Thủ tục hành chính vẫn "hành" doanh nghiệp

Tất nhiên so với trước đây, tình hình đã được cải thiện nhiều. Báo cáo của Bộ Nội vụ ngày 4-12 cho thấy tinh thần phục vụ trong thực thi thủ tục hành chính (TTHC) đã bắt đầu xuất hiện ở một số nơi. Ngoài việc bố trí đủ ghế, có điều hòa, nước uống để dân đến giao dịch thấy thoải mái, một số địa phương như TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu còn trang bị camera giám sát, màn hình điện tử cảm ứng để lấy ý kiến đóng góp của dân (màn hình này hiển thị ảnh và cả thông tin cá nhân cán bộ nhận hồ sơ).

Tuy nhiên, số điểm dân được thoải mái như trên lại... chưa nhiều. Phòng Thương mại và công nghiệp VN (VCCI) trong một báo cáo khảo sát đã cho thấy doanh nghiệp đang mất thời gian, thậm chí có khi mất cả cơ hội kinh doanh vì TTHC. Như một doanh nghiệp muốn khai thác mỏ, theo VCCI, nếu cứ “vô tư” mà làm các thủ tục thì tổng chi phí thời gian cho việc xin phép có thể mất khoảng... một năm!

Có lẽ vì vậy mà trong chỉ đạo ngày 4-12, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã không ngần ngại dùng từ ngữ mạnh để nói về thói hư tật xấu của bộ máy cũng như yêu cầu phải thay đổi với quyết tâm “dân kêu quá, không thay đổi không được”. Bởi ngay từ cấp bộ ngành, dù đã có quyết định về cơ chế một cửa, một cửa liên thông từ năm 2007 nhưng Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phải nhắc đến nay vẫn chưa có phần mềm dùng chung cho các bộ phận một cửa và yêu cầu phải sớm hoàn thành... Đặc biệt, nhiều cơ sở hiện vẫn còn giữ nguyên bộ TTHC cũ, vì việc níu giữ TTHC cũ này có thể đem lại lợi ích cho không ít cán bộ, công chức các cấp.

Rõ ràng, vẫn còn nhiều việc phải làm để người dân, doanh nghiệp thật sự giảm được thời gian đi lại, chi phí cho TTHC, từ đó cải thiện môi trường, thu hút đầu tư... Trước hết, ngay trong cơ chế một cửa, một cửa liên thông hiện đại thì những quy định về TTHC nào phải qua cơ chế một cửa, thời gian giải quyết bao nhiêu, chậm trễ cơ quan chức năng phải chịu trách nhiệm, đền bù như thế nào... cần sớm được ban hành. Việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm cần được tiến hành quyết liệt và công khai theo đúng tinh thần cải cách TTHC.

Có lẽ đã đến lúc cần có cơ chế và công khai việc đánh giá cán bộ, chế độ trách nhiệm người đứng đầu với những địa phương, cơ quan không cải thiện hoặc có bước lùi trong cải cách TTHC. Kinh nghiệm từ việc cho phép các văn phòng công chứng tư thực hiện bớt phần việc của các phòng công chứng nhà nước cho thấy việc thay đổi chính sách, giảm cơ chế xin-cho, giao bớt việc nhà nước cho xã hội... sẽ giúp người dân thật sự bớt đi thời gian, chi phí cho TTHC.