05/08/2010 09:42 GMT+7

Để khát vọng sẽ bay xa

TTO
TTO

TTO - Rất nhiều câu hỏi, ý kiến đã gửi đến cho buổi giao lưu Khát vọng bay xa chiều 5-8 tại tòa soạn TTO. Suốt hai tiếng đồng hồ, các khách mời đã chia sẻ những trải nghiệm đáng quý lẫn những lời khuyên, sự động viên cần thiết dành cho các bạn trẻ trong bước đường dấn thân biến ước mơ thành hiện thực của mình.

XWSURtpC.jpgPhóng to
Ông Hàng Phước Long (trái), Phó Tổng thư ký Tòa soạn TTO tặng hoa cho khách mời giao lưu (Từ trái sang): Thanh Bùi, Vân Anh Nguyễn, anh hùng Phạm Tuân và Lê Quang Liêm - ảnh T.T.Dũng
sssr0NUU.jpgPhóng to
Khách mời tại buổi giao lưu trực tuyến - Ảnh T.T.Dũng

Các khách mời tham gia buổi giao lưu trực tuyến gồm: Anh hùng Phạm Tuân - người Việt Nam đầu tiên bay vào vũ trụ; kỳ thủ Lê Quang Liêm - người vừa đoạt HCB giải cờ vua siêu đại kiện tướng quốc tế tại Dortmund - Đức; nghệ sĩ piano Vân Anh Nguyễn - một trong những nghệ sĩ trẻ tuổi nhất tại Úc nhận bằng Associate Diploma Music và bằng Licentiate Diploma in Music lúc 9 và 12 tuổi và ca sĩ Thanh Bùi - từng lọt vào top 8 cuộc thi Thần tượng âm nhạc của Úc.

Những khách mời sẽ cùng bạn đọc chia sẻ những khó khăn, nỗ lực của mình trên con đường chinh phục những giấc mơ của tuổi trẻ, cùng thắp lên những khát vọng Việt Nam trong hành trình vươn ra biển lớn.

NỘI DUNG BUỔI GIAO LƯU

* Xin chào bác Phạm Tuân. Đã bao nhiêu năm đi qua, bác có còn nhớ khoảnh khắc mình được bay vào vũ trụ? Bác có thể kể lại vắn tắt câu chuyện ngày ấy được không ạ? Và theo bác, bao lâu nữa, đất nước mình sẽ có thêm một Phạm Tuân khác được bay vào vũ trụ?(Kim Tâm, 28 tuổi, kimtam256@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Chuyến bay vũ trụ đầu tiên của Việt Nam mà tôi được tham gia đã 30 năm rồi. 30 năm một khoảng thời gian không phải là dài nhưng cũng không thật là ngắn đối với cá nhân tôi, nhưng những kỷ niệm về chuyến bay còn rất mới như vừa hôm qua thôi.

Tất cả giai đoạn về chuyến bay từ lúc cất cánh đến lúc hạ cánh nó để lại ấn tượng một cách sâu sắc tôi không bao giờ tôi quên được, bởi vì bay vào vũ trụ là công việc hết sức nặng nề và vô cùng nguy hiểm, nhưng cũng mang lại niềm vui và những kỷ niệm hết sức sâu sắc.

Điều đặc biệt nhất là con người được sống trong điều kiện không trọng lượng mà dưới đất trong điều kiện bình thường con người không bao giờ được tận hưởng, trong khoảng không bao la con người lơ lửng bay lượn thật là lý thú.

Tôi là người đầu tiên của VN bay vào vũ trụ và chắc chắn là nếu có điều kiện người VN chúng ta tiếp tục sánh vai cùng với các cường quốc để bay vào vũ trụ. Tất nhiên nếu chỉ bay vào vũ trụ không thôi thì sẽ không đạt được mục đích gì, điều quan trọng bay vào vũ trụ để làm gì.

Vì vậy, trước hết khi đất nước ta phát triển có những nhu cầu về nghiên cứu vũ trụ để phục vụ để phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước, lúc đó chúng ta sẽ có người bay.

* Anh có nghĩ mình may mắn, khi chỉ từng lọt vào top 8 cuộc thi Thần tượng âm nhạc của Úc mà được nhiều người VN biết đến, trong khi nhiều bạn trẻ ở VN cũng lọt vào những vị trí tương tự thậm chí cao hơn ở cuộc thi Thần tượng âm nhạc của VN cho đến giờ vẫn rất mờ nhạt? Cá nhân anh đã nỗ lực như thế nào sau khi đạt được vị trí đó?(Trung Tin, 30 tuổi, trungtin_123@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Đương nhiên mình lọt vào top 8 cuộc thi Thần tượng âm nhạc ở Úc cũng là may mắn. Để tiếp tục vẫn còn chỗ đứng trong lòng khán giả, mình cũng cố gắng rất nhiều không những trong trình diễn, viết nhạc,... đi các nước khác như Anh, Mỹ, Đức,... để tiếp tục phát triển kỹ thuật âm nhạc. Mình đã viết hơn 80 bản nhạc để chọn ra 12 bản nhạc cho album tiếng Anh. Đó là một sự nỗ lực rất lớn hướng đến thành công.

aLfflASe.jpgPhóng to
Cai sĩ Thanh Bùi đang trả lời độc giả TTO - Ảnh T.T.Dũng

Xem video clip: Gravity - Thanh Bùi

Xem video phỏng vấn Ca sĩ Thanh Bùi & Pianist Vân Anh

* Gửi bạn Vân Anh. Bạn có từng ước mơ mình sẽ được chơi đàn trên những sân khấu nào, cho những ai nghe? Bạn có mơ mình một ngày nào đó sẽ trở thành Đặng Thái Sơn, thành Mozart...?(Lê Thanh Hằng, 23 tuổi, ngocduyen@).

- Vân Anh Nguyễn: Từ trước đến giờ thì Vân Anh muốn diễn trên các sân khấu quốc tế, ví dụ: Carnegie Hall, New York City, Royal Albert Hall, London... Bây giờ thì gu nhạc đổi một chút, Vân Anh không chỉ muốn diễn trên sân khấu cho nhạc cổ điển không mà muốn diễn trong các Sân vận động hay sân khấu ở Madison Square Gardens. Đặng Thái Sơn và Mozart là hai người khác nhau nên mình cũng không muốn giống như họ, nhưng đương nhiên hai người này rất thành công và mình cũng ước mơ là được như họ.

* Muốn tìm nghe tiếng hát của ca sĩ Thanh Bùi và tiếng đàn của tài năng piano Vân Anh Nguyễn thì có thể tìm ở đâu?(Quý Thương, 16 tuổi, cogaidentungaykia@)

- Có thể vào website của Vân Anh: www.vananh.com.auwww.thanhbuimusic.com. Trong đó sẽ có lịch diễn và những sự kiện có mặt Vân Anh và Thanh Bùi!

* Được biết Vân Anh đang muốn thực hiện một dự án âm nhạc ở VN với mong muốn mang những kinh nghiệm mình có trong nhiều năm “chinh chiến” đến với những bạn ít có cơ hội tiếp xúc với nền âm nhạc nước ngoài. Xin cám ơn Vân Anh vì điều đó, và bạn có thể chia sẻ cho mọi người biết cụ thể dự án đó là gì, như thế nào?(Huỳnh Tịnh, 18 tuổi, tinh_cua@)

- Vân Anh Nguyễn: Vân Anh lúc nào cũng sẵn sàng để nói chuyện và tiếp xúc với mọi người. Trong tương lai thì Vân Anh và Thanh rất muốn mở một trường âm nhạc tại Việt Nam để tìm những tài năng trẻ. Ở trường học này, Vân Anh muốn mời các thầy từ nước ngoài về học sinh Việt Nam có thể tiếp xúc với nền âm nhạc nước ngoài.

Ngoài trường học, Vân Anh muốn tổ chức các hoạt động chuyên đề, các dự án liên quan đến đào tạo âm nhạc. Vân Anh muốn trong tương lai có nhiều em theo ngành âm nhạc hơn và cái sự biểu diễn, kỹ thuật về khả năng âm nhạc được tăng lên.

* Thân chào Quang Liêm. Cờ vua đóng vai trò quan trọng đến mức như thế nào đối với đời sống của anh? Cá nhân anh đánh giá cờ vua VN đứng ở đâu trên bản đồ cờ vua thế giới? Khát vọng của anh trong bộ môn cờ vua là gì, một ngôi vị vô địch thế giới, hay chỉ đơn thuần là ngôi trường dạy cờ vua cho trẻ em VN?(Lê Văn Quý, 31 tuổi, quyle@)

* Cuốn sách hay câu danh ngôn, hay bài hát nào hình thành và nuôi dưỡng ước mơ trong bạn không, Vân Anh? Hãy chia sẻ với mọi người nhé!(Loan Mỹ, 20 tuổi, loanmy@)

- Vân Anh Nguyễn: Có một câu mà một người thiết kế thời trang đã khuyên Vân Anh: 'Live it, act it, manifest it'. Nghĩa là: mình muốn thành công về chuyện gì thì lúc nào mình cũng phải sống hết mình với điều đó, dành trọn tâm huyết cho điều đó. Từ phong cách, đi đứng, tập luyện, ăn, ngủ... lúc nào mình cũng là một nghệ sĩ.

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Hiện nay cờ vua là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của tôi. Mỗi ngày tôi dành khoảng 4 tiếng đồng hồ để tập luyện cờ. Đối với cá nhân tôi, chơi cờ vua không chỉ là một môn thể thao thi đấu, mà còn là một niềm đam mê lớn.

Về cá nhân mình, tôi nghĩ rằng cờ vua VN vẫn còn một khoảng cách khá xa so với thế giới bởi các quốc gia khác trên thế giới đã có một truyền thống lâu đời, và nền cờ phát triển rất chuyên nghiệp, trong đó cờ vua VN chỉ mới bắt đầu phát triển trong khoảng 30 năm gần đây.

Còn khát vọng ư? Từ khi bắt đầu chơi cờ vua, tôi luôn có mong ước sẽ có một ngày trở thành nhà vô địch thế giới và góp phần giúp cho cờ vua VN phát triển.

* Thưa anh hùng Phạm Tuân. Một ngày bình thường của bác hiện nay như thế nào ạ? Cá nhân bác có nghĩ rằng nhà nước cần làm gì để việc VN có người đặt chân lên vũ trụ sớm trở thành hiện thực trong thời gian ngắn sắp tới?(Phan Thủy Trang, 20 tuổi, thuytrang.phan@)

* Anh hùng Phạm Tuân: Tôi hiện nay đã về hưu, sau 45 năm phục vụ trong quân đội, bây giờ đã đến lúc được nghỉ ngơi. Một ngày bình thường của tôi cũng giống như bao ngày bình thường của những người hưu trí khác đó là; vui với sự quây quần bên gia đình, vui với bạn bè đấy là hai niềm vui hạnh phúc nhất.

Một ngày mới đến thì tôi đều có kế hoạch, buổi sáng tôi thường đi tập thể thao, đánh tennis, chăm sóc cây cối, dành một ít thời gian đọc báo, xem vô tuyến và một chút thời gian vui thú với bạn bè, có khi thì đi du lịch có khi thì câu cá... đấy là công việc của người về hưu. Nói chung khi về hưu có một gia đình đầm ấm, có bạn bè quây quần đó là sung túc nhất của người già.

Còn bạn hỏi là nhà nước cần làm gì để VN có người bay vào vũ trụ sắp tới thì như trên tôi đã nói là chúng ta phải trở thành nước công nghiệp hóa. Chúng ta cần có đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật có trình độ cao và có năng lực nghiên cứu những ngành khoa học hiện đại như vũ trụ chẳng hạn, từ đó chúng ta sẽ có những nhu cầu nghiên cứu vũ trụ phục vụ sự phát triển kinh tế của đất nước. Nghĩa là, đất nước chúng ta phải phát triển với trình độ công nghiệp cao, lúc đó chúng ta sẽ bay vào vũ trụ để nghiên cứu.

* Bạn Thanh Bùi thân, ước mơ của bạn ngày xưa là gì, và đến giờ, bạn đã thực hiện được bao nhiêu phần trăm ước mơ đó? Dự định của bạn trong tương lai gần sẽ là?(Hoàng Thị Xuân Thu, 28 tuổi, xuan.hoang54@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Ước mơ của mình đã thay đổi nhiều lắm. Trước đây mình muốn chơi quần vợt như Michael Chang nhưng khi 17 tuổi mình lại muốn trở thành ca sĩ như Stevie Wonder và Michael Jackson. Nói về bao nhiêu phần trăm ước mơ đã đạt được, mình thấy mình cũng mới bắt đâu thôi. Ước mơ bây giờ Thanh muốn là đạt giải Grammy, nhưng đó sẽ là một chuyện rất khó nên mình cố gắng hết sức để đạt được ước mơ đó. Thanh nghĩ chúng ta nên có những ước mơ lớn lao để mình sống và theo đuổi ước mơ đó.

* Hiện nay, ngày làm việc của anh được phân bố thời gian như thế nào, bao nhiêu cho việc học, bao nhiêu cho cờ, bao nhiêu cho giải trí, bao nhiêu cho phụ giúp gia đình? Anh có dành thời gian để đọc sách không? Sách anh đọc là gì, chủ yếu chỉ là những tài liệu để nâng cao khả năng cờ vua?(Nguyễn Tường Linh, 26 tuổi, tuonglinh@)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Một ngày làm việc của tôi thường dành trung bình 4 giờ cho cờ vua. Tuy nhiên, trước các giải đấu lớn thì tôi dành nhiều thời gian hơn. Cụ thể như chuẩn bị cho giải siêu các đại kiện tướng quốc tế vừa qua, tôi dành khoảng 10 giờ mỗi ngày. Phần thời gian còn lại, tôi dành để nghỉ ngơi giải trí và chia sẻ cùng người thân và gia đình. Đọc sách là một phần không thể thiếu trong việc nghiên cứu cờ. Ngoài những sách phục vụ cho cờ vua, tôi còn đọc những truyện ngắn và tiểu thuyết khác vào thời gian rãnh rỗi.

* Có phải khát vọng của anh là trở thành người nổi tiếng, trở thành thần tượng của giới trẻ? Anh có sẵn sàng làm tất cả mọi thứ để trở nên nổi tiếng?(Vân Lê, 16 tuổi, vanle@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Khát vọng của mình không phải trở thành người nổi tiếng mà cũng phải là trở thành thần tượng của các bạn trẻ. Khát vọng của mình là viết nhạc và làm cho khán giả nghe nhạc của mình xúc động khi nghe những bản nhạc của mình. Nếu mình viết đưiợc những bạn nhạc đó và mình lại nổi tiếng nữa thì đó là chuyện rất hạnh phúc cho mình và khi các bạn trẻ xem mình là thần tượng, mình muốn trở thành gương cho các bạn về sự cố gắng không ngừng.

* Trong bài hát Bức thư tình thứ nhất của nhạc sĩ Đỗ Bảo có câu: "anh đã mơ về, ngôi nhà và những đứa trẻ..." rất dễ thương. Anh Thanh Bùi đã từng có giấc mơ như thế chưa? Nếu có giấc mơ như thế, ngôi nhà trong mơ của anh sẽ như thế nào? Và khi nào khán giả Việt Nam trong đó có Mai được nghe anh hát bài hát này ở một nơi nào đó nhỉ? (anh biết bài hát này chứ và có thích không?)(Hương Mai, 20 tuổi, maimituot@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Mình chưa nghe bài nhạc này nhưng qua câu hỏi của bạn, mình thấy lời bài hát rất dễ thương. Một ngày nào đó mình có một mái ấm có cô vợ Việt Nam, 3-4 đứa trẻ: 2 trai, 2 gái. Mình hứa mình sẽ nghe bản nhạc này và nếu có dịp nào đó mình sẽ trình bày cho các bạn nghe.

* Ngoài piano, Vân Anh có thể chơi thêm một nhạc cụ nào nữa không? Một ngày của Vân Anh sẽ được chia ra như thế nào? Bạn có nghĩ thi ca sẽ ảnh hưởng như thế nào đến đời sống âm nhạc?(Hoàng Trọng, 25 tuổi, trong.hoang@)

- Vân Anh Nguyễn: Vân Anh có học đàn violoncello từ lúc 6 tuổi. Lúc về Việt Nam thì mẹ có cho Vân Anh học đàn bầu với một thầy rất nổi tiếng ở nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện thời thì Vân Anh chỉ tập trung cho piano, rất tiếc là không có đủ thời gian để học hai nhạc cụ còn lại.

Một ngày của Vân Anh thường bắt đầu khoảng 9g sáng. Vân Anh vừa ăn sáng vừa uống cafe và check email, vào facebook. Sau đó, Vân Anh thường tập đàn khoảng 2 đến 3 tiếng. Ở bên Úc thì Vân Anh có công việc ở một trường âm nhạc, buổi chiều Vân Anh dạy đàn ở trường. Mấy ngày không dạy thì Vân Anh viết nhạc và đi diễn. Buổi tối là giờ tốt nhất để viết nhạc nên Vân Anh thường viết nhạc đến 1, 2 giờ sáng.

Trong cuộc sống, đôi khi Vân Anh đọc được một bài thơ, bài văn hay, những lúc ấy, Vân Anh sẽ có thêm cảm hứng cho mình, và đưa cảm hứng ấy vào sáng tác và trình diễn.

* Theo Quang Liêm, điểm yếu của vận động viên cờ vua VN hiện nay khi thi đấu quốc tế là gì? tâm lý, sức khỏe, kinh nghiệm...? Và làm sao để các vận động viên khắc phục được các điểm yếu đó?(Trần Đình Tuấn, 25 tuổi, tuantrandinh@)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Theo tôi, điểm yếu của các kỳ thủ VN so với bạn bè quốc tế là không được đào tạo bài bản, ít có cơ hội cọ xát ở những giải đấu đỉnh cao. Do đó, khi đối đầu với những đối thủ lớn, các VĐV VN thường có tâm lí lo sợ và không có kinh nghiệm giải quyết những tình huống xảy ra trên bàn cờ.

Tuy nhiên, bù lại các VĐV VN rất có năng khiếu thể hiện qua việc các VĐV VN thường giành được khá nhiều huy chương ở các giải trẻ quốc tế. Vì vậy, tôi nghĩ rằng, để khắc phục những điểm yếu như vừa kể, cờ vua VN cần được tạo nhiều điều kiện thi đấu thường xuyên hơn, cũng như mời chuyên gia giỏi hướng dẫn...

bGYgkXJ7.jpgPhóng to
Kỳ thủ Lê Quang Liêm - Ảnh T.T.Dũng

* Gửi bác Phạm Tuân. Theo bác, gia đình đóng vai trò như thế nào trong việc nuôi dưỡng những ước mơ của con trẻ. Ngày còn nhỏ, bác có mơ một ngày được bay lên trời cao? Và hiện nay, là một người lớn trong gia đình, bác đã giúp con cháu của mình như thế nào trong việc nuôi dưỡng ước mơ và biến nó thành hiện thực? (Nguyễn Tường Linh, 26 tuổi, tuonglinh@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Con người lớn lên và trưởng thành trước hết là công lao nuôi dưỡng của gia đình, cha mẹ. Môi trường gia đình đóng vai trò quyết định hình thành nên nhân cách của mỗi người. Vì vậy, vai trò của gia đình trong việc nuôi dưỡng ước mơ của con trẻ là hết sức quan trọng.

Nếu môi trường gia đình tốt, bố mẹ con cái thương yêu nhau, cha mẹ sẽ quan tâm chăm sóc đến sự phát triển về thể chất và trí tuệ, phát hiện được những tố chất để khuyến khích sự phát triển và cũng sớm phát hiện những khiếm khuyết để sớm giáo dục con cái. Đồng thời cha mẹ là tấm gương sáng trong mọi hành động. Cộng thêm sự phối hợp tốt với nhà trường và xã hội để giáo dục tốt con trẻ thì chắc chắn con trẻ sẽ phát triển tốt và hình thành nên nhân cách tốt.

Hiện nay, tôi cũng đã làm chủ của một gia đình, cũng đã có cháu ngoại, tôi luôn luôn giữ thái độ tôn trọng sự phát triển và chọn nghề chọn hướng của con. Tất nhiên là chỉ mình chỉ ra cái tốt, cái xấu, còn lại để các cháu nó tự chọn. Rất may là 2 con tôi cũng đã trưởng thành, và đã tốt nghiệp đại học cũng đã đi làm.

Tuy nhiên, trong quá trình phát triển đấy cũng có những lúc phải đấu tranh, vì trong môi trường hiện nay và trong suy nghĩ của lớp trẻ hiện nay nhiều khi khác biệt với suy nghĩ của mình. Cuối cùng mình tôn trọng và có cái phải chấp nhận để các cháu quyết định cuộc sống của các cháu. Xin cảm ơn câu hỏi của bạn.

* Thần tượng âm nhạc của anh là ai, và thần tượng của anh đã ảnh hưởng đến ai như thế nào? Anh có mơ mình trở thành thần tượng âm nhạc của giới trẻ không?(lamthao, 20 tuổi, bluegrass@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Thần tượng của mình là Stevie Wonder, Michael Jackson, U2, Prince, Ray Charles v.v... Họ đã ảnh hưởng đến cách trình diễn, viết nhạc, cách hòa âm của mình và quan trọng nhất là cách suy nghĩ thoáng rộng, bài hát sáng tác từ cảm xúc thật.

Mình đã trả lời câu hỏi trước mình ca hát trước hết vì đam mê. Nếu trở thành thần tượng cho các bạn trẻ thì càng hãnh diện hơn.

* Chào bạn Vân Anh. Bạn có bao giờ tưởng tượng 20 năm nữa, bạn sẽ là ai, đã làm được những gì? Và giả sử bây giờ, đặt câu hỏi này cho bạn, 20 năm nữa bạn là ai, có chỗ đứng như thế nào trong xã hội... câu trả lời của bạn sẽ là...?(Tuyết Trinh, 26 tuổi, trinh.tuyet60us@)

- Vân Anh Nguyễn: Thực ra là Vân Anh không có bao giờ tính xa như vậy. 20 năm thì Vân Anh đã 42 tuổi. Vân Anh luôn luôn muốn diễn vòng quanh thế giới. Vân Anh còn viết nhạc, không chỉ viết riêng cho ca sĩ mà còn viết cho phim.

Hiện thời Vân Anh đang là đại sứ cho hội từ thiện Heart Reach Australia (dành cho những bạn nhỏ mồ côi và người nghèo của Việt Nam). 20 năm nữa Vân Anh muốn tổ chức này có nhiều người, nhiều nước biết đến và ủng hộ.

Vân Anh rất là thích thời trang và cũng mong muốn mình là một nhà thiết kế thời trang trong tương lai.

FDgNKQnH.jpgPhóng to
Tài năng piano Vân Anh Nguyễn - Ảnh T.T.Dũng

* Thưa anh hùng Phạm Tuân, trong hai kỳ tích của cuộc đời: bay vào vũ trụ, và lần đầu tiên bắn rơi máy bay B-52 của Mỹ, anh thích kỳ tích nào hơn? (Nguyễn Trọng Bình, 30 tuổi, hplt@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Tôi rất may mắn được tham gia chiến đấu bảo vệ tổ quốc và là người đầu tiên bắn rơi máy bay B-52 và cũng là người đầu tiên của VN bay vào vũ trụ, cả hai sự kiện đó đều rất sâu sắc đối với tôi.

Tất nhiên, mỗi một sự kiện xảy ra trong mỗi bối cảnh khác nhau. Trong chiến đấu thì vô cùng ác liệt, cái sống, cái chết nó rất gần và trong mỗi trận không chiến với máy bay Mỹ thì sự đấu trí của chúng ta nói chung và phi công nói riêng rất quyết liệt. Chỉ có thắng hoặc thua. Vì vậy, bằng trí tuệ bằng kỹ thuật bằng sự chỉ huy mưu trí của các sở chỉ huy, chúng ta đã dành chiến thắng.

Còn chuyến bay vũ trụ, nó diễn ra trong điều kiện hòa bình nhưng cũng trong điều kiện khắc nghiệt: khắc nghiệt với những phương tiện chúng ta bay, khắc nghiệt trong điều kiện bay. Vì vậy nó không kém phần nguy hiểm, để bay được vào vũ trụ cũng phải rèn luyện rất gian nan và tất nhiên phải có cả ý chí.

Với tôi 2 sự kiện đều lý thú khó có thể xếp được cái nào trên cái nào.

* Trong các đối thủ đã gặp ở giải Dortmund vừa qua thì ai đã để lại cho Liêm nhiều ấn tượng nhất? (Nguyễn Việt Thanh, 24 tuổi, gathanhit@...)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Như tên gọi của giải, tất cả các đối thủ tham gia vừa qua đều là những kỳ thủ toàn diện, mỗi người đều có những thế mạnh rất riêng.

Trong số đó, người để lại ấn tượng với tôi nhất là nhà cựu vô địch thế giới Vladimir Kramnik. Đây là một trong số những kỳ thủ mạnh nhất trên thế giới hiện nay và hầu như không có điểm yếu, đồng thời cũng là thần tượng của tôi từ khi còn nhỏ. Lối chơi của ông mang tính thế trận cao và tôi cũng học được nhiều điều từ những ván cờ của ông.

Không chỉ riêng tôi, đối đầu với kỳ thủ này là một việc rất khó khăn đối với bất kỳ VĐV nào. Tuy nhiên, đó cũng là động lực phấn đấu cho tôi và các kỳ thủ trẻ khẳng định mình. Tại giải vừa rồi, ở cả lượt đi và về tôi đều cầm hòa kỳ thủ Vladimir Kramnik, tôi cho rằng đó là một thành công của mình.

* Chào bạn Vân Anh và Thanh Bùi. Thật lòng mà nói, thông tin của hai bạn, tôi biết rất ít, bạn có thể kể thêm về mình được không? Mong muốn của bạn khi nhận lời tham gia buổi giao lưu này là gì?(Phi Lăng, 24 tuổi, langphi@)

- Vân Anh Nguyễn: Vân Anh bắt đầu học piano với ba mẹ từ lúc bé, lúc đó Vân Anh 13 tháng. Đến lúc 4 tuổi thì Vân Anh vào nhạc viện Sydney. Từ 4 tuổi đến bây giờ thì Vân Anh diễn quanh các nước và vùng lãnh thổ như Úc, Mỹ, Đức, Áo, Đài Loan và Việt Nam. Vân Anh cũng rất thích đi thi những cuộc thi đàn và diễn trên các đài phát thanh, truyền hình. Vân Anh đã ra một CD nhạc cổ điển và hiện thời đang viết album thứ hai theo điệu NeoClassic giống như Yanni, Vanessa Mae & Bond.

* Thưa bác Phạm Tuân. Trở thành người nổi tiếng, là một ước mơ khá phổ biến trong giới trẻ hiện nay. Theo bác, giấc mơ ấy có gì xấu không? Và bác nghĩ sao về việc các bạn trẻ hiện nay sẵn lòng làm tất cả mọi điều để đạt được ước mơ đó?(Vân Lê, 16 tuổi, vanle@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Chào cháu, theo bác nếu chỉ nói mơ ước để trở thành nổi tiếng thì chưa đủ, và nếu mà làm mọi cách để trở thành nổi tiếng thì chưa hoàn chỉnh. Chúng ta có quyền mơ ước, nhưng cái mơ ước đó phải là một mơ ước thật sự mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho mọi người. Nghĩa là ta làm việc gì tốt có ích cho con người, làm tốt đến mức xã hội chấp nhận, khi đó ta trở thành người nổi tiếng, thì tôi nghĩ rằng đây là điều rất đúng, cần được khuyến khích.

Còn nếu có những hành động khác thường và không mang lại lợi ích gì thậm chí còn hại cho xã hội thì không thể chấp nhận được sự nổi tiếng như thế.

* Trước Quang Liêm, cờ vua VN cũng xuất hiện một vài tài năng như Đào Thiên Hải, Từ Hoàng Thông, Từ Hoàng Thái và sau này là Nguyễn Ngọc Trường Sơn... Tuy nhiên, nếu so với những gì Lê Quang Liêm đạt được trong thời gian gần đây, hình như bạn đã quá may mắn. Liêm nghĩ gì về nhận định này? Liêm có nghĩ rằng,việc sinh ra và lớn lên trong một gia đình có nền tảng tốt như Liêm đã giúp cho bạn vượt qua những đàn anh và Trường Sơn như hiện nay không?(Minh Trung, 34 tuổi, quanglongha168@)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Quả thật, tôi đã rất may mắn khi có được một nền tảng gia đình tốt, cũng như nhận được sự đầu tư riêng biệt của TP.HCM. Đó là một thuận lợi lớn so với các đàn anh trước đây.

Cờ vua VN từng có rất nhiều VĐV có năng khiếu nhưng do không được đầu tư đúng mức nên không phát huy được hết tiềm năng vốn có. Tuy nhiên, để đạt được những thành tích như vậy, ngoài những điều kiện khách quan, mỗi kỳ thủ vẫn phải nỗ lực hết mình và làm việc thật nghiêm túc. Nỗ lực hết mình và làm việc thật nghiêm túc là yếu tố quyết định bắt buộc phải có ở một VĐV đỉnh cao.

* Trong nghệ thuật, người ta sợ nhất mình là cái bóng của người khác. Có bao giờ Vân Anh và Thanh Bùi nghĩ rằng mình đang chỉ là một cái bóng của ai khác? Hai bạn sẽ làm cách nào để thoát khỏi cái bóng đó? Ai là người theo bạn đáng học hỏi nhất trong quá trình dấn thân nghệ thuật của mình?(Phạm Như Duy, 30 tuổi, duynhupham@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Mình không sợ là cái bóng của người khác vì mình đã tự tạo cho mình một phong cách riêng. Mong rằng khi khán giả xem và nghe những bài hát của mình sẽ nhận thấy sự riêng biệt đó.

Như câu trả lời trước, mình rất ngưỡng mộ Stevie Wonder, U2, Michael Jackson không chỉ vì họ là ca sĩ tài ba mà để đến được thành công, họ cũng cố gắng rất nhiều và lao động cật lực.

* Tại sao càng lớn thì ước mơ, khát vọng của con người càng bé đi, thậm chí có khi không còn cả ước mơ, khát vọng nữa? Khát vọng bay xa là bay đi đâu? (Ngọc Đường, 34 tuổi, duongngoc@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Khi còn thơ ấu, tri thức còn hạn chế, chưa nhận biết được nhiều những quy luật phát triển của tự nhiên, của xã hội, và chưa đánh giá hết được khả năng của mình thì tuổi trẻ có nhiều mơ ước cao xa. Khi con người trưởng thành chúng ta đã có kinh nghiệm sống, có tri thức đánh giá được mình đúng hơn. Vì thế, những mơ ước cũng từ đó cụ thể hơn, thiết thực hơn. Người ta sẽ đi vào những cái gì người ta có thể làm được. Chính vì vậy bạn cảm giác rằng lớn lên mơ ước ít hơn cũng là đúng thôi.

Còn nếu ai đó mà không có mơ ước, khát vọng đi xa, bay xa thì chắc rằng người đó phần nào còn chưa làm chủ được mình hoặc không đủ tự tinh mình có khả năng hiện thực được những gì mình mong muốn. Rất mong bạn hãy có những ước mơ và phấn đấu để thực hiện được những mơ ước.

* Thanh Bùi có phải quê ở Cam Ranh - Khánh Hòa (Tran Duy Thinh, 34 tuổi, duythinh76@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Ba của mình người Cam Ranh, mẹ của mình ngày xưa sống ở Biên Hòa.

* Xin gửi ca sĩ Thanh Bùi. Được biết, bạn cũng có sáng tác ca khúc. Vậy muốn biết những ca khúc đó của bạn, thì phải làm sao?(Trần Văn Tình Như, 24 tuổi, tinhnhutinh@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Mình sắp sửa ra album tiếng Việt vào khoảng đầu tháng 10. Trong thời gian này Bạn có thế xem trên youtube hay http://www.thanhbuimusic.com/.

* Gửi Lê Quang Liêm: Mình biết thời gian gần đây Liêm tiến bộ rất nhiều và có tiếng vang trên làng cờ thế giới. Liêm có thể cho biết kế hoạch luyện tập và thi đấu của mình trong thời gian tới được không? Chúc hệ số ELO của Liêm sớm vượt mốc 2700.(Trần Trung Kiên, 24 tuổi, kientt@)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Dự kiến, từ nay đến cuối năm tôi sẽ tham dự 5 giải cờ vua để cố gắng tích lũy hệ số Elo, sớm vượt qua cột mốc 2700. Cụ thể, cuối tháng 8 này tôi sẽ nhận lời khoác áo một CLB nước ngoài tham dự giải các CLB ở Tây Ban Nha; tháng 9 tham dự giải Olympiad ở Nga; tham dự giải cờ nhanh ở Pháp theo lời mời riêng của ban tổ chức; tham dự Asian Games cùng đội tuyển quốc gia vào tháng 11, góp mặt cùng đội tuyển cờ TPHCM tham dự Đại hội TDTT toàn quốc vào tháng 12 ở Đà Nẵng.

Rất cảm ơn về lời chúc của anh.

* Có phải trong chiến tranh con người ta sống có lý tưởng hơn, dám dấn thân và sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng đã chọn? Và nhờ thế, chúng ta lập được những kỳ tích như bay vào vũ trụ, làm nên những chiến thắng vang dội toàn cầu? Còn bây giờ thời bình, sự sung túc, giàu có làm người ta nghĩ đến chuyện hưởng thụ hơn, nên triệt tiêu động lực phấn đấu?(Đình Sơn, 50 tuổi, dinhson25vo@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Truyền thống của dân tộc ta là có lòng yêu nước nồng nàn cả thời chiến cũng như thời bình mỗi người công dân của đất nước đều có những mơ ước và mong muốn đem hết sức lực của mình để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên trong hai môi trường đó nó sẽ tác động đến hành động của mọi người, chiến tranh là một môi trường hết sức khắc nghiệt, vì vậy con người chúng ta gần gũi nhau hơn đoàn kết nhau hơn và chính yếu tố đó tạo nên sức mạnh và cái lý tưởng lúc đó là được thể hiện bằng sự hi sinh, quyết tâm bảo vệ tổ quốc của mình và với lòng yêu nước nồng nàn đó là mọi người đoàn kết lại cùng thực hiện ước mơ giải phóng dân tộc.

Còn bây giờ trong điều kiện hòa bình thì chúng ta cũng thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc nhưng cái xây dựng đất nước nó đang là nhiệm vụ nổi lên tất nhiên khi nền kinh tế phát triển đất nước mạnh, đấy cũng là yếu tố để bảo vệ đất nước. Chính vì vậy bây giờ chúng ta làm giàu cho đất nước cũng là thực hiện được những ước mơ là để cho đất nước chung ta phát triển và làm tăng cường thêm tiềm lực của đất nước.

Tuy nhiên chúng ta đang chuyển sang nền kinh tế thị trường, định hướng Xã hội chủ nghĩa, trong quá trình chuyển đổi đó không khỏi có những mặt trái nó tác động lên con người, nhưng tôi nghĩ đây chỉ là thời quá độ khi mà phát triển kinh tế đi đôi với việc giáo dục bồi dưỡng lý tưởng cho con người xây dựng được nền văn hóa Việt Nam thì chắc chắn là những tiêu cực sẽ giảm đi và mỗi con người có sự hài hòa với những lợi ích cá nhân tập thể và những lợi ích của nhà nước. Tôi nghĩ rằng nếu nói là hiện nay động lực phấn đấu của chúng ta kém đi có lẽ cũng chưa hoàn toàn đúng.

* Ước mơ thì ai cũng có. Khát vọng ai cũng có. Nhưng làm sao để biến ước mơ, khát vọng thành hiện thực mới là chuyện khó. Mong các khách mời giao lưu chia sẻ cách mà mình đã làm để biến những ước mơ của mình từ trước đến nay trở thành hiện thực?(Phạm Văn Phú, 25 tuổi, phuco@)

- Vân Anh Nguyễn: Để biến những ước mơ, khát vọng thành hiện thực thì mình phải tin tưởng, không phải 100% mà là 200%. Đương nhiên quá trình để biến những ước mơ thành hiện thực thì sẽ gặp nhiều khó khăn. Nếu thất bại thì đừng để những suy nghĩ tiêu cực ảnh hưởng mình và phải luôn luôn tiếp tục cố gắng.

Dù rằng có những chuyện có thể làm những ước mơ bị quên lãng. Từ nhỏ Vân Anh đã được mẹ bày cho cách là viết những ước mơ, khát vọng lên một tờ giấy và dán trên tường để sau mỗi buổi sáng thức dậy, có thể nhìn thấy và lấy đó làm động lực để luôn luôn tiếp tục và không bao giờ bỏ cuộc.

* Chắc hẳn bạn Thanh Bùi đã trải qua nhiều cuộc phỏng vấn. Đâu là câu hỏi bạn mong chờ? Đâu là câu hỏi bạn ấn tượng nhất? Đâu là câu hỏi bạn không thể trả lời? Đâu là câu hỏi bạn sợ nhất? Và một câu hỏi liên quan đến chủ đề tí: bạn Thanh Bùi có bao giờ cảm giác mình bay khi hát những bài hát chưa?(Tú Hữu, 27 tuổi, huuthuong@)

Ca sĩ Thanh Bùi: Đúng thế mình đã có nhiều cuộc phỏng vấn. Mọi cuộc phỏng vấn đều khác biệt và có những câu hỏi khác nhau, mình rất thích khi gặp những câu hỏi sâu sắc cần phải suy nghĩ để trả lời. Mình luôn đón chờ các câu hỏi của các bạn. Là người của công chúng, mình sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi của các bạn.

Lần nào Thanh trình diễn trên sân khấu, mình cũng đều "bay" theo cánh gió!

* Gửi bạn Quang Liêm. Khi bạn nhận lời tham gia cuộc giao lưu này, điều bạn mong muốn gửi đến được đông đảo bạn đọc là gì?(Vũ Thị Thu, 24 tuổi, thunhi203@)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Cũng như các khách mời của chương trình, khi tham dự buổi giao lưu này tôi muốn gởi đến một thông điệp rằng tất cả mọi chúng ta đều có những ước mơ riêng. Nếu có kế hoạch cụ thể và biết phấn đấu hết mình thì ai cũng có thể đạt được ước mơ đó.

* Mình biết và khâm phục bạn từ lâu, và hôm nay mình đã trở thành một sinh viên đại học. Luôn mang trong mình khát vọng thoát được cảnh nghèo khó. Mình luôn cố gắng để sau này phần nào giúp đất nước có những công trình lớn. Vậy bạn có đang ấp ủ một ước mơ nào khác cờ vua không. Và hiện nay bạn có đang học một trường đại học nào không?. Cảm ơn bạn.(Trần Thiện Nhân, 19 tuổi, tranthiennhan_tp@)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Chào bạn! Cách đây một năm, tôi cũng đã thi đậu vào ngành tài chính ngân hàng của trường Đại học Sài Gòn. Tuy nhiên, tôi đã đề nghị được bảo lưu kết quả tuyển sinh một năm để chuyên tâm dành nhiều thời gian cho tập luyện và thi đấu cờ. Bên cạnh mơ ước trở thành nhà vô địch thế giới, tôi còn có mong ước trở thành một doanh nhân thành đạt góp phần giúp đất nước phát triển.

Chúc bạn thực hiện ước mơ của mình thành công!

* Chào ca sĩ Thanh Bùi. Đọc được thông tin về anh như sau: Anh đang là ca sĩ được nhiều bạn trẻ yêu thích với những ca khúc như Mirror Mirror, The winner take it all, Lặng thầm một tình yêu… Thế theo anh, the loser thì như thế nào? Trong cuộc sống, anh có bao giờ thất bại chưa? Và anh đã vượt qua nó như thế nào? Ai đã đứng cạnh anh mỗi khi anh thất bại?(Uyên Trưng, 26 tuổi, uyen.trung@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Chào em, anh thú vị câu hỏi của em. Theo anh trong cuộc sống ai cũng có lúc thành công hay thất bại. Người luôn đứng bên cạnh anh mỗi khi vấp ngã là ba mẹ. Người nhạc sĩ cần đôi lúc cần có trải nghiệm qua những sụ thất bại, thảnh công công để hiểu các cảm xúc về sáng tác và hát nhạc hay hơn.

* Trong nghệ thuật, người ta sợ nhất mình là cái bóng của người khác. Có bao giờ Vân Anh và Thanh Bùi nghĩ rằng mình đang chỉ là một cái bóng của ai khác? Hai bạn sẽ làm cách nào để thoát khỏi cái bóng đó? Ai là người theo bạn đáng học hỏi nhất trong quá trình dấn thân nghệ thuật của mình?(Phạm Như Duy, 30 tuổi, duynhupham@)

- Vân Anh Nguyễn: Vân Anh không bao giờ nghĩ mình là một cái bóng của người khác. Mỗi người đều khác nhau. Nếu mình nhận thức được điều đó thì sẽ không bao giờ mình là cái bóng của người khác. Đương nhiên trong sự thành công thì còn nhiều yếu tố khác, trong đó có những may mắn, cần cả năng khiếu, sự cố gắng trong công việc.

Một người Vân Anh rất muốn học hỏi là anh Ryan Tedder của băng nhạc One Republic. Ryan Tedder có năng khiếu nhưng không đạt được thành công. Anh ta theo ngành âm nhạc từ lúc còn nhỏ, nhưng gặp nhiều khó khăn, không có tiền trang trải cuộc sống đến nỗi phải ngủ trong xe. Thế nhưng, anh này không bao giờ coi đó là thất bại và luôn luôn nỗ lực để biến ước mơ đó thành hiện thực. Mãi đến lúc 30 tuổi, anh đã gặt hái thành công đầu tiên với bài Apologize.

* Anh Thanh Bùi, em rất yêu thích giọng hát của anh, rất ấn tượng với những bài hát tiếng Việt gần đây do anh sáng tác. Em rất ngưỡng mộ và muốn hỏi anh, anh lấy cảm hứng nghệ thuật của mình từ đâu, sở thích của anh là gì, và trong tương lai anh có dự định nào phát hành album ở Việt Nam không? Chúc anh mạnh khỏe!(KentQ, 22 tuổi, kent.phamduy@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Rất cám ơn em đã yêu thích giọng hát của anh. Cảm hứng nghệ thuật của anh từ cuộc sống xung quanh, kinh nghiệm, quan niệm đời sống, cảm xúc của chính mình. Sở thích của mình là thích đi chơi với bạn, coi phim, du lịch, chơi thể thao...

* Mình có câu hỏi dành cho Thanh Bùi. Bạn có nhớ về quê hương của mình không, nhất là khi đã bay cao, bay xa với những thành công? Điều gì và ai là động lực để thúc đẩy bạn tiếp bước nữa ? Nếu mình nhớ không lầm quê của bạn ở số 9 cam ranh, Khánh Hòa ?(Trần Duy Thịnh, 34 tuổi, duythinh76@)

- Ca sĩ Thanh Bùi: Đương nhiên mình luôn nhớ về quê hương nguồn gốc của chính mình. Mình có thể ăn được mắm ruốc, mắm tôm, ăn được sầu riêng. Gia đình rất quan trọng, ba mẹ đã hy sinh cho mình rất nhiều. Ba mẹ là nguồn động lực giúp mình cố gắng gặt hái nhiều thành công hơn trong tường lai.

Quê của minh ở Cam Ranh nhưng mình không nhớ là số mấy. Tối nay về, mình sẽ hỏi ba!

DVKsrGWF.jpgPhóng to
Anh hùng Phạm Tuân tại buổi giao lưu - Ảnh T.T.Dũng

* Chào Liêm! Chúc mừng Liêm với thành tích tuyệt vời đã đạt được. Được biết Liêm không có HLV tại giải này, vậy Liêm đã chuẩn bị trước mỗi ván đấu ra sao? Xem Liêm thi đấu online thấy có những ván Liêm chơi rất nhanh, trong khi đối thủ mất rất nhiều thời gian, hiển nhiên cho thấy Liêm đã chuẩn bị sẵn những nước đi mới khiến đối thủ bị bất ngờ!(Trần Nguyễn Khánh Hoàng, 19 tuổi, shenlongyugo@gmail.com)

- Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Tôi đến giải cờ vua Dortmund chỉ cùng với mẹ, trong khi các kỳ thủ khác đều có trợ lý đi cùng để phụ giúp về chuyên môn. Tuy nhiên, nhờ trước giải tôi đã có sự chuẩn bị rất tốt nên đã có thể thi đấu ngang ngửa với họ.

Trong quá trình nghiên cứu và chuẩn bị, một kỳ thủ luôn luôn phải tìm cho mình những nước đi và ý tưởng mới để làm đối thủ bất ngờ, từ đó giành được lợi thế tâm lí cũng như lợi thế trên bàn cờ.

Lý thuyết cờ vua ngày nay luôn phát triển và thay đổi rất đa dạng, nên các VĐV cần phải làm việc liên tục, để cập nhật và nghiên cứu những kiến thức mới, và tôi cũng không ngoại lệ.

* Janos Arnay có nói một câu rất hay là: “Trong giấc mơ và tình yêu, không có điều gì là không thể”, bạn Vân Anh nghĩ gì về câu nói này. Với bạn, trong âm nhạc, điều gì là có thể và điều gì là không thể? Và với tình yêu, người trong mộng của Vân Anh là một người như thế nào?(Hương Mai, 20 tuổi, maimituot@)

- Vân Anh Nguyễn: Vân Anh nghĩ câu đó rất là thật. Trong âm nhạc, điều gì cũng có thể đạt được nếu mình cố gắng. Nếu mình yêu nghề, có thể không thành công ngay trong ngày một, ngày hai, nhưng mình luôn tin rằng một ngày nào đó mình sẽ thành công.

Với tình yêu, người trong mộng của Vân Anh là một người hài hước, đẹp trai, luôn tạo cho Vân Anh một cảm giác muốn chinh phục, và quan trọng là có máu nghệ sĩ một chút.

* Xin chào anh Quang Liêm. Anh có nghĩ rằng, chúng ta, thay vì đầu tư tiền bạc một cách tràn lan cho bóng đá, dành số tiền đó để đầu tư vào cờ vua, cờ tướng và các môn thể thao trí tuệ khác thì sẽ tốt hơn?(Tin Việt, 18 tuổi, viet.tin.le@)

Kỳ thủ Lê Quang Liêm: Thực tế cho thấy, ở VN thời gian qua đã bỏ rất nhiều tiền đầu tư cho bóng đá. Thể thao trí tuệ cũng là một lĩnh vực cần được quan tâm đặc biệt của thể thao VN, thế nhưng ít được đầu tư, mặc dù tiềm năng của chúng ta ở môn này là rất lớn. Tôi nghĩ rằng, nếu được đầu tư trọng điểm hơn, cờ vua VN hoàn toàn có thể sánh vai cùng các cường quốc thế giới.

* Con chào bác Phạm Tuân. Bác ơi, từ nhỏ con đã có mơ ước trở thành nhà du hành vũ trụ. Nhưng con biết với sức học và năng lực của mình con sẽ không bao giờ thực hiện được điều đó. Con đã 21 tuổi rồi, nếu bây giờ con quyết tâm trở thành một nhà du hành vũ trụ thì có quá muộn không bác? Phải làm gì ngay từ bây giờ?, chuẩn bị gì, học thêm những gì? Mong bác trả lời giúp con. Con chúc bác sức khỏe. (Võ Hồng Minh, 21 tuổi, vohongminh.89@)

- Anh hùng Phạm Tuân: Bác rất hoan nghênh những suy nghĩ và mơ ước trở thành phi công vũ trụ của cháu. Phải nói, để tập luyện và bay vào vũ trụ không phải là việc dễ dàng.

Để bay vào vũ trụ phải có các yếu tố: phải có sức khỏe tốt, sức chịu đựng dẻo dai cả trong điều kiện tăng trọng lượng và không trọng lượng; phải có đủ tri thức để nắm bắt được những phương tiện hiện đại, phải chịu đựng được trong môi trường hết sức khắc nghiệt của môi trường.

Tuổi 21, nếu cháu biết năng lực và sức học không thực hiện được một điều gì đó thì tốt hơn hết hãy chọn ngành nào đó phù hợp với năng lực và trình độ học vấn của mình. Và hãy quyết tâm cho sự lựa chọn đó.

TTO
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên