Rốt cuộc người này chỉ bị phạt tiền 1 triệu đồng do lỗi chạy xe quá tốc độ cho phép. Được hỏi tại sao lại xử phạt quá nhẹ, đại diện cơ quan thẩm quyền trả lời rằng do theo pháp luật hiện hành, việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông phải dựa vào các chứng cứ do người thi hành công vụ trực tiếp thu thập thông qua các phương tiện, thiết bị được luật quy định chứ không thể căn cứ vào các bằng chứng trôi nổi.

Thật ra, luật không hề nói rằng sử dụng các phương tiện, công cụ nào đó là cách duy nhất để xây dựng cơ sở cho quyết định xử phạt hành chính. Trước khi biết đến các thiết bị hiện đại có khả năng hỗ trợ cho việc thu thập chứng cứ, nhân viên công lực đã có hẳn các bài bản, quy trình điều tra rành mạch, chặt chẽ giúp phát hiện những yếu tố cần thiết cho việc xác định bản chất của sự việc cần tìm hiểu.

Với bài bản, quy trình đó và trong chừng mực tôn trọng các quyền tự do cơ bản của công dân, nhà chức trách được phép khai thác các nguồn chứng cứ đa dạng, bao gồm các lời khai của người làm chứng, lời thú nhận của người bị tình nghi...

Vả lại, có một nguyên tắc sơ đẳng mà người thi hành công vụ trong lĩnh vực bảo đảm thực thi pháp luật phải hiểu, đó là phải dựa vào sự thật để ra quyết định xử lý. Điều đó cũng có nghĩa là một khi sự thật đã bộc lộ một cách trọn vẹn, hiển nhiên và rành rành thì việc cho vận hành cơ chế thu thập chứng cứ là không cần thiết.

Nói cách khác, nếu các yếu tố phục vụ cho việc quy kết, xử lý đã xuất hiện một cách đầy đủ và cho phép người có thẩm quyền quyết định mà không sợ sai, thì người này phải quyết định dựa vào các yếu tố đó. Vụ vi phạm pháp luật của người lái xe trong câu chuyện nêu trên rơi vào trường hợp này: không ai, kể cả chủ xe, người lái xe, người bàng quan chứng kiến phủ nhận sự thật về việc xe chạy ngược chiều trên đường cao tốc...

Dễ có cảm giác người có thẩm quyền xử lý vụ việc này đang hành động như một cái máy. Đáng buồn hơn nữa là thái độ ấy được ghi nhận giữa lúc xã hội đang loay hoay với bài toán xây dựng văn hóa trong giao thông công cộng, đặc biệt là với câu hỏi làm thế nào thoát khỏi ám ảnh của những con số gây kinh hoàng: trên dưới 11.000 người chết vì tai nạn giao thông trong một năm, chưa kể người bị thương còn gấp nhiều lần số đó.