Báo chí phải thay đổi, tạo khác biệt

Đó là bức tranh kinh tế - xã hội khá ảm đạm. Là hoạt động báo chí đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Là sự khủng hoảng của báo in và không chỉ báo in, đến nỗi một số tờ báo tên tuổi trên thế giới phải đình bản, vài đài truyền hình lớn phải cắt giảm nhân sự; trong nước nhiều tờ báo cũng lao đao, số lượng phát hành sụt giảm, kinh tế báo chí gặp nhiều khó khăn... đến mức trong kỳ họp đang diễn ra, Quốc hội đã thống nhất giảm thuế cho báo in mà không phải mất quá nhiều thời gian bàn cãi.

Có cả những khó khăn do chính những “người trong cuộc” gây ra cho mình. Đó là nạn ăn cắp bản quyền báo chí tràn lan. Là tình trạng cả ngàn trang thông tin điện tử được cấp phép hoạt động nhưng trong đó nhiều trang thông tin không có sự chuẩn bị nghề nghiệp đàng hoàng, chu đáo mà chỉ chăm chăm lấy thông tin từ các báo điện tử khác để câu quảng cáo. Là sự ra đời dễ dãi của những tờ báo lá cải...

Đó còn là một mạng xã hội rộng mở, vừa thực vừa ảo, khiến nhiều nhà báo phải bối rối. Là những công dân bình thường - không phải nhà báo - tham gia làm báo, và nhiều khi còn làm báo giỏi hơn cả những nhà báo chuyên nghiệp, khiến nhà báo thực thụ phải băn khoăn.

Nhưng vẫn có nhiều người nhìn bức tranh đó dưới những góc cạnh tích cực và nhận thức rằng thách thức chính là cơ hội. Thế giới đã phẳng đi nhanh chóng, cuộc sống đã biến đổi nhanh chóng, người làm báo muốn tồn tại và phát triển đương nhiên không có con đường nào khác là cũng phải thay đổi và thích nghi nhanh chóng.

Hãy nhìn vào sự chờ đợi se sắt của người đọc, hãy cảm nhận ánh mắt đau đáu của người đọc, hãy lắng nghe bằng cả tấm lòng nỗi niềm của người đọc, chúng ta - những người làm báo - sẽ thấy rất rõ trách nhiệm mà mình phải gánh vác trước người đọc không bao giờ lụi tắt. Nhu cầu về truyền thông sẽ mãi mãi là một nhu cầu không bao giờ mất đi, không bao giờ chấm dứt dù thế giới có biến đổi ra sao, dù phương tiện, cách thức truyền thông có thay đổi đến thế nào. Những người đọc (người xem, người nghe) sẽ mãi mãi còn nuôi sống, còn đồng hành, còn nâng niu người làm báo khi người làm báo luôn biết cách tự thích nghi để gánh vác tốt và ngày càng tốt hơn trọng trách của người đưa tin, người phản biện, người dự báo, người định hướng đúng đắn.

Hãy tin rằng khi người đọc giảm đọc báo in họ sẽ chọn đọc một loại hình báo khác. Chẳng phải các tờ báo trước đây chỉ làm báo in đang đầu tư rất nhiều cho báo điện tử và không chỉ báo điện tử? Và hơn thế, với người đọc, điều quan trọng nhất không phải là loại hình nào mà chính là nội dung nhà báo muốn chuyển tải đến người đọc. Hãy đưa đến người đọc những thông tin tử tế, hãy đưa đến người đọc những bài viết tử tế, hãy chứng minh với người đọc có những nhà báo tử tế.

Đây là lúc các nhà báo, tờ báo phải chuyển mình, phải tự làm mới mình. Đây là lúc các tờ báo phải nghĩ đến việc tái cấu trúc, củng cố lực lượng, hoạch định chiến lược, tìm lối đi mới hữu hiệu hơn, năng động hơn, bứt phá hơn. Đây là lúc những nhà báo không còn độc quyền làm báo phải nâng tầm mình lên, phải vượt lên những nhà báo không chuyên nếu không muốn bị đào thải. Phải chăng khi đó đội ngũ những người làm báo sẽ được chắt lọc hơn, chuyên nghiệp hơn?

Hãy tin rằng cuộc sống đổi thay nhưng là sự tiếp diễn chứ không phải chấm dứt...