Phóng to

Giáo sư Hà Học Trạc - chủ tịch Hội đồng quốc gia chỉ đạo biên soạn Từ điển bách khoa VN

TT - Tuy có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng tập cuối cùng bộ Từ điển bách khoa VN (bốn tập) sẽ hoàn thành và xuất bản trong nay mai. Song song đó kế hoạch biên soạn bộ Bách khoa toàn thư VN đầu tiên cũng đang được khởi động. Trao đổi với Tuổi Trẻ, giáo sư Hà Học Trạc - chủ tịch Hội đồng quốc gia chỉ đạo biên soạn Từ điển bách khoa VN - nhấn mạnh:

- Việc soạn bộ Bách khoa toàn thư VN là nhằm hướng đến mục đích giới thiệu những nét cơ bản nhất về đất nước, con người, lịch sử, xã hội, văn hóa, khoa học - công nghệ VN xưa và nay; giới thiệu những tri thức văn hóa, khoa học - công nghệ thế giới. Bách khoa toàn thư VN dùng cho đông đảo nhân dân, các nhà khoa học, các nhà quản lý trong nghiên cứu và học tập, đồng thời giúp ích cho người VN định cư ở nước ngoài và người nước ngoài muốn tìm hiểu về VN.

* Nhưng thưa giáo sư, cũng có ý kiến cho rằng đã có bộ Từ điển bách khoa bốn tập thì không cần phải biên soạn bộ Bách khoa toàn thư VN nữa?

- Từ điển bách khoa VN và Bách khoa toàn thư VN tuy đều là sách công cụ, vừa dùng tra cứu trong công tác hằng ngày, vừa để tự học bồi dưỡng nâng cao trình độ, nhưng có những điểm khác nhau về mục tiêu, qui mô, đối tượng, nội dung, khung mục từ... Do đó, bộ Từ điển bách khoa VN gồm bốn tập dù có được bổ sung biên soạn lại cũng không thể thay thế được bộ Bách khoa toàn thư VN, vì mục tiêu phục vụ khác nhau, chỉ có thể bổ sung cho nhau chứ không thể thay thế nhau. Tôi khẳng định việc biên soạn bộ Bách khoa toàn thư VN đang là vấn đề bức xúc, cần thiết và được nhiều nhà khoa học ủng hộ.

* Giáo sư có thể phác họa qui mô bộ Bách khoa toàn thư VN đầu tiên này?

- Bách khoa toàn thư VN sẽ biên soạn là loại lớn và tổng hợp, phản ánh những thành tựu, những tri thức xưa và nay của nhân loại, của thế giới và của VN trên khoảng 40 chuyên ngành thuộc các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, văn học nghệ thuật, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ.

Chúng tôi đề xuất rằng bộ Bách khoa toàn thư VN biên soạn lần đầu tiên này gồm 23 quyển và một quyển sách dẫn với số lượng mục từ trên dưới 30.000 (dự kiến chi cho toàn bộ công trình khoảng 50 tỉ đồng). Trên cơ sở kho tư liệu đồ sộ này, có thể sẽ biên soạn những bộ bách khoa toàn thư cỡ trung, cỡ nhỏ.

Bộ bách khoa toàn thư VN dự kiến hoàn thành trong năm 2010, nghĩa là thời gian để biên soạn một quyển nếu bắt đầu từ năm 2004 sẽ là 6-7 năm (có thể các quyển được soạn song song). Nhưng theo dự định của chúng tôi, khi soạn xong quyển nào sẽ công bố, đưa ra sử dụng quyển đó, giống như bộ Từ điển bách khoa VN bốn tập. Phấn đấu đến cuối năm 2005 hoàn thành và xuất bản ít nhất ba quyển: Bách khoa toàn thư địa chất, Bách khoa toàn thư địa lý VN, Bách khoa toàn thư vật lý và thiên văn học.