Phóng to

Học sinh lớp 4/1 Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm Q.1, TP.HCM trong giờ học tiếng Anh - Ảnh: NHƯ HÙNG

Mặc dù con trai đã nhập học lớp 1 hơn bốn tuần nhưng chị T.X.H. - phụ huynh ở quận Phú Nhuận - vẫn tìm cách “chạy” cho con mình chuyển sang Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, quận 1 vì: “Ở đó buổi sáng dạy chương trình của Bộ GD-ĐT VN, buổi chiều dạy CT Cambridge”.

Lớp chuyên thành lớp... Cambridge

Cho con học Cambridge đang là “mốt” của nhiều phụ huynh có điều kiện ở TP.HCM. Từ vài chục HS học CT này năm đầu tiên, sau hai năm TP đã có 20 trường tiểu học, THCS có giảng dạy CT này với gần 2.000 HS. Đầu năm học, nhiều phụ huynh ở quận 3 xôn xao thông tin nếu học CT Cambridge tiểu học, sau này sẽ được học lớp 6 ở Trường THCS Lê Quý Đôn. Nhiều phụ huynh có con học tại Trường tiểu học Lê Ngọc Hân, Trường tiểu học Trần Hưng Đạo, quận 1 cũng ngập tràn hi vọng sau này con họ sẽ vào lớp 6 Trường THCS Nguyễn Du hoặc ít ra cũng phải được học một trường có lớp tiếng Anh Cambridge. Hiện nay hầu hết đều là những trường nổi tiếng ở quận trung tâm (quận 1 có Trường THCS Nguyễn Du, Trần Văn Ơn; quận 3 có Trường THCS Lê Quý Đôn, quận 5 có Trường THCS Hồng Bàng...).

Cũng với kiểu đồn đoán này, những phụ huynh có con thi vào lớp 6 CT Cambridge lại mơ một suất cho con mình vào trường THPT “tốp trên”. Chị Thanh Mai phấn khởi với hai tin mừng: chị vừa xin chuyển trường cho con vào Trường THCS Nguyễn Du, quận 1 và cháu vừa trúng tuyển vào lớp được học tiếng Anh CT Cambridge ở trường này. Chị cho biết: “Cũng phải nhờ vả nhiều người mới xin được về trường này. Nghe nói, nếu học lớp Cambridge từ lớp 6 đến lớp 9 ở trường này, đến lớp 10 sẽ ưu tiên được vào học tại Trường THPT Bùi Thị Xuân”. Trong khi hiện nay, CT Cambridge mới triển khai đến lớp 7, chưa có trường THPT nào tổ chức dạy Cambridge. Bốn năm nữa có học tiếp CT Cambridge hay không, trường nào sẽ dạy, hiện nay phía Sở GD-ĐT vẫn chưa có thông tin gì!

Trong khi đó, chị Hồng Hà, có con đang học lớp 6 tiếng Anh tăng cường tại quận 9, tâm tư: “Thấy nhiều trường ở trung tâm tổ chức dạy tiếng Anh Cambridge, cũng chạnh lòng. Ở quận ven, trường vùng xa như chỗ tôi biết đến bao giờ mới được học CT này! Tôi đã hỏi thăm nhiều trường trong quận nhà coi trường nào có thể tổ chức CT này để con tôi có thể được học. Nhiều phụ huynh, bạn bè tôi ở quận 9, Thủ Đức cũng xôn xao tìm trường có lớp 6 Cambridge. Có người dò hỏi tận Phòng GD-ĐT, nhưng câu trả lời là: các trường chưa thể tổ chức được vì học phí cao quá, sợ không đủ HS. Không phải so bì chứ tôi nghĩ cách làm như hiện nay, những trường tốt, ở quận trung tâm có ưu thế mọi thứ, HS được hưởng thụ những CT mới nhất. Ở vùng sâu thiệt thòi lại thiệt thòi hơn”.

Nỗi lo học phí

Đầu năm học 2012-2013, Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa tuyển tám lớp 6 chuyên. Đây là trường duy nhất ở TP.HCM tuyển sinh lớp chuyên bậc THCS. Để trúng tuyển vào những lớp chuyên này, những HS giỏi nhất phải vượt qua một kỳ thi cam go với tỉ lệ một chọi mười. Từ trước đến nay, những HS THCS trường này được dạy theo hướng chuyên tiếng Anh với CT tiếng Anh tăng cường. Năm nay, theo nguyện vọng của phụ huynh và chủ trương của Sở GD-ĐT TP.HCM, trường sẽ mở hai lớp dạy CT Cambridge. Điều này làm chính các hiệu trưởng THCS cũng ngạc nhiên: vì sao HS lớp chuyên Anh thành HS Cambridge và vì sao CT tiếng Anh ở một trường chuyên phải nhường chỗ cho CT nước ngoài?

Có trường THCS vốn là nơi dạy tiếng Anh tốt được lãnh đạo quận đề nghị mở thêm CT Cambridge. Tuy nhiên, ban giám hiệu không dám thực hiện. Lý lẽ sự từ chối này trước tiên là chuyện học phí. Học phí CT Cambrigde là 150 USD mỗi tháng và phải đóng mỗi lần ba tháng. Đóng cùng lúc hơn 9 triệu đồng thật sự là một gánh nặng không dễ kham với phụ huynh. Cố gắng đóng được lần này, còn những lần sau và nhiều năm sau nữa. Do vậy, nhiều trường phần lớn là HS nghèo, dù khả năng tổ chức dạy tiếng Anh tốt đến đâu cũng không dám tổ chức vì khó tuyển đủ HS và duy trì đủ lớp học. Trong khi đó, hợp đồng mà CT tiếng Anh Cambridge do EMG - đối tác ủy quyền của hội đồng khảo thí quốc tế Đại học Cambridge tại Việt Nam - quản lý soạn thảo để ký kết hợp tác với các trường lại kéo dài đến 10 năm.

Bên cạnh đó, đầu vào CT Cambridge ở tiểu học chỉ cần phụ huynh đăng ký đóng tiền là được học, vì vậy việc dạy CT Cambridge song song chương trình VN đang bộc lộ việc quá tải, áp lực lên chính những HS tham gia CT này. Chị H., một phụ huynh Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, quận 1, cho biết: “Càng lên lớp cao, CT càng khó và nặng, ngày nào đi học về con tôi cũng than mệt”.

Không những thế, một số phụ huynh ở Trường tiểu học Lê Ngọc Hân, quận 1 không giấu giếm là họ phải mời giáo viên tiếng Anh đến dạy kèm tại nhà cho con em mình: “Vì nếu không, con tôi sẽ không theo kịp CT với các bạn. Nặng nhất và khó nhất là môn khoa học, giáo trình của Cambridge có những lúc rất khó hiểu đối với HS VN”. Trong khi đó, một giáo viên lớp 2 nêu thực tế: nhiều HS đến lớp 2, 3 theo CT Cambridge rất giỏi tiếng Anh nhưng đã bắt đầu “đuối” với hai môn toán và tiếng Việt. Không phải HS nào cũng đủ sức học tốt cả hai CT. Và nhiều HS phải vừa học thêm tiếng Anh vừa học thêm tiếng Việt.

Một cán bộ quản lý giáo dục cũng thừa nhận: “CT tiếng Anh tăng cường đã có nhiều em theo không nổi, phải chuyển qua học lớp tiếng Anh tự chọn. CT Cambridge biên soạn cho HS bản địa cùng độ tuổi. Đối với HS của họ, tiếng Anh là ngôn ngữ chính, thậm chí là tiếng mẹ đẻ. Còn HS ở ta, tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai trong khi kiến thức môn học phải tiếp thu như nhau đương nhiên sẽ nặng hơn”.

Theo yêu cầu phía Cambridge, những trường tổ chức dạy CT này phải đảm bảo cơ sở vật chất tốt, sĩ số thấp... Việc này tất sẽ dẫn đến việc phụ huynh có điều kiện “đua” vào các trường có dạy Cambridge. Học xong tiểu học rồi sẽ đua tiếp vào trường THCS. Trong khi hiện nay, hai bậc này vẫn đang tuyển sinh theo kiểu phân tuyến, tức là HS sẽ được học ở trường gần nhà, không có ưu tiên chọn trường.

(còn tiếp)