Cuộc đối đầu khốc liệt của ba chiến sĩ công an

Kỳ 1: Gió nóng từ núi lạnh...

Sau một đêm ngủ ở thị trấn Phố Vãng, huyện lỵ Mai Châu, chúng tôi thuê ôtô chuyên chạy dịch vụ du lịch ở Bản Lát để vào Hang Kia. Tuy đã nói chỉ là khách đi tour vào đó để ngắm cảnh và chụp ảnh nhưng các chủ xe đều từ chối, dù cái giá thuê xe khá hấp dẫn: 1 triệu đồng cho quãng đường chừng 30km từ Mai Châu lên đó. Cuối cùng chỉ có hai người chạy xe ôm đồng ý đưa chúng tôi vào Hang Kia.

Phóng to

Rừng động...

Đón chúng tôi ở ngã ba từ quốc lộ 6 rẽ vào Pà Cò để cùng vào Hang Kia là Sùng A Chếnh, phó trưởng Công an xã Pà Cò. Gặp một người từ bản Hang Kia đi ra, anh Chếnh dừng lại trao đổi mấy câu bằng tiếng Mông rồi quay lại nói với chúng tôi: “Nó bảo khi rừng đang cháy thì không bước qua lửa được, giờ hết cháy rồi cứ bước qua không sao đâu”.

À thì cái lý người Mông là vậy, chúng tôi cũng đủ hiểu đại ý rằng mấy hôm vừa xảy ra trận vây bắt đối tượng truy nã Vàng A Khua và xảy ra thương vong được coi như “rừng đang cháy” khó có thể vào Hang Kia, giờ đã nguôi nguôi có thể vào.

Hóa ra người chở xe ôm cho chúng tôi, tên Hiền, lại là một thợ hồ từng xây nhà và tường rào cho Vàng A Khua, ông trùm ma túy đã bị bắn hạ hôm 5-2. Hiền dừng trên đỉnh cao kiểm tra lại hệ thống phanh trước khi đổ dốc. Khi chiếc xe Win chở tôi vừa đổ lưng chừng dốc chợt bị tuột thắng cắm đầu xuống con dốc đứng. May mắn chúng tôi kịp nhảy để níu chiếc xe cắm bánh trước vào một hốc nhỏ bên hẻm núi.

Sau phút hoàn hồn, thung lũng Hang Kia hiện ra bình yên trong tầm mắt. Những mái nhà xinh xắn quây quần bên cánh đồng mận tam hoa, mái ngói đỏ chen trong màu nâu của gỗ. Không ai có thể nghĩ nấp dưới vẻ bình yên ấy, Hang Kia đang trở thành điểm nóng nhất của “vòng cung ma túy” Tây Bắc. Sau trận chiến ngày 5-2, “số má giang hồ” của Hang Kia đã “qua mặt” những thủ phủ ma túy lừng danh như Lóng Luông của Sơn La hay Na Ư của Điện Biên.

Phó trưởng Công an xã Hang Kia là Hờ A Lềnh, người Mông, trước đây vốn học ở Trường Phát thanh truyền hình Thường Tín, chia sẻ khi gặp chúng tôi lặn lội vào đây. Hang Kia còn có một phó công an xã được tăng cường là trung úy Vàng A Nhà, một chàng sĩ quan trẻ, đẹp trai quê ngay bản Hang Kia. Có đến đây mới biết thêm cuộc chiến chống ma túy ở Hang Kia quả là cam go, và cũng dễ hiểu vì sao đối tượng truy nã Vàng A Khua lại liều lĩnh đến thế khi đối đầu với chiến sĩ công an.

Phóng to

Thung lũng Hang Kia - Ảnh: L.Đ.Dục

Đường tối từ mảnh nương hẻm núi

Đưa tay khoát một vòng quanh những mảnh ruộng xanh ngút mận tam hoa, Hờ A Lềnh nói: “Trước kia tất cả lũng núi này trồng hoa anh túc, chẳng đất đai ở đâu hợp với hoa thuốc phiện như đất Hang Kia này. Từ trước năm 1992, khi chưa có chủ trương triệt phá cây thuốc phiện, hai xã Hang Kia, Pà Cò là vùng đất cung cấp thuốc phiện lớn của tỉnh Hòa Bình với sản lượng lên đến hàng tấn.

Thời điểm ấy nhà nhà trồng cây anh túc, người người đi bán thuốc phiện. Thế nhưng sống dựa vào cây thuốc phiện cũng không làm người dân Hang Kia đổi đời bởi trồng thuốc phiện lại có người hút, con trâu, mảnh vườn lại chui vào ống điếu mà ra đi khiến người dân nghèo lại càng nghèo.

Năm 1993, khi phong trào triệt phá cây thuốc phiện được phát động, dân Hang Kia cũng quyết tâm lắm, khoảng 500ha cây anh túc ở hai xã này đã được phá bỏ. Thay vào đó, những cây mận tam hoa được hỗ trợ cho người dân với chủ trương xóa đói giảm nghèo. Những vụ đầu mận tam hoa được giá, người dân nhờ đó đổi đời, dựng được nếp nhà, có bữa cơm no, có của ăn của để, lấy vợ gả chồng cho con cái.

Ngày ấy Vàng A Khua là chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Hang Kia, rất tích cực trong cuộc vận động dân trong xã phá cây thuốc phiện. Mấy năm đầu thay cây thuốc phiện bằng mận tam hoa, quả mận còn có giá, khi ấy bán đến 15.000 đồng/kg mận. Nhưng rồi mận rớt giá, đời sống người dân bắt đầu khó hơn một chút, trong khi những hộ dân lén lút trồng anh túc trong các khe núi thì cuộc sống ngày một khá giả. Nhưng họ khá lên không phải nhờ số thuốc phiện trồng lén lút kia mà bởi họ bắt đầu một nghề mới: vận chuyển ma túy cho các đường dây từ bên kia biên giới, từ các thủ phủ ma túy của Tây Bắc.

Đi một vòng quanh Hang Kia có thể thấy những lối mòn như sợi chỉ từ chân bản luồn vào rừng thẳm. “Không có ngọn núi nào cao hơn bước chân người Mông, không tảng đá nào cứng hơn bước chân người Mông” và cũng từ bước chân xuyên đá ấy, con đường từ các rẫy anh túc trong các hẻm núi đã dẫn nhiều người Mông đi xa hơn một chút.

Chỉ mất hai giờ đường rừng là họ có thể qua Lóng Luông, “thủ phủ ma túy” của tỉnh Sơn La nằm ngay bên cạnh, hay ngược qua huyện Sông Mã, xa hơn một tí là sang đất Lào, những hang ổ ma túy từ lâu nay vẫn âm thầm tìm đường vận chuyển hàng trắng về Việt Nam và lên biên giới Việt - Trung.

Những người Mông ở Hang Kia bắt đầu công việc vận chuyển ma túy cho các ông trùm bên kia biên giới, từ vài bánh đến hàng chục bánh. Đã có vài hộ sắm được ôtô. Cán bộ hỏi: “Tiền đâu mua ôtô?”. Trả lời tỉnh bơ: “Tiền mình bán ngô, bán mận cả đấy!”.

Còn dân bản lại nhìn vào nhà cửa của nhau, thấy hộ Sồng A Nhà sắm thêm dàn máy hát vang bản, hộ Sồng A Sếnh sắm ôtô chở vợ đi chơi. Vậy là lân la hỏi han rồi với quan hệ huyết thống, dòng tộc của người Mông ở bên này, bên kia biên giới, con đường sa chân vào việc vận chuyển mua bán hàng trắng đã lan nhanh như cơn lốc vào vài căn nhà vốn bình yên ở Hang Kia.

Những bản làng bao đời bình yên khi bị cuốn vào cơn lốc ma túy, mỗi xã có đến cả chục tội phạm ma túy lãnh án tử hình, hàng chục tù chung thân, hàng chục đối tượng truy nã, và trong số những kẻ phạm tội ấy có nhiều người từng giữ các cương vị quan trọng trong bộ máy lãnh đạo địa phương. Những hẻm núi lạnh thích hợp cho cây anh túc lại thổi xoáy từng cơn gió nóng vào Hang Kia, Pà Cò, thốc vào từng ngôi nhà hiền hòa và thiêu đốt bao nhiêu số phận. Ngay cả với Vàng A Khua vốn từng là một cán bộ xã nhiều thành tích...

______________

Kỳ tới: Chân dung một tên "trùm"