Tập luyện có thể làm giảm đau khớp gối

TTO - Khớp gối phải của tôi kêu lụp cụp khoảng 2 tháng nay và thấy rất đau mỗi khi lên xuống cầu thang. Tôi đã đi khám ở BV, kết luận tôi bị viêm khớp (có chụp x-ray) và bị hết độ nhờn nên khi chuyển động làm khớp đau, tôi được uống khoảng 6 loại thuốc.

Hết thuốc thì tôi bị đau lại. Vậy xin hỏi nếu không cần uống thuốc nữa mà chỉ tập đi bộ và tập thể dục thôi thì bệnh có hết không và nếu không chữa trị bằng thuốc mà để về lâu dài có nguy iểm gì cho sức khỏe? Có phải thay khớp không?

Bạn đọc

- Trả lời của phòng mạch online:

Trước hết xin trả lời bạn về tình trạng gối bị kêu. Gối của bạn kêu khi co duỗi và gây đau chứng tỏ gối có vấn đề. Tuy nhiên phần còn lại gối bị vấn đề gì thì hơi phức tạp. 

Khớp gối có ba khoang: khoang khớp bánh chè đùi, khoang khớp gối bên trong và bên ngoài. Tùy vị trí đau của từng khoang mà sẽ có những chẩn đoán khác nhau.

Nếu bạn bị đau mặt trước khớp gối, đau khi leo lên cầu thang hay khi gập gối thì nhiều khả năng bạn bị tổn thương vùng sụn gối bánh chè đùi. Khi đó cần phải xem nguyên nhân hư sụn là gì. Có phải do vận động quá nhiều như leo cầu thang, ngồi xổm hay do bán trật xương bánh chè? Bán trật bánh chè và hội chứng tăng áp lên cánh ngoài bánh chè do bánh chè không di chuyển đúng trong rãnh lồi cầu đùi là một trong những nguyên nhân gây đau mặt trước gối và làm thoái hóa sụn khớp mau hơn.

Nếu bạn bị đau mặt trong khớp gối thì chứng tỏ bạn bị hư sụn khớp bên trong, có thể là sụn chêm hay hay sụn khớp lồi cầu đùi mâm chày. Khi đó cần xem lại trục khớp gối của bạn có bị lệch vẹo vào trong khiến sụn khoang khớp gối bên trong mau hư hơn hay không. Nếu bạn bị đau khe khớp gối bên ngoài thì cần xem thử bạn có bị tình trạng sụn chêm hình đĩa hay lệch trục khớp gối ra ngoài khiến hư sụn hay không.

Vấn đề thứ hai là phần điều trị. Khi đã có chẩn đoán chính xác nguyên nhân thì việc điều trị phải bao gồm hai phần mà phần nào cũng quan trọng như nhau đó là thuốc và luyện tập.

Về thuốc, theo hướng dẫn của các hiệp hội về khớp, nếu bạn bị thoái hóa khớp giai đoạn sớm nhẹ thì thuốc đầu tay là paracetamol và các thuốc hỗ trợ khác, giai đoạn nặng hơn mới dùng kháng viêm giảm đau non-steroid, và đến giai đoạn nặng hơn nữa có thể phải tiêm dung dịch corticoid hay nội soi làm sạch khớp hay đục xương chỉnh trục khớp gối.

Dĩ nhiên đến khi thuốc không còn tác dụng thì mổ thay khớp là biện pháp chọn lựa. Nhưng ở độ tuổi như bạn thì không đến nỗi như vậy và cũng chưa có chỉ định vì bạn còn quá trẻ.

Phần luyện tập là phần hết sức quan trọng để tránh làm cho tình trạng hư khớp mau hơn. Phần này bao gồm tập luyện, tránh tư thế xấu, mang dụng cụ hỗ trợ. Tập luyện chính là các môn chơi thể thao hằng ngày giúp vận động gối ở mức vừa phải. Khi vận động, dịch khớp gối được các tế bào sụn hấp thu và tăng cường sức sống cho tế bào sụn. Tuy nhiên những môn chơi làm tăng nặng áp lực lên gối như bóng chuyền, tennis, đá banh… sẽ không thích hợp. Những môn chơi được cho là ít ảnh hưởng áp lực lên gối như bơi, đạp xe, tập thể lực tư thế nằm hay ngồi, đi bộ nhẹ nhàng không quá 30 phút mỗi ngày, tập thể lực dưới nước như đi bộ dưới nước là những môn thích hợp.

Tập các nhóm cơ quanh gối, tùy theo loại tổn thường là gì mà sẽ ưu tiên nhóm cơ bên trong hay bên ngoài. Các tư thế xấu làm mau hư khớp gối bao gồm leo cầu thang, ngồi xổm, khiêng vác quá nặng, tăng trọng lượng cơ thể. Dụng cụ hỗ trợ cho gối còn tùy thuộc  tình trạng bệnh lý ở đâu. Ví dụ tăng áp lực cánh ngoài bánh chè sẽ phải mang dụng cụ kéo bánh chè vào bên trong nhằm đưa bánh chè chạy đúng trong rãnh lồi cầu đùi…

Đến đây thì bạn đã thấy quá trình điều trị thoái hóa khớp. Do vậy nếu bạn bị đau bao tử và không muốn uống nhiều thuốc thì tùy tình trạng gối bạn hư mức độ nào mà sẽ phải luyện tập và chọn lựa thuốc cũng như các biện pháp điều trị khác. Rất tiếc là muốn tư vấn cụ thể hơn thì chúng tôi cần phải có chẩn đoán chính xác. Hy vọng bạn hài lòng với câu trả lời.

ThS.BS TĂNG HÀ NAM ANH(giảng viên CTCH BV ĐH Y dược TP.HCM)