Phóng to

Chụp được sao la nhờ đặt bẫy ảnh tự động tại khu rừng ở miền trung Lào năm 1999 - Ảnh: William Robichaud/WCS/IUCN

Sao la (có tên khoa học Pseudoryx nghetinhensis) là một trong những động vật có vú có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất trên thế giới, con người rất hiếm khi nhìn thấy nó trong tự nhiên.

Sao la được thế giới biết đến khi các nhà khoa học phát hiện lần đầu tiên năm 1992 ở dãy núi Trường Sơn dọc biên giới Việt Nam - Lào.

Khu bảo tồn tự nhiên sao la ở Quảng Nam có nơi cao đến 1.298m, có điều kiện sống tốt cho loài sao la.

Đây là khu bảo tồn sao la thứ hai tại Việt Nam. Theo WWF tại VN, trước đó khu bảo tồn sao la Thừa Thiên - Huế và khu vườn quốc gia Bạch Mã đã được thành lập. Ngoài ra, nhằm giúp cộng đồng quan tâm và bảo vệ loài sao la, trong năm 2010 loài này cũng được đưa vào danh sách 100 loài động vật có vú có sự tiến hóa khác biệt nhất và có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất thế giới (EDGE) của Hiệp hội Động vật học London (ZSL), Anh.

“Sao la nổi bật với một mảng trắng trên khuôn mặt và sừng nhọn thon dài toát lên một vẻ đẹp phi thường và nó có thói quen sống ẩn dật trong các khu rừng ẩm ướt thuộc dãy núi Trường Sơn chứa đựng nhiều bí ẩn. “Dân số” của loài này trong hoang dã ước tính ở con số hàng chục, chắc chắn không quá vài trăm. Hiện loài này được xếp ở mức “cực kỳ nguy cấp” (CR) trong Sách đỏ của IUCN” - ông Barney Long làm việc về sao la thuộc nhóm chuyên gia về thú lớn hoang dã châu Á của IUCN nói.

Mối đe dọa lớn nhất đối với sao la là săn bắn, nhưng loài này bị giết phần lớn là do “săn bắn không chủ đích”, có nghĩa chúng bị dính vào bẫy của bọn săn trộm khi đặt bẫy những động vật khác, điều này giống như kịch bản “đánh bắt không chủ đích” các loài cá heo và cá ngừ trong đại dương là khi chúng bị vướng vào các ngư cụ. Ngoài ra, sao la còn bị đe dọa khi bị chó săn tấn công và môi trường sống của sao la bị phá hủy do phá rừng và còn do mở rộng mạng lưới giao thông đường bộ.

Những hình ảnh hiếm về sao la:

Phóng to

Quang cảnh rừng nhiệt đới trong khu vực dãy núi Trường Sơn - “ngôi nhà” của loài sao la - Ảnh: William Robichaud

Phóng to

Một cá thể sao la giống cái tên “Martha” được chăm sóc trong điều kiện nuôi nhốt tại Lào năm 1996, nhưng nó chỉ tồn tại được vài tuần - Ảnh: William Robichaud/WCS

Phóng to

Ông Robichaud với sừng sao la trong một chuyến khảo sát tại các khu rừng trong khu vực dãy núi Trường Sơn - Ảnh: William Robichaud