Phóng to

Thủy điện Sơn La sẽ vận hành tổ máy số 2 và số 3 nhưng vẫn không thể giúp hết thiếu điện - Ảnh: C.V.K.

Không thấy EVN đề cập giải pháp nào mới cho tình hình thiếu điện năm nay ngoài kiến nghị tăng giá và cắt điện.

Lỗ 8.000 tỉ đồng

Lãnh đạo EVN và các đơn vị thành viên đều khẳng định tình hình tài chính rất khó khăn và kiến nghị phải kiên quyết tăng giá điện. Theo ông Đào Văn Hưng - chủ tịch hội đồng thành viên EVN, tổng cộng đã lỗ khoảng 8.000 tỉ đồng trong năm ngoái do phải huy động nguồn điện giá cao vào mùa khô để giảm thiếu hụt điện năng do các nhà máy thủy điện thiếu nước. Về bức tranh tài chính của EVN, ông Hưng đầy “tâm trạng” khi nói “EVN nói thật đã ở sát chân tường”. Theo ông Hưng, ngoài khoản lỗ 8.000 tỉ đồng, EVN còn thêm gánh nặng trên 10.000 tỉ đồng do các khoản nợ, các nghĩa vụ tài chính... tăng do tỉ giá thay đổi. Tổng các khoản này đã lên tới 24.000 tỉ đồng.

Ông Nguyễn Phúc Vinh - tổng giám đốc Tổng công ty điện miền Bắc, đơn vị trực tiếp bán điện cho các tỉnh miền Bắc đến Hà Tĩnh - rất quan tâm đến khả năng cung ứng điện nhưng “quả thật chưa nhìn thấy khả năng cung ứng đủ cho mùa khô ở đâu”.

Theo ông Vinh, năm nay miền Bắc phải chịu thiếu điện trực tiếp, nghiêm trọng vì “năm trước nước các hồ thủy điện cùng thời điểm này nhiều hơn năm nay mà vẫn thiếu”. Trong khi đó, theo ông Vinh, với việc xả nước cho nông nghiệp, thủy điện Hòa Bình chỉ chạy đến cỡ tháng 3 là hết sạch nước, các thủy điện lớn khác như Thác Bà cũng vậy.

Ông Vinh cho rằng năm nay nếu muốn chống thiếu điện, sẽ cần trên 12.000 tỉ đồng để mua dầu đổ vào các nhà máy nhiệt điện mới giảm được thiếu hụt điện. “Riêng mùa khô năm 2011 cũng cần khoảng 5.400 tỉ đồng”. Ông Vinh nói hiện số tiền này không biết kiếm ở đâu ra vì đi vay thì ngân hàng không cho vay bởi khoản này chắc chắn không tạo ra lợi nhuận mà còn tạo ra lỗ. Ông Vinh đề nghị Chính phủ cần hỗ trợ bù khoản tiền trên.

Tổng giám đốc Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia Lê Mạnh Hùng cũng kêu tổng công ty của ông “nguy cấp đến nơi rồi”. Ông Hùng phân tích giá điện thấp, tổng công ty của ông chỉ được trả chưa đến 70 đồng để truyền tải 1kwh điện nên hiện không có tiền để đầu tư.

Ông Hùng đề nghị nếu cho độc quyền truyền tải thì chỉ xin độc quyền khâu vận hành, chứ đầu tư thì đề nghị các công ty điện lực phải chung tay gánh vác. Ông Hùng cảnh báo “các anh cứ đầu tư nguồn phát điện mà không có đường dây truyền tải điện thì cũng vô nghĩa”.

Tăng giá và cắt điện

Trong báo cáo tổng kết của EVN, tập đoàn này thừa nhận hạn chế lớn nhất là chưa đảm bảo đủ điện, phải cắt điện gây bức xúc cho nhân dân và tổn thất điện năng còn cao hơn kế hoạch định ra. Đề cập giải pháp cho năm 2011, các lãnh đạo của EVN khi phát biểu đều chung một đề nghị: xin Chính phủ, Bộ Công thương cho tăng giá điện. EVN đề nghị Chính phủ chỉ đạo Quỹ bảo hiểm xã hội cho EVN vay 15.000 tỉ đồng để đầu tư nguồn điện, chỉ đạo các bộ ngành sớm hỗ trợ, bảo lãnh để EVN vay qua phát hành trái phiếu quốc tế 1 tỉ USD.

Đặc biệt, báo cáo của EVN đề nghị Chính phủ cần tháo gỡ để EVN có gần 13.000 tỉ đồng để huy động khoảng 3,8 tỉ kWh điện chạy dầu phục vụ sáu tháng mùa khô năm nay. EVN cũng đề nghị các tỉnh thành lập ban chỉ đạo điều hành cung ứng điện và thực hiện tiết kiệm điện trên địa bàn nhằm công khai minh bạch khi cắt điện. Ban này sẽ do chủ tịch UBND làm trưởng ban, thành viên có cả đoàn đại biểu Quốc hội, sở công thương...

Ông Nguyễn Phúc Vinh thừa nhận ban chỉ đạo các địa phương không muốn “dây” vì phải chịu trách nhiệm khi cắt điện. Theo ông Vinh, hô hào tiết kiệm điện thực chất không được bao nhiêu nên đề nghị phải tính đến chuyện cắt điện các công ty ximăng, thép. Ông Vinh thừa nhận giải pháp chống thiếu điện năm 2011 chưa có gì mới, điện thì thiếu hơn nên phải có giải pháp cho tình huống “tai nạn”, nếu không thì không cách gì đảm bảo điện cho nhu cầu thiết yếu.

Ông Vinh cho biết điện dùng cho ximăng, thép rất lớn, riêng miền Bắc chiếm tới 10% tổng tiêu thụ điện của toàn bộ các ngành công nghiệp khác và điện sinh hoạt. Trong khi sản lượng thép, ximăng đã được nói đến vượt nhu cầu, ông Vinh đề nghị chỉ cần cắt giảm điện cho ximăng, thép 30% thì sẽ bớt phải dùng 5.400 tỉ đồng mua dầu để phát điện cho mùa khô 2011.

Phát biểu chỉ đạo, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cho biết Bộ Công thương sẽ sớm trình Chính phủ đề án giá điện mới, theo đó giá điện năm 2011 sẽ tiệm cận theo giá thị trường.