Nạn chi hoa hồng cao đã diễn ra từ lâu, nhưng chỉ lộ ra sau khi cơ quan chức năng kiểm tra một số doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. Chuyện xăng dỏm cũng thế, một số đại lý xăng dầu vô tư biến xăng A83 thành xăng A92 để bán kiếm lợi bất chính nhưng công ty xăng dầu chủ quản không hay biết, đến khi cơ quan chức năng vào cuộc vụ việc mới lộ ra.

Với mặt hàng gas, liên tục xảy ra cháy nổ, người tiêu dùng mới té ngửa rằng bấy lâu nay họ ít được bên bán gas tư vấn, hướng dẫn sử dụng sao cho an toàn. Người tiêu dùng cũng chẳng biết họ có mua được gas theo đúng giá công ty bán ra hay phải chịu thêm các loại phết phẩy do các cửa hàng bán gas cộng thêm vào.

Chưa hết, khi công ty gas giảm giá, khoản này cũng khó đến tay người tiêu dùng, thường rơi rớt ở các cửa hàng, đại lý. Rồi nạn gas giả, gas nhái, sang chiết gas lậu hoành hành, dù cơ quan chức năng liên tục kiểm tra, xử phạt nhưng như “bắt cóc bỏ đĩa”, cũng ảnh hưởng lớn đến quyền lợi người tiêu dùng.

Những thua thiệt của người tiêu dùng nêu trên chỉ là phần nổi của thực trạng chia chác quyền lợi trên thị trường kinh doanh xăng dầu, gas đã kéo dài nhiều năm, bất kể Nhà nước có quy định về hoạt động kinh doanh các mặt hàng này nhằm bảo vệ người tiêu dùng. Là mặt hàng đặc biệt nên các quy định về kinh doanh xăng dầu, gas được xây dựng theo hướng “nắm kẻ có tóc”.

Công ty đầu mối kinh doanh xăng dầu phải chịu trách nhiệm đối với mạng lưới phân phối của mình cả về chất lượng lẫn giá cả. Thế nhưng, thực tế các quy định này chưa đủ mạnh hoặc không được triển khai đầy đủ để bảo vệ người tiêu dùng. Vì thế nhiều cửa hàng xăng dầu gian lận bị phát hiện nhưng vẫn ít công ty đầu mối nào bị chế tài nên họ chẳng vội “xốc” lại hệ thống phân phối của mình.

Thậm chí, quy định này còn có kẽ hở để công ty đầu mối chiều chuộng, ưu đãi các cửa hàng, đại lý bán lẻ bằng tiền của người tiêu dùng như đối với trường hợp xăng dầu.

Cũng có quy định trong quá trình xây dựng theo hướng bảo vệ người tiêu dùng nhưng ban hành lại nghiêng về doanh nghiệp, như với kinh doanh gas. Các cửa hàng gas thay vì chỉ được bán một loại gas để bên bán có trách nhiệm hơn với người tiêu dùng thì lại được hợp đồng bán cho ba công ty gas.

Quy định này có lợi cho bên kinh doanh gas do không tốn chi phí đầu tư cũng như thay đổi cách kinh doanh... nhưng ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ của các cửa hàng gas. Công ty gas chẳng mặn đầu tư phương tiện, kỹ thuật cũng như gắt gao với các cửa hàng gas để nơi này phục vụ người tiêu dùng tốt hơn khi cùng lúc có đến ba đơn vị cung cấp gas cho cửa hàng.

Sự buông lỏng này cũng là một cách chiều chuộng các đại lý, cửa hàng bán gas bởi họ kinh doanh, phục vụ khách hàng nhưng thiếu hẳn sự giám sát, kiểm tra của các công ty cung cấp gas...

Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng xăng dầu, gas không chỉ hoàn thiện cơ chế điều hành giá như Bộ Tài chính, Bộ Công thương đã công bố mà song song đó cần phải chỉnh sửa, đồng thời thực hiện nghiêm các quy định về hệ thống phân phối các mặt hàng này.

Nếu còn lấn cấn quyền lợi của các cửa hàng, đại lý, bỏ qua trách nhiệm của các công ty đầu mối thì tới đây quyền lợi của người tiêu dùng vẫn bị xâm hại bởi nạn bán giá cao, hàng giả, đong thiếu..