Trong đó có DN đã mạnh dạn đầu tư hàng triệu USD để làm ra các sản phẩm mang thương hiệu Việt.

Phóng to

Chính thức đưa vào kinh doanh từ tháng 5-2012 tại Mozambique, sau sáu tháng Viettel phát triển thêm 2 triệu thuê bao. Trong ảnh: nhân viên của Viettel tại Mozambique lắp cáp quang truyền tải - Ảnh do Viettel cung cấp

Những ngày này, hơn 300 công nhân của Công ty phân bón quốc tế Năm Sao Campuchia (xã Somrongthom, huyện Kiên Svay, tỉnh Kandal, Vương quốc Campuchia) bắt đầu cho ra lò những sản phẩm đầu tiên sau ba năm xây dựng nhà máy tại đây.

Mở nhiều nhà máy

Được khởi công tại Campuchia cách đây ba năm với tổng vốn đầu tư 80 triệu USD, công suất 350.000 tấn/năm, nhà máy vừa đưa vào hoạt động từ 25-12-2012. Đây là nhà máy sản xuất phân bón NPK và hữu cơ vi sinh đầu tiên có máy móc hiện đại cũng như quy mô lớn ở Đông Nam Á, do Tập đoàn quốc tế Năm Sao VN (sở hữu 90% vốn điều lệ) liên doanh với Công ty Đầu tư và phát triển Campuchia.

Ông Trần Văn Mười - chủ tịch Tập đoàn quốc tế Năm Sao - cho biết đây là bước tiến lớn của tập đoàn sau khi xây dựng thành công nhà máy sản xuất phân bón có công suất 300.000 tấn NPK/năm tại cụm công nghiệp Long Định (Long An) vào năm 2006.

“Đầu tư ra nước ngoài là chiến lược dài hạn của chúng tôi. Sau sự ra đời của nhà máy tại Campuchia, chúng tôi đang xúc tiến xin cấp phép đầu tư khai thác mỏ kali ở Lào và mở thêm nhà máy sản xuất phân bón tại Myanmar...” - ông Mười khẳng định.

Tương tự, tại đất nước Nam Mỹ Venezuela thời điểm này, Công ty cổ phần bóng đèn Điện Quang đang tất bật với dự án xây dựng khu liên hợp sản xuất đèn chiếu sáng tiết kiệm. Đây là dự án có tổng số vốn đầu tư dự kiến 300 triệu USD, được Điện Quang liên doanh với Tập đoàn Dầu khí công nghiệp Venezuela xây dựng. Đến nay công trình đã triển khai và hoàn tất giai đoạn 1, đưa vào vận hành từ tháng 8-2011 với công suất hiện tại 12 triệu bóng đèn/năm. Khi hoàn tất hai giai đoạn, tổng công suất thiết kế của nhà máy này sẽ lên đến 74 triệu bóng đèn/năm.

Ông Hồ Quỳnh Hưng, chủ tịch HĐQT, nói Điện Quang hiện là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chiếu sáng và thiết bị điện xuất khẩu về công nghệ ra nước ngoài. Việc chọn Venezuela làm “điểm dừng” đầu tư, theo ông Hưng, lợi thế lớn nhất ở chỗ thị trường Mỹ Latin là thị trường truyền thống của Điện Quang từ nhiều năm qua, nên sản phẩm và thương hiệu Điện Quang đã được khu vực biết đến. Hơn nữa, qua khảo sát, Điện Quang nhận thấy khu vực này chưa có nhà máy sản xuất bóng đèn tiết kiệm điện, trong khi chi phí vận chuyển từ VN sang rất lớn.

Thị trường mới mở Myanmar cũng bắt đầu đặt dấu chân của DN Việt. Ngoài những tập đoàn nhà nước thì DN tư nhân cũng đã đến gầy dựng cơ sở. Tính đến nay đã bước sang năm thứ 4 tập đoàn tư nhân CT Group có mặt tại Myanmar.

Ông Trần Kim Chung - chủ tịch tập đoàn - cho hay: “Bên cạnh hoạt động thương mại hiện nay, CT Group đang tiến sâu vào thị trường này bằng lĩnh vực đầu tư. Ngoài hai dự án bất động sản tại thủ đô Yangon với tổng vốn đầu tư hơn 150 triệu USD, chúng tôi đang xúc tiến xây dựng hai nhà máy sản xuất bột mì và sản xuất mì gói tại đây”. Trong đó, nhà máy sản xuất bột mì có tổng vốn đầu tư 20 triệu USD với công suất sản xuất 90.000 tấn bột/năm, nhà máy sản xuất mì gói có tổng vốn đầu tư 3 triệu USD, công suất 2.500 tấn mì/năm.

Phóng to

Vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của VN giai đoạn từ 1989 đến tháng 9-2012 - Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài

Hái quả ngọt

Không chỉ đầu tư trong sản xuất và thương mại, về lĩnh vực truyền thông thông tin DN trong nước cũng đang vươn mình ra khắp các châu lục. Với việc đầu tư và kinh doanh tại bảy quốc gia ở ba châu lục là Lào, Campuchia, Đông Timor (châu Á); Haiti, Peru (châu Mỹ) và Mozambique, Cameroon (châu Phi), Tập đoàn viễn thông Quân đội (Viettel) hiện đạt quy mô thị trường 110 triệu dân. Tại các thị trường này, Viettel đã xây dựng được hạ tầng mạng lưới với tổng số hơn 11.000 trạm thu phát sóng 2G và 3G, xấp xỉ 59.000km cáp quang, đứng số 1 về hạ tầng mạng lưới tại Lào, Campuchia, Haiti, Mozambique.

“Tại các thị trường quốc tế, doanh thu của Viettel đạt trên 600 triệu USD. Hiện chúng tôi đang phát triển hạ tầng mạng lưới tại Peru và Đông Timor để chuẩn bị kinh doanh trong năm 2013. Ngoài ra tại Nigeria, Burkina Faso, Myanmar, Cuba, đặc biệt là châu Phi, Viettel cũng đang đẩy mạnh xúc tiến đầu tư” - ông Lê Đăng Dũng, phó tổng giám đốc Viettel, nhấn mạnh.

Trong năm 2011, Viettel đã chuyển về nước 40 triệu USD lợi nhuận từ những thị trường nước ngoài. Đến năm 2012, số tiền chuyển về tăng gần gấp đôi, đạt khoảng 76 triệu USD.

Với 65.000ha cao su trồng ở Campuchia và 30.000ha ở Lào, Tập đoàn Cao su VN đang bắt đầu hái những quả ngọt đầu tiên. Tại Lào, mẻ cao su đầu tiên được khai thác, trong năm 2012 lợi nhuận đạt được 38 tỉ đồng. Sang năm 2013 tổng diện tích khai thác sẽ tăng lên 9.000ha, nâng sản lượng khai thác tăng gấp đôi.

“Để phục vụ khai thác mủ cao su, chúng tôi đã xây dựng nhà máy chế biến mủ với công suất 12.000 tấn/năm tại Lào. Tới đây tập đoàn sẽ xây dựng nhà máy công suất 5.000 tấn/năm tại Campuchia. Theo kế hoạch đến năm 2015 thì bắt đầu xây dựng những nhà máy có công suất gấp đôi” - ông Phạm Văn Thành, trưởng ban kế hoạch đầu tư của tập đoàn này, cho biết.

Còn thiếu liên kết hỗ trợ

Đầu tư ra thị trường nước ngoài, nhiều DN cho biết họ vẫn còn thiếu sự hỗ trợ từ chính sách. Theo ông Trần Kim Chung, hiện thủ tục hành chính và cơ chế tín dụng chưa hỗ trợ DN trong việc đầu tư ra nước ngoài. Ngay trong việc xin cấp phép đầu tư ra nước ngoài đối với các DN làm ăn đàng hoàng cũng mất thời gian quá lâu.

Ngoài ra ông Chung cho biết hiện số lượng các ngân hàng trong nước vươn ra nước ngoài để lập DN hoặc lập chi nhánh còn quá ít, hiện mới có Ngân hàng Đầu tư phát triển VN (BIDV), Sacombank... thực hiện hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Điều này cũng làm các nhà đầu tư của VN gặp khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn để triển khai dự án.

Chủ một DN tư nhân đang đầu tư mạnh tại thị trường nước ngoài kể đơn vị này mở hai nhà máy sản xuất tại nước ngoài nhưng quy định ở nước sở tại là phải có tiền mới cấp dự án, trong khi đó VN lại quy định có dự án mới cấp tiền. “Nên dù làm ăn đàng hoàng nhưng chúng tôi cũng phải tìm cách chuyển tiền ra nước ngoài để có được giấy phép đầu tư” - vị này nói. Tiềm lực và khát vọng của DN Việt là có thật. Tuy nhiên, nếu các chính sách trong nước không kịp thay đổi để hỗ trợ DN thì nhiều cơ hội vàng sẽ bị vuột khỏi tầm tay...