Phóng to

Dì ruột ngồi ghế bị cáo. Cháu ruột ngồi ghế bị hại. Dì bị tòa sơ thẩm xử tù giam, kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và hưởng án treo. Cháu kháng cáo đòi tăng hình phạt đối với dì. TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế xét xử phúc thẩm. Dì lo sợ không biết tòa có cho hưởng án treo. Cháu hầm hầm: “Cố ý giết người ta chết thì không thể tha thứ. Đã làm thì làm đến cùng (ý nói việc đòi tăng hình phạt cho bằng được)”.

Vụ án “cố ý gây thương tích” xảy ra tại xã Phú An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế được khởi tố theo khoản 1 điều 104 Bộ luật hình sự (khởi tố theo yêu cầu của người bị hại). Đối với trường hợp này, luật quy định “người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu trước ngày mở phiên tòa sơ thẩm thì vụ án phải được đình chỉ” (khoản 2 điều 105 Bộ luật tố tụng hình sự). Bị cáo - bà Trần Thị Má - hết đi năn nỉ bị hại Trần C. - cháu ruột, đến năn nỉ mẹ bị hại (chị ruột) xin cháu rút đơn nhưng bị chị và cháu cự tuyệt.

Luẩn quẩn

Hội đồng xét xử công bố bản án sơ thẩm. Theo đó, chập tối 1-8-2012, bà Má kể cho con, cháu nghe chuyện buổi chiều Trần C. đến gây gổ, làm bệnh tim của chồng bà Má tái phát, đồng thời kêu đi tìm C. đánh dằn mặt. Ba người con và một người cháu chồng hưởng ứng. Bà Má lái ghe máy chở bốn người ra khu vực vợ chồng Trần C. đang thả lừ đánh bắt cá. Gặp nhau, hai bên lời qua tiếng lại. Thấy thất thế, anh C. nhảy xuống nước. Bốn người nhảy theo, mỗi người cầm một thanh lồ ô đánh vào đầu, vai Trần C. làm anh bị thương, bất tỉnh. Các hung thủ ngừng đánh đưa anh C. lên ghe máy chở, để nạn nhân nằm trên bờ rồi về nhà. Nạn nhân được mọi người đưa đến bệnh viện điều trị, tỉ lệ tổn hại sức khỏe 7%. Bà Trần Thị Má bị tòa sơ thẩm xử 8 tháng tù, một người con lãnh án 7 tháng tù, người cháu 7 tháng tù, cho hưởng án treo. Hai người con khác của bà Má chưa đủ tuổi nên không bị xử lý hình sự.

Tòa hỏi bị hại: “Tại phiên tòa hôm nay anh giữ nguyên kháng cáo hay có thay đổi, bổ sung gì không”?. Đáp: “Tôi giữ nguyên kháng cáo, yêu cầu tòa tăng hình phạt đối với các bị cáo”. Nghe vậy, người dì và các em họ của bị hại chỉ biết cúi mặt xuống vành móng ngựa. Vẫn với vẻ hầm hầm, bị hại nói tiếp: “Đề nghị tòa xử thật nghiêm để trừng trị hành vi coi thường mạng sống của người khác”.

Tòa tuyên án, chấp nhận cho đứa con của bà Má được hưởng án treo. Riêng bà Má chỉ được giảm hai tháng, phải chấp hành hình phạt 6 tháng tù. Người cháu ném ánh mắt tức tối về phía dì. Dì thì oán trách vì cho rằng cháu quá đành đoạn.

Không nhìn mặt nhau

Trưa sau phiên xử phúc thẩm, bà Trần Thị Má về, ngồi gục mặt trên chiếc bàn gỗ cũ kỹ. Trong căn nhà khá rộng nhưng có vẻ u tối vì những cánh cửa sổ không mở, mấy đứa con cũng mỗi đứa một góc. Rệu rã. Bà Má chào khách bằng nụ cười méo xẹo lẫn nước mắt. “Tui “ở” sáu tháng, không biết chồng, con rồi ra răng!”. Người phụ nữ này phân bua cũng vì quá thương chồng bị đứa cháu vô cớ đến nhà gây gổ khiến ông lên cơn đau tim, bà mới nóng nảy bức xúc hành động thiếu suy nghĩ. Chuyện xảy ra rồi, bà mới hốt hoảng.

“Biết mình sai, tui thành tâm nhận lỗi mong được bỏ qua. Cháu khăng khăng không chịu, tui năn nỉ chị ruột khuyên con, chị cũng đành đoạn không tha thứ. Tui thăm C. ở bệnh viện, chị tui cầm bịch sữa tui mang đến vứt đi, xua đuổi tui. Những lần sau qua nhà chị, tui năn nỉ em lỡ sai, chị thương em mà tha thứ. Lần mô chị cũng lạnh lùng đáp “chịu thôi”. Mẹ tui gần 90 tuổi, lụm cụm đi mấy chục cây số đến gặp chị. Mẹ nói chị em dì cháu ruột thịt, phải thương mà tha thứ cho nhau... Chị vẫn lạnh nhạt “chịu thôi”. Mẹ run run từng bước ra khỏi nhà chị vừa khóc. Rồi mẹ nói: Làm chị mà bỏ tù em, tau từ”.

Bà Má nấc nghẹn: “Ba tui già yếu lắm, mô có dám cho ông biết chuyện tui phải đi tù. Nhưng có lẽ rồi cũng phải nói, chứ mươi ngày không thấy về thăm ba tui hỏi liền, huống chi là sáu tháng. Mần răng giấu được. Chỉ sợ ba tui sốc quá, xảy ra chuyện...”. Ánh mắt bà Má như cắm xuống mặt bàn, tay này nắm chặt tay kia chừng để trấn tĩnh nỗi sợ, những cảm xúc rối rắm trong lòng. Người chồng vừa đi đâu về cũng lặng lẽ đến ngồi cạnh vợ. Rầu rầu! Trưa ngột ngạt dù chiếc quạt lớn đang quay vù vù.

Cách vài mươi bước chân là nhà mẹ bị hại và cũng là chị ruột của bị cáo. Mặt mũi hình dáng bà và em rất giống nhau. Nhìn khách bằng ánh mắt nghi ngại, bà nói nhát gừng: “Bên kia cậy chị qua đây à? Tui có khuyên con bỏ qua cho dì chứ răng không. Nhưng con tui hắn nói “họ đã giết con một lần rồi, mạ khuyên như rứa là giết con thêm lần nữa”, nên tui đành chịu thôi. Mà ai đời dì đánh cháu lại đi đánh ban đêm. Con tui đã nhảy xuống nước rồi còn cố đánh cho chìm luôn. May con tui không chết. Trước đó, con tui có men bia rượu gây gổ chồng dì, tui đã đích thân ra xin lỗi. Rứa mà còn...”. Giọng vẫn chưa hết ấm ức, bà tiếp: “Sau khi tòa xử lần thứ nhất (ý nói phiên sơ thẩm - PV), mỗi khi đi ngang qua nhà đó mấy đứa cháu chửi đổng, còn gọi tui là chó, tui cứ phải giả câm giả điếc. Hồi trước kỵ giỗ anh chị em, con cháu về sum họp tại nhà cha mẹ tui. Còn bây chừ tui mô có về được. Chị em chừ không nhìn mặt nhau. Tại tui nói mà con không chịu nghe thì cũng đành chịu, chứ biết dì phải đi tù, bụng tui cũng nôn nao lắm”.

Bà Má chua chát: “Bây chừ chị tui nói rứa chứ ở phiên tòa sơ thẩm khi tòa hỏi chị tui có ý kiến gì không, chị nói nhờ tòa trừng trị thẳng tay. Người dưng lỡ lầm có khi còn được tha thứ. Đằng ni cháu với chị lại bắt tui đi tù cho bằng được. Đau buồn phải từ một đứa con, đứa khác sắp ngồi tù, mẹ tui đổ bệnh”.

Khi đối mặt với cảnh tù tội, người phụ nữ này cứ một mực oán thán cháu và chị ruột đành đoạn. Nhưng giá như trước đó bà mở lòng tha thứ cho hành động sai quấy của C. và không đành đoạn với cháu bằng cách tổ chức đánh cháu nhẫn tâm đến khó có thể chấp nhận. Thật buồn, điều đó là khởi nguồn của mọi bi kịch tiếp theo.