6 tháng, bốc hơi 11,5 tỉ đồngĐan Mạch ngưng tài trợ 3 dự án tại Việt Nam

Phóng to

Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh - Ảnh: Việt Dũng

Dự kiến cuộc họp giữa các ban quản lý dự án, kiểm toán, Bộ KH-CN và Đại sứ quán Đan Mạch tại VN diễn ra vào tuần tới.

Kiểm toán nhà nướcđã kiểm toán nhưng không sai (!?)

Trao đổi với chúng tôi, TS Nguyễn Đình Kỳ, viện trưởng Viện Địa lý - một trong những cơ quan chủ quản một trong ba dự án bị tạm dừng tài trợ, cho biết dự án của viện đã được Kiểm toán nhà nước kiểm toán vào năm ngoái và không phát hiện sai phạm gì. Sau khi có thông tin từ Đan Mạch, lãnh đạo Viện

KH-CN và Viện Địa lý (thuộc Viện KH-CN) đã gặp ban chủ nhiệm dự án để kiểm tra bảy điểm mà báo cáo của phía Đan Mạch chỉ ra để “xem cái nào đúng, cái nào sai”, đồng thời đã làm việc với Vụ Quan hệ quốc tế của bộ. Ông Kỳ cũng cho biết Đại sứ quán Đan Mạch đã gửi thư mời tới viện về cuộc họp tuần tới. “Đó là thiện chí để xem cái nào đúng, cái nào chưa, sau đó mới khẳng định. Rất tiếc là thông tin hiện giờ đã tùm lum” - ông Kỳ nói.

“Tôi khẳng định không có tham nhũng, không có thất thoát, và ban quản lý dự án cũng khẳng định trước lãnh đạo viện về điều đó” - ông Kỳ nói. Lý giải về bảy điểm mà báo cáo của Đan Mạch đặt nghi vấn, trong đó ba điểm là có thất thoát, bốn điểm cần xác minh thêm, ông Kỳ cho biết đánh giá này có thể xuất phát từ chỗ không hiểu về cách tính toán của nhau, và Viện Địa lý đã gửi giải trình tới Đại sứ quán, Bộ KH-CN, Viện KH-CN.

Chia sẻ với Tuổi Trẻ, ông Kỳ nói lãnh đạo viện hết sức nghiêm túc vì đây là danh dự quốc gia, không chỉ là danh dự Viện KH-CN hay Viện Địa lý. “Các dự án về biến đổi khí hậu đang làm hết sức hiệu quả, tận tâm. Đây vừa là thử thách, vừa là vinh dự cho viện vì sự phát triển lâu dài cho VN. Nếu xảy ra sai sót thật sự, chúng tôi sẽ không chấp nhận và không dung thứ. Sự việc này còn liên quan đến danh dự các nhà khoa học vì dự án không chỉ tập hợp các nhà địa lý mà còn các nhà khoa học ở nhiều cơ quan khác nhau. Do vậy, nếu làm gì đó xúc phạm các nhà khoa học đồng hành là không được” - ông Kỳ nói.

Dự án “Đánh giá những tác động của biến đổi khí hậu đến điều kiện tự nhiên, môi trường và phát triển kinh tế - xã hội ở Trung Trung bộ Việt Nam” do Viện Địa lý thực hiện. Các đối tác Đan Mạch là ĐH Roskilde và ĐH Copenhagen. Thời gian thực hiện từ tháng 10-2009 và dự kiến tổng kết vào tháng 6 này. Theo ông Kỳ, dự án được cả phía VN và Đan Mạch đánh giá cao về hiệu quả, thậm chí còn xem xét triển khai tiếp giai đoạn 2.

Dự án bị dừng giữa giai đoạn quan trọng

PGS.TS Phạm Văn Cự - giám đốc Trung tâm quốc tế Nghiên cứu biến đổi toàn cầu (ICARGC), nơi đang tạm bị cáo buộc có các khoản chi sai trái lên đến 4,4 tỉ đồng - khẳng định hoạt động kiểm toán độc lập của Hãng tư vấn độc lập PriceWaterhouse Coopers không hề nằm trong kế hoạch. “Việc có những tin đồn “gì đó” khiến đơn vị kiểm toán độc lập vào cuộc chắc chắn không xuất phát từ trung tâm mà là từ bên ngoài” - ông Cự nói.

Ông Cự thừa nhận dự án “Tác động của biến đổi khí hậu đến biến đổi sử dụng đất và thay đổi sinh kế cộng đồng ở đồng bằng sông Hồng” là dự án quan trọng nhất, được đầu tư lớn nhất của trung tâm. “ICARGC là trung tâm non trẻ, mới thành lập và thực tế được thành lập để “hứng” dự án đặc biệt này. Tác động của dự án rất tốt khi đem lại cho trung tâm được môi trường khoa học, được nguồn lực khoa học chất lượng. Nhiều em được đi nước ngoài trao đổi và học tập. Đây là cơ quan non trẻ, lại được giao là đơn vị tự chủ tài chính, phải mềm dẻo thế nào mới sống được. Dự án đã dựng được cho các em niềm tin “làm khoa học có thể sống được”, mọi thứ đang rất tốt thì bị dừng đột ngột” - PGS Cự bộc bạch.

Được biết khi thành lập trung tâm chỉ có mình PGS Cự, nhưng sau hai năm đã có 17 nhà nghiên cứu tham gia dự án này. Theo ông Cự, dự án đã đi được quãng đường khá dài, hiện đang ở giai đoạn quan trọng nhất là viết các bài báo quốc tế. “Việc dừng dự án hiện chưa thể đánh giá hết được tác động, nhưng rõ ràng nhiều việc đang dở dang. Với cá nhân tôi, quyết định của phía bạn có gây tác động tâm lý nhưng không phải ghê gớm lắm vì tôi nghĩ mình đã làm đúng”.

Tuy nhiên, PGS Cự cũng cho hay trước khi có thông tin chính thức từ phía đại sứ quán thì “các bạn Đan Mạch đã gửi thư cho trung tâm bày tỏ rất “sốc” khi thông báo tin này”.

PGS Cự cho biết ông đã được Đại sứ quán Đan Mạch tại VN thông báo sẽ có cuộc đối chất giữa các bên bắt đầu từ tuần tới (có trực tuyến cùng bên Đan Mạch), và khi chưa diễn ra cuộc đối chất này, ông không được phát ngôn cụ thể. PGS Cự cũng chia sẻ từ khi có thông tin Đan Mạch dừng dự án, ông không muốn đọc báo và chỉ tập trung tài liệu cho các cuộc đối chất sắp tới với phía Đan Mạch.