Loài rắn này sống trong các khu rừng gần TP.HCM và các ngọn đồi thấp ở miền Nam Việt Nam...

Phóng to

Rắn lục có đôi mắt màu hồng ngọc Cryptelytrops rubeus - Ảnh: Jeremy Holden/National Geographic

Phóng to

Rắn lục có đôi mắt màu vàng Cryptelytrops cardamomensis - Ảnh: flickr.com

Các nhà khoa học đã thu thập mẫu loài rắn Cryptelytrops rubeus từ Thái Lan, Lào, Việt Nam và Campuchia trong khoảng thời gian 1999-2003 và nghiên cứu nó trong phòng thí nghiệm bằng phương pháp phân tích đặc điểm cơ thể và di truyền học để xác minh loài rắn mới này.

“Chúng tôi biết loài rắn Cryptelytrops rubeus chỉ từ vài mẫu thu thập được, rất ít người trên thế giới nhìn thấy nó” - TS Anita Malhotra, nhà sinh thái học phân tử, đồng tác giả nghiên cứu loài rắn này, công tác tại ĐH Bangor (Vương quốc Anh) - nói trên National Geographic.

Bà Malhotra và các cộng sự cũng đã phát hiện loài rắn lục mới thứ hai thuộc chi rắn Cryptelytrops, có tên khoa học Cryptelytrops cardamomensis, sống trong khu vực dãy núi Cardamom thuộc phía đông nam Thái Lan và phía tây nam Campuchia. Cryptelytrops cardamomensis có đôi mắt màu vàng, trong khi Cryptelytrops rubeus có đôi mắt màu hồng ngọc.

Cả hai loài rắn mới này được mô tả trên tạp chí Zootaxa ngày 23-1-2011.

Phóng to

Con ếch này “quá khổ” so với miệng của rắn Cryptelytrops rubeus, hoặc đơn giản rắn có thể đã bị quấy rầy bởi đèn chớp của máy ảnh ngay sau khi nhà khoa học chụp; và đó là các lý do làm ếch thoát được, rắn “đành lỡ hẹn” bữa ăn trưa! - Ảnh: Jeremy Holden/National Geographic

Phóng to

Một con rắn có đôi mắt màu hồng ngọc đang ẩn mình giữa thảm thực vật rừng nhiệt đới Việt Nam, ảnh được chụp tháng 5-2000 - Ảnh: Peter Paul van Dijk/National Geographic

Phóng to

Một con rắn Cryptelytrops rubeus đang ngóc đầu cảnh giác tại vườn quốc gia Cát Tiên, Việt Nam (ảnh chụp tháng 5-2000) - Ảnh: Peter Paul van Dijk/National Geographic

“Chúng tôi chưa có nhiều thông tin về các con mồi mà rắn Cryptelytrops rubeus ưa thích xơi tái - bà Bangor cho biết - Rắn tiêu hóa tốt các loại thức ăn, những thứ còn lại trong phân chỉ có vài thứ khó tiêu, chẳng hạn lông động vật có vú hay vảy và móng của loài bò sát, còn đối với ếch thì nó không chừa sót lại bộ phận cơ thể nào”. Theo các nhà khoa học, rắn Cryptelytrops rubeus thường xuất hiện gần các con suối, do đó họ giả định ếch là món ăn khoái khẩu của nó.

Vườn quốc gia Cát Tiên được xem là thành trì cho loài rắn mới này phát triển, nhưng hiện nó chỉ sống trong phạm vi hẹp của khu rừng. Bà Bangor cho hay loài rắn mới Cryptelytrops rubeus là một loài rắn đẹp nên nó có thể “rất dễ bị tổn thương” khi trở thành nạn nhân của những bọn buôn bán động vật quý hiếm, nhưng bà không hi vọng điều này xảy ra. Không biết liệu loài rắn mới này có thể tồn tại trong môi trường sống khác - theo bà Bangor - nên cần được phân loại nó là một loài “nguy cấp” trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).