“Tắm trắng” cho măng bằng... chất độc

Phóng to

Chân gà đã được tẩm hóa chất làm sạch trước khi giao cho khách hàng tại một cơ sở trên đường Tân Sơn Nhì, Q.Tân Phú, TP.HCM - Ảnh: MINH MẪN

Từ nguồn tin của bạn đọc, chúng tôi gặp ông Vinh (người cung cấp vú dê cho các quán ăn ở Q.Tân Phú, TP.HCM) tại một quán cà phê trên đường Tân Sơn Nhì. Khi ông Vinh cho chúng tôi xem 2kg vú “dê”, mùi hôi nồng nặc bốc ra, nước trong bao lợn cợn bã trắng, thớ thịt đã ngả màu trắng đục, lấm tấm đốm đen. Quan sát kỹ, chúng tôi phát hiện đó chỉ là vú heo. Thấy lộ chuyện, ông này thú nhận: “Vú dê khan hàng lắm, hầu hết vú dê được rao bán chỉ là vú heo, vú trâu... Sau khi tẩm phụ gia tạo mùi, đố ai phân biệt đâu thật, đâu giả. Mấy chất phụ gia này chỉ cần ra chợ Kim Biên mua là có”.

Phụ gia “hô biến”

Bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Thị Ngọc Diệp (giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM): Sử dụng thực phẩm ngâm hóa chất có thể bị ung thư Chất bảo quản có gốc sulfite hoặc hàm lượng kim loại nặng như chì, cadmi... nếu sử dụng hàm lượng cao, thời gian dài sẽ có hại cho các bộ phận như gan, thận... Do không thể đào thải các kim loại nặng trong cơ thể ra ngoài nên các tế bào bị biến dạng, từ đó có thể là nguyên nhân gây bệnh ung thư. Có thể khẳng định các kim loại nặng hoặc khoáng chất có trong chất bảo quản, phẩm màu... hoàn toàn không có giá trị dinh dưỡng, ngược lại nếu tích tụ nhiều trong cơ thể sẽ gây nhiều loại bệnh, rất nguy hiểm cho sức khỏe.

Ông Vinh cho biết vú dê cũng tương tự vú heo, vú trâu, vú bò... nhưng có mùi vị đặc trưng của dê nên nhiều nhà hàng bơm thêm chất tạo mùi lên vú heo trước khi nướng. Để bảo quản vú “dê” trong kho được lâu ngày mà không bị thâm đen, bốc mùi, ông Vinh cho biết phải dùng bột tẩy trắng (sodium hyposulfite) ngâm qua nước một lần. Chúng tôi ngỏ ý muốn vào cơ sở xem hàng, ông Vinh liền từ chối: “Muốn bao nhiêu thì tui đem đến tận nơi”.

Một đầu mối khác là ông Đinh, chuyên bỏ sỉ các loại thịt đông lạnh như chân gà, cánh gà, đầu gà, lòng gà, đùi gà..., quảng cáo hàng của ông nhập khẩu từ Bắc Mỹ và Nga. Lẽ ra có màu trắng tự nhiên, thì bọc chân gà của ông Đinh còn đỏ nguyên màu hóa chất.

Ông giải thích: “Các loại thịt này phải cấp đông liên tục để vận chuyển đến hàng tháng trời. Đến khi có mối kêu hàng, tụi tui phải dùng hóa chất để rã đông cấp tốc. Sau đó đổ vào thùng để tẩy trắng phần xương bên trong, tủy xương của thịt gà đông lạnh bao giờ cũng bị đen, thâm kim, kể cả các lỗ chân lông trên da cũng thâm chân chim, sẽ được tẩy trắng luôn một thể”.

Chỉ vào những chân gà có màu hơi tim tím, ông Đinh nói thịt đã rã đông thì không để lâu được, bắt buộc phải có thứ thuốc màu tím này, nếu không thịt sẽ bốc mùi, không giòn và dai.

Tại ba cơ sở làm thịt chà bông dọc quốc lộ 1A, thuộc P.Tân Thới Hiệp, Q.12, đều có chung một điểm là nhân viên của các cơ sở này mình trần, tay không chế biến thịt chà bông.

Tại cơ sở của ông Thịnh, nơi có đến 10 chiếc lò dùng để làm thịt heo chà bông, ông này nói: “Muốn thịt trắng thì có trắng, muốn vàng có vàng”, rồi đưa tay múc một muỗng nước màu tưới lên chảo thịt đang sấy. “Phải chiều theo sở thích của khách mới bán được hàng, còn muốn ăn thì làm mẻ khác để dành ăn” - ông Thịnh thú nhận. Những túi bột màu trên đều không có nhãn mác và chỉ được phân biệt theo màu sắc: vàng, đỏ, trắng.

Tẩy đường bằng... hóa chất

Phóng to

Chế biến thịt chà bông mất vệ sinh tại một cơ sở ở P. Tân Thới Hiệp, Q.12, TP.HCM - Ảnh: MINH MẪN

Tại Q.12, một số cơ sở sản xuất đường chuyên sử dụng chất phụ gia, phẩm màu và hai hóa chất sodium sulfite (Na2SO3) và sodium hyposulfite (Na2S2O3) vô cùng độc hại.

Bà Nga, một người thợ làm đường tại cơ sở T.Đ, cho biết: “Trước đây, cơ sở chỉ làm được đường phèn và đường hạt. Từ khi dùng bột tẩy, chất tạo màu thì có thể làm ra hơn chục loại đường khác nhau, từ đường nấu chè, nấu sâm, đường làm nước giải khát...”.

Bà quảng cáo: “Như loại đường làm nước giải khát, chỗ tui bán bảy loại, có mùi và màu khác nhau. Để tăng độ ngọt có thể pha thêm “tinh ngọt” chế trực tiếp vô. Mấy loại hóa chất này mạnh lắm. Cứ pha chế chúng (phẩm màu, bột tẩy - PV) với lượng hợp lý là yên tâm”. Theo bà này, tất cả các loại đường trong quá trình chế biến đều phải dùng chất tẩy để tẩy cặn bã nhanh hơn kiểu làm đường truyền thống, đường lại còn mịn hơn.

Tương tự, bà Hạnh, nhân viên ở cơ sở cung cấp đường các loại H.L, cho biết: “Đường nấu muốn có hương vị riêng, bắt buộc phải pha thêm chất tạo mùi, để nấu nước sâm thì phải chế biến đường pha phụ gia có mùi sâm. Các loại đường mùi khách rất thích vì vừa làm ngọt, lại đỡ tiền phải mua thêm chất tạo mùi”. Vừa nói bà vừa rót một ly nhỏ chất lỏng có màu đỏ thẫm từ một can lớn, chỉ cách dùng: “Tụi tui dùng hai loại phẩm màu khác nhau. Một thùng 30 lít giá 800.000 đồng và phẩm màu vàng thì rẻ hơn, 500.000 đồng/30 lít. Phải chọn đúng loại màu này nó mới kết tinh được với tinh mía, nhầm lẫn là hư đường ngay”.

Bà Hạnh nói trước đây khi chưa định được liều lượng hóa chất cho vào đường, thường cho các con vật như heo, chó nuôi tại lò ăn thử, nếu thấy chúng không sao thì cơ sở yên tâm bán cho khách hàng. Nhiều lúc đường nấu ra bị hỏng phải bán đổ bán tháo cho những người nuôi heo, hoặc làm phân bón để gỡ gạc ít vốn.

Đem sản phẩm đường của cơ sở này đến Viện Công nghệ hóa học TP.HCM phân tích, chúng tôi đã nhận được kết quả giật mình: lượng Pb (chì) là 5,6 mg/kg, Cd (cadmi) là 0,33 mg/kg. Đây là những kim loại nặng rất độc cho cơ thể, nếu tích tụ nhiều, lâu ngày có thể gây ra bệnh ung thư.

Người tiêu dùng đối phó Thực trạng ngâm, tẩm hóa chất vào thực phẩm tràn lan đã làm nhiều gia đình cuống cuồng với nỗi lo ảnh hưởng đến sức khỏe. Họ đã làm rất nhiều cách để đảm bảo an toàn cho những bữa ăn của mình. Chị Lê Thị Hoa Sơn (37 tuổi, phòng giao dịch Sacombank Phú Mỹ Hưng, Q.7, TP.HCM): Tự chế biến nhiều thực phẩm, gia vị Lúc rộ lên vụ nước tương có chứa chất gây ung thư, cả nhà tôi chuyển sang ăn muối mè, muối đậu hoặc nước mắm chay. Khi có thời gian đi chợ, tôi có thói quen đi rất sớm và chỉ mua ở những mối quen. Tôi không chọn những thứ quá bắt mắt, trắng trẻo vì sợ ngâm thuốc tẩy trắng mà chỉ cần rờ vào, nhìn thấy nó tươi là được. Tôi cũng không bao giờ mua cải chua, cà pháo, củ kiệu, dưa hành... ngoài chợ, nếu muốn ăn thì mua về làm. Mắm tôm không mua lẻ ngoài chợ vì quy trình làm mắm ở VN không ai kiểm soát. Tôi đi siêu thị mua mắm đóng chai của những thương hiệu có uy tín cho an tâm hơn. Trước đây tôi còn mua thuốc tím rửa rau, nhưng sau chuyển qua rửa bằng nước muối vì cuối cùng thuốc tím cũng là hóa chất. Trong khâu chế biến thức ăn, tôi cũng rất cẩn thận. Thịt heo rửa sạch với nước muối, luộc trần qua rồi giội nước sạch sau đó thay nước mới luộc tiếp. Phải mở nắp để các chất tăng trưởng trong thịt heo bốc hơi. Xương heo hầm cũng phải rửa bằng nước muối cho sát khuẩn rồi cho vào nồi luộc. Khi nước sôi sủi bọt là đổ ra rửa rồi mới hầm bằng nước mới. Chị Nguyễn Ngọc Anh Duyên (28 tuổi, nha sĩ Bệnh viện Răng hàm mặt trung ương, TP.HCM): Bớt ăn “cơm hàng, cháo chợ” Thời gian bùng lên dịch cúm gia cầm, heo tai xanh, cả nhà tôi chuyển sang ăn chay nhiều hơn, tăng cường những món rau củ quả, đậu hũ. Cả nhà ít khi ăn cá vì có thể cá bị ướp bằng phân urê. Hai vợ chồng tôi còn đọc nhiều sách báo tìm hiểu một số thực phẩm có hại. Cả nhà cũng thay đổi hẳn thói quen uống nước mát bán ven đường, tôi thường mua mía lau, lá sâm, lá dứa về rửa sạch, nấu nước uống, bỏ vô chai mang đi làm. Chúng tôi phân loại các vật dụng rất kỹ, thớt xắt đồ ăn thịt sống, đồ ăn chín hay trái cây là ba loại khác nhau. Riêng thớt cắt trái cây phải là thớt thủy tinh. Thau rửa thịt cá và trái cây; khăn lau bàn, lau tay, lau bếp cũng khác nhau. Nhà bếp có thùng rác có chân đạp để tay không bao giờ chạm vào thùng rác khi đang nấu nướng. Một điều rất đặc biệt là gia đình tôi hạn chế tối đa ăn ở ngoài. Vợ chồng tôi và cô em chồng luôn về nhà ăn cơm trưa cùng nhau. Trước khi đi làm, tôi tranh thủ ngâm rau với nước muối rồi để ráo, cho vào túi nilông bỏ tủ lạnh. Các loại đồ sống thì đã sơ chế từ tối hôm trước cất vào ngăn đá nên nấu rất nhanh. Bữa ăn tối mọi người luôn có mặt đầy đủ. Tôi cũng cố gắng học nấu thật ngon những món cả nhà thích ăn như phở, bún riêu, bún bò, bún mắm, nem nướng... để không phải ra ăn ngoài quán. Ăn ở ngoài rất mất vệ sinh. Tự chế biến, nấu nướng là cách bảo vệ sức khỏe của mình tốt nhất.