Những con số giật mình

- Tính đến ngày 30-9-2009, cả nước có 440 cơ sở giáo dục đại học. Kết quả là đã có 62/63 tỉnh thành có ít nhất một trường ĐH hoặc CĐ.

- Từ năm 1987 đến năm 2009, số sinh viên cả nước tăng 13 lần, nhưng số giảng viên chỉ tăng ba lần, do đó tỉ lệ sinh viên/giảng viên quá cao so với quy định (năm học 2008-2009 là 28 sinh viên/giảng viên). Một số trường tỉ lệ này còn lên đến mức trên 40 sinh viên/giảng viên. Nhiều giảng viên dạy tới 1.000 tiết/năm, trong khi quy định là 260 tiết.

- Quy hoạch mạng lưới các trường ĐH, CĐ giai đoạn 2006-2020 đưa ra chỉ tiêu đến năm 2010 có 40% giảng viên ĐH và 30% giảng viên CĐ là thạc sĩ; 25% giảng viên ĐH và 5% giảng viên CĐ là tiến sĩ; đến năm 2015 có 50% giảng viên ĐH và 10% giảng viên CĐ là tiến sĩ. Nhưng thực tế đến năm 2009, tỉ lệ giảng viên ĐH, CĐ cả nước có trình độ tiến sĩ mới đạt 10,16%.

(Nguồn: Báo cáo kết quả giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thành lập trường, đầu tư và bảo đảm chất lượng đào tạo đối với giáo dục đại học” của Ủy ban Thường vụ Quốc hội)

Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân: Các đời bộ trưởng cùng... chia sẻ trách nhiệm

Theo nguyên tắc chung, giáo dục của chúng ta nằm trong sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, quản lý chung của Chính phủ. Nếu để tình hình như hôm nay, mặt được hoặc chưa được thì các bộ trưởng Bộ GD-ĐT từ năm 1975 đến giờ chắc cùng được chia sẻ và chịu trách nhiệm.

Về phần nhiệm kỳ của chúng tôi, năm 2008 chúng tôi có nói là không thể tiếp tục phát triển tăng số lượng mà không giám sát chất lượng. Năm 2009 chúng tôi xác định được nguyên nhân, cách làm đó là chúng ta mong muốn nâng cao chất lượng, làm rất nhiều nhưng chất lượng không hiệu quả.

Vậy chứng tỏ có nhiều biện pháp chúng ta làm chưa đúng quy luật. Hoạt động giáo dục không chỉ chi phối bởi các quy luật sư phạm, mà còn quy luật của quản lý hệ thống, quy luật về kinh tế, quy luật về lợi ích của người trong xã hội và quy luật phát triển hoạt động khoa học - công nghệ. Cho nên, sửa yếu kém của giáo dục không phải chỉ sửa hoạt động sư phạm mà chính là sửa các hoạt động quản lý phù hợp với các quy luật như vậy.

Chúng tôi xác định giáo viên thiếu, đúng; cơ sở vật chất thiếu, đúng. Nhưng tất cả những cái đó suy cho cùng do người quản lý các cấp góp phần tạo ra. Cho nên sửa ở đây là sửa quản lý, nhưng sửa như thế nào? Chúng tôi xác định một số nhiệm vụ, chẳng hạn như đầu năm nay tổ chức thảo luận trong toàn ngành, toàn xã hội, trong đó khẳng định cần tổ chức thảo luận để thống nhất nhận thức không thể tiếp tục phát triển quy mô giáo dục đại học mà buông lỏng quản lý chất lượng như trong thời gian vừa qua.

Phóng to
Đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh (Hà Nội): "Một số trường không có địa điểm ổn định phải đi thuê nhiều nơi, do đó có tình trạng giáo viên chạy sô, còn sinh viên không biết trường mình ở đâu."	Đại biểu Nguyễn Văn Ba (Khánh Hòa): "Thiếu điều kiện đảm bảo chất lượng nhưng vẫn chiêu sinh rầm rộ. Tình trạng các trường đại học lộn xộn như vừa rồi là do thiếu kiểm tra, đôn đốc."	Đại biểu Lê Văn Cuông - Ảnh: Việt Dũng

Đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa): Huề cả làng

Báo cáo không hề đề cập phần “trách nhiệm thuộc về ai”, một nội dung rất quan trọng mà trong bất kỳ báo cáo giám sát nào cũng phải có. Không có nội dung này nên cuối cùng không ai chịu trách nhiệm và tất cả đều vui vẻ hòa cả làng.

Tôi đề nghị Quốc hội cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan của Quốc hội, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương liên quan, nhất là trách nhiệm của Bộ GD-ĐT và vai trò của bộ trưởng nói riêng.