Phóng to

Cán bộ xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch công chứng hộ khẩu, chứng minh nhân dân cho người dân làm đơn kiện Vedan

Theo thỏa thuận thì cuối tuần này, Vedan và chính quyền địa phương sẽ ký “Hợp đồng bồi thường” hoặc “Thỏa thuận việc bồi thường”. Như vậy, có khả năng Vedan sẽ thoát được việc hầu tòa với tư cách là bị đơn dân sự.

Trả lời báo Tuổi Trẻ, ông Yang Kun Hsiang - tổng giám đốc Công ty Vedan - khẳng định sẽ “bồi thường” nhưng không quên nói rằng: “bồi thường hay hỗ trợ cũng là chi trả cho người dân”, còn những lý do mà ông đưa ra về việc trì hoãn bồi thường xem ra thiếu thiện chí và không thuyết phục. Lần này Vedan chấp nhận bồi thường chứ không gọi là “hỗ trợ”. Mới nghe nếu không cảnh giác, mọi người sẽ nghĩ rằng Vedan sợ hầu tòa chứ chẳng có mưu mô nào khác?!

Chính quyền địa phương chỉ có thể hỗ trợ người dân để người dân kiện Vedan ra tòa chứ không thể thay mặt người dân ký bản thỏa thuận hay cam kết, rồi nhận tiền “bồi thường” chi trả cho người dân được. Nếu có ký thỏa thuận việc Vedan bồi thường cho người dân thì từng cá nhân ký với Vedan. Liệu từ nay đến hết thời hiệu khởi kiện (12-9), hàng ngàn người dân có ký xong bản “thỏa thuận bồi thường” với Vedan không?

Chấp nhận bồi thường mà Vedan đưa ra, cùng với lộ trình ký các cam kết để Vedan thực hiện còn là vấn đề chưa lấy gì bảo đảm. Vấn đề đặt ra là nếu các thủ tục tiến hành việc Vedan bồi thường cho đến khi hết thời hạn kiện Vedan ra tòa mà chưa xong, bà con ở ba địa phương trên vẫn không nhận được tiền bồi thường thì liệu có được kiện Vedan ra tòa không? Thời hiệu tính từ khi có biên bản thỏa thuận hay kể từ khi Vedan gây thiệt hại? Từ nay đến khi hết thời hiệu, Vedan và hàng ngàn người dân làm sao có thể ký xong “biên bản thỏa thuận bồi thường” với Vedan?

Trong khi đó hồ sơ kiện Vedan ra tòa án đã hoàn tất, tòa án cũng đã nhận đơn khởi kiện của hàng ngàn người dân và đã thụ lý vụ án. Nếu chấp nhận cho Vedan “bồi thường”, những đơn khởi kiện đã gửi đến tòa án và tòa án đã thụ lý sẽ giải quyết thế nào? Rút đơn khởi kiện thì đồng nghĩa với việc xử lý tiền tạm ứng án phí, ai sẽ là người phải chịu thiệt hại?

Theo quy định của Bộ luật dân sự, không có loại hợp đồng nào là hợp đồng “bồi thường thiệt hại” cả. Nếu Vedan đồng ý bồi thường thì cùng lắm cũng chỉ có thể làm “bản cam kết” hoặc một “biên bản thỏa thuận”. Cả hai loại văn bản này nếu Vedan không thực hiện thì không có biện pháp nào cưỡng chế và người dân vẫn phải kiện ra tòa án. Chỉ có biên bản hòa giải thành hoặc bản án của tòa án, nếu Vedan không thi hành thì cơ quan thi hành án mới có quyền cưỡng chế. Phải chăng Vedan đang tìm cách kéo dài để hết thời hiệu khởi kiện?

Trong tình hình hiện nay, tốt nhất là người dân ở ba địa phương cần xúc tiến việc kiện Vedan ra tòa án. Mọi việc thương lượng giữa Vedan với người dân sẽ do tòa án thực hiện. Tòa án nào đã thụ lý đơn kiện của người dân thì tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật; người dân nào chưa nộp đơn khởi kiện Vedan ra tòa thì khẩn trương hoàn tất hồ sơ để nộp tòa án. Nếu Vedan có thiện chí thì nên đến tòa án làm các thủ tục theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.