Nguyên nhân

Trên nguyên tắc, không có việc hai CMND trùng số với nhau. Do đó, trong trường hợp của anh Minh, có thể có hai khả năng xảy ra:

1. Trong quá trình xin cấp mã số thuế, có sự sai sót trong khi ghi số CMND (do người kia ghi sai số CMND dẫn đến trùng với số CMND của anh Minh hoặc do cơ quan thuế viết sai).

2. Có sai sót trong quy trình cấp CMND dẫn đến việc bị trùng số CMND.

Do vậy, trước tiên anh Minh nên đề nghị cơ quan thuế rà soát xem việc bị trùng số của anh có rơi vào trường hợp thứ nhất hay không. Nếu có, anh nên đề nghị cơ quan thuế khắc phục để đảm bảo quyền lợi cho anh.

Nếu việc cấp mã số thuế không có gì sai sót thì anh Minh nên đề nghị cơ quan thuế xác nhận số CMND của anh đã trùng với một cá nhân đã được cấp mã số thuế để làm cơ sở cho cơ quan công an cấp đổi lại số CMND.

Được quyền khiếu nại

Do nguyên tắc là không có việc hai CMND trùng số với nhau nên pháp luật không có quy định về cách xử lý trong trường hợp trùng số CMND (điều 5 nghị định 05/1999/NĐ-CP). Nhưng lẽ ra khi cơ quan công an phát hiện việc trùng thì phải khắc phục bằng cách thu hồi CMND cũ và cấp đổi CMND mới cho người dân (trên nguyên tắc người được cấp CMND sau sẽ bị đổi số), bởi đây là lỗi của cơ quan chức năng. Và việc bị thay đổi số CMND sẽ dẫn đến nhiều phiền toái cho người bị thay đổi, do phải chỉnh sửa lại tất cả giấy tờ mang số CMND cũ.

Còn việc công an quận yêu cầu anh Minh đi tìm người trùng số CMND là không cần thiết, đó cũng không phải là trách nhiệm của anh. Và trên thực tế cũng đã có nhiều trường hợp cơ quan công an đã cấp đổi CMND cho người dân khi số CMND bị trùng, chủ yếu được phát hiện khi người dân đi đăng ký mã số thuế thu nhập cá nhân.

Do vậy, anh Minh có thể gửi đơn khiếu nại đến trưởng công an quận về hành vi của cán bộ đã hướng dẫn không đúng làm xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của anh (quyền có số CMND riêng). Thời hiệu khiếu nại lần đầu là 90 ngày kể từ ngày biết được hành vi hành chính. Thời hạn để người có thẩm quyền thụ lý đơn khiếu nại là mười ngày và thời hạn giải quyết là 30 ngày kể từ ngày thụ lý.

Trường hợp hết thời hạn giải quyết mà khiếu nại không được giải quyết hoặc có giải quyết nhưng anh không đồng ý thì anh có thể khiếu nại lần hai đến giám đốc Công an TP.HCM. Nếu không, anh có thể chọn cách khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án có thẩm quyền, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc kể từ ngày anh nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (điều 12 nghị định 05/1999/NĐ-CP và điều 31, 34, 36, 39 Luật khiếu nại tố cáo đã được sửa đổi, bổ sung).