ bị hư hỏng, không đạt chất lượng. Kinh doanh mứt cũng không thể đầu tư một hai loại mứt mà phải đa dạng sản phẩm, vừa mứt truyền thống vừa mứt khéo. “Siêu thị không thể nhọc công mua mỗi nhà cung cấp 1-2 loại mứt, vì vậy cần phải có nhiều sản phẩm càng tốt” - bà Thúy nói.

Cùng với sự kiểm tra khắt khe của cơ quan quản lý, một số lò mứt đã đóng cửa, chuyển nghề nên cơ hội cho mứt có thương hiệu rất lớn. Bà Ái khẳng định sắp tới không chỉ trong dịp tết mà cơ sở sẽ sản xuất một số loại mứt truyền thống như mứt mãng cầu, mứt gừng bán quanh năm như một cách tăng nhận diện thương hiệu với người tiêu dùng.