Khuất tất chuyện Vedan nhận giải thưởng

TT - Công ty cổ phần hữu hạn Vedan (gọi tắt là Vedan) vừa được tuyên dương ba sản phẩm trong “Top 100 sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng năm 2009”. Trong chuyện trao giải thưởng cho Vedan đã xuất hiện nhiều khuất tất.

Đây là giải thưởng do cơ quan đại diện phía Nam Bộ Khoa học - công nghệ phối hợp với Trung tâm Tư vấn phát triển thương hiệu và chất lượng tổ chức nhân Ngày doanh nhân VN (13-10).

Ba sản phẩm của Vedan được giải thưởng đều do ông Hoàng Thủy Tiến ký

Trao đổi với PV Tuổi Trẻ ngày 26-10, ông Yeh Sheau Yeh - giám đốc thuộc văn phòng tổng giám đốc Công ty Vedan - nói: “Giải thưởng này do Bộ Khoa học - công nghệ bình chọn. Hôm phát giải tôi có dự nhưng thủ tục hồ sơ về môi trường gửi cho ban tổ chức ra sao tôi sẽ kiểm tra và báo lại”. Đáng tiếc là sau đó chúng tôi không thể liên lạc với ông Yeh Sheau Yeh, gọi điện thoại ông cũng không nghe và khóa máy.

Địa phương không biết

Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Đồng Nai Hoàng Văn Thống nói: “Vedan được giải thưởng của cơ quan nào đề nghị thì tôi không nắm được, vì chúng tôi chưa được hỏi ý kiến”. Theo ông Thống, Vedan cơ bản đã khắc phục các yêu cầu của Bộ Tài nguyên - môi trường nhưng chưa hoàn thiện hẳn, phải đến tháng 11-2009 các cơ quan chức năng mới đánh giá toàn bộ việc khắc phục môi trường của Vedan. Gần đây, qua kiểm tra 12 chỉ tiêu ở các cống xả của Vedan có 11 chỉ tiêu đạt chuẩn, riêng chỉ tiêu nitơ tổng ở khu xử lý nước thải khó đạt chuẩn nên đang xem xét.

“Lẽ ra việc xét thưởng cho Vedan phải được các ngành chức năng xem xét một cách nhất quán, toàn diện nhưng ban tổ chức không hề hỏi ý kiến cơ quan chuyên môn của Đồng Nai” - ông Thống khẳng định.

Ông Lê Văn Tân, chánh văn phòng Sở Tài nguyên - môi trường Đồng Nai, cũng nói: “Sở hoàn toàn không biết giải thưởng Vedan vừa nhận. Quan điểm của cá nhân tôi thì việc trao thưởng cho Vedan vào lúc này là không đạt yêu cầu”.

Ông Trần Văn Quang, phó chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai, đặt vấn đề: “Có thể sản phẩm của Vedan được xem xét chất lượng theo tiêu chuẩn quy định nhưng quá trình vận hành sản xuất ra những sản phẩm được giải thì chính hệ thống xử lý nước thải của Vedan từng gây họa cho nông dân. Quy trình xét giải đã không xem xét đến hậu quả ô nhiễm môi trường mà Vedan gây ra cho hàng ngàn nông dân là không thể chấp nhận được”. Theo ông Quang, ban tổ chức trao giải thưởng mà không xem xét toàn diện chuyện Vedan gây hậu quả xấu cho môi trường, rồi tiếp tục né tránh bồi thường hoặc hỗ trợ nông dân.

Trong khi đó, ngày 26-10, nông dân tại khu vực xã Phước Thái, huyện Long Thành (Đồng Nai), từng bị thiệt hại tài sản do Vedan gây ra và đang đeo đuổi vụ kiện, đã bàn tán xôn xao khi nghe chuyện Vedan được tuyên dương “Sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng năm 2009”. Nông dân Võ Văn Giác ở ấp 1A, xã Phước Thái, bày tỏ: “Bà con ở đây nghe Vedan được tuyên dương ai cũng bất bình. Vedan sai phạm, chưa giải quyết vụ kiện của nông dân mà được trao giải như thế khiến người dân vô cùng thất vọng với cách hành xử của các cơ quan đứng ra trao giải”.

Ngày 26-10, các cơ quan chức năng cho hay đến nay đã có 11.584 hộ nông dân ở Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.HCM đòi Vedan bồi thường thiệt hại với số tiền trên 4.263 tỉ đồng. Đây là kết quả mới nhất được các địa phương tổ chức kê khai và thống kê đơn theo mẫu hướng dẫn của Tổng cục Môi trường.

Ban tổ chức đã bác hồ sơ Vedan?

Bà Nguyễn Thị Sinh - giám đốc Trung tâm Tư vấn phát triển thương hiệu và chất lượng (TP.HCM) - cho biết trung tâm là đơn vị thực hiện toàn bộ chương trình, còn cơ quan đại diện phía Nam Bộ Khoa học - công nghệ là đơn vị bảo trợ cho việc trao giải “Top 100 sản phẩm an toàn sức khỏe cộng đồng”, đồng thời cũng là ban tổ chức.

Theo bà Sinh, thoạt đầu Vedan có nộp hồ sơ tham dự xét thưởng “Doanh nghiệp ứng dụng hệ thống quản lý chất lượng xuất sắc”. Do vướng về tiêu chí môi trường nên hồ sơ bị loại khỏi việc xét thưởng này. Trung tâm cũng có nhận hồ sơ của Vedan tham dự việc xét tặng “Top 100 sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng năm 2009” đối với ba sản phẩm.

Hồ sơ được trình hội đồng xét thưởng. Vẫn theo bà Sinh, giống như nhiều doanh nghiệp khác, khi tham gia xét thưởng, giữa Vedan và trung tâm có ký “hợp đồng tham gia chương trình tuyên dương” trị giá 15 triệu đồng (mỗi sản phẩm 5 triệu đồng). Bà Sinh giải thích việc ký hợp đồng này là bình thường, doanh nghiệp nào tham gia đều ký, nếu không được xét tặng giải thưởng thì sẽ trả lại cho doanh nghiệp.

Bà Sinh nói hội đồng đã bác hồ sơ của Vedan xin tham gia “Top 100 sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng năm 2009”. Bà Sinh đưa ra bằng chứng là quyết định số 02 do ông Bùi Văn Quyền, vụ trưởng cơ quan đại diện phía Nam Bộ Khoa học - công nghệ, thay mặt ban tổ chức ký ngày 5-10, trong số 50 doanh nghiệp có sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng được trao tặng thì không có tên Vedan.

Khi PV Tuổi Trẻ đưa ra giấy tặng “Top 100 sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng năm 2009” cho Vedan (người ký được ghi trên giấy này là ông Hoàng Thủy Tiến - phó cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế, dấu được đóng mang dòng chữ Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế), bà Sinh tỏ ra lúng túng, giống như chưa từng thấy giấy trao tặng đó bao giờ. Bà cũng không giải thích được tại sao có giấy này cho Vedan.

Riêng ông Bùi Văn Quyền khẳng định về nguyên tắc giấy trao tặng phải có hai người đồng ký tên, cụ thể là ông và đại diện Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế. Còn việc vì sao giấy trao tặng cho Công ty Vedan chỉ thể hiện một chữ ký ông Hoàng Thủy Tiến và có dấu với dòng chữ Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế thì ông Quyền hứa sẽ có câu trả lời trong ngày 27-10. Ông Bùi Văn Quyền nói thêm: “Chúng tôi sẽ kiểm tra tiếp, nếu sai phạm đến đâu sẽ kiến nghị cơ quan chức năng xử lý đến đó”. Bà Sinh cũng hứa hôm nay sẽ có câu trả lời rõ ràng vì sao xuất hiện giấy trao tặng cho sản phẩm của Vedan.

HÀ MI - QUỐC THANH

=====================================================================

Ý kiến bạn đọc

* Tôi không thể hiểu nổi tại sao người ta lại thích đùa trước dư luận đến thế. "Sự kiện Vedan" còn chưa giải quyết xong thì việc nhận giải thưởng "Top 100 sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng năm 2009" quả là cú sốc lớn. Có thể ban tổ chức biện minh ý kiến này nọ nhưng sự thật vẫn là sự thật.

Chuyện khuất tất mà báo Tuổi Trẻ nêu đã quá rõ, không ai muốn nói thêm làm gì. Điều mà người dân chúng tôi muốn là phải rạch ròi giải thưởng sao cho có tính thuyết phục cao. Tôi nghĩ ban tổ chức vẫn biết trao giải thưởng này sẽ gây xôn xao dư luận nhưng họ vẫn làm như là một lời thách thức.

LÊ QUANG HUY (Tiền Giang)

* Một sản phẩm của bất kỳ một công ty nếu đạt chất lượng thì sẽ được thị trường chấp nhận cũng như người tiêu dùng vinh danh là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, "vấn đề Vedan" thời gian gần đây đang lùm xùm gây tranh cãi về việc hủy hoại môi trường, về mức độ bồi thường thiệt hại cho nông dân, ngô chưa ra ngô, khoai chưa ra khoai nên việc trao giải thưởng vinh danh họ là chưa hợp lý.

DANG VIET THANH

* "Riêng ông Bùi Văn Quyền khẳng định về nguyên tắc giấy trao tặng phải có hai người đồng ký tên, cụ thể là ông và đại diện Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế". Nhìn vào bằng khen tặng cho Vedan "vì an toàn sức khỏe cho cộng đồng", tôi không thấy có chỗ nào để người thứ hai đồng ký tên cả. Hơn thế nữa, chưa bao giờ có một thứ giấy khen, bằng khen nào lại phải yêu cầu đến hai cơ quan cùng ký tên vì bản chất của giấy khen, bằng khen chỉ được một cơ quan, tổ chức thông qua hội đồng khen thưởng phát hành sau khi xem xét đơn vị hay cá nhân hội đủ các điều kiện xứng đáng.

Tất cả những gì xảy ra chung quanh việc công ty Vedan từ lúc gây ô nhiễm trên sông Thị Vải kéo dài gần 10 năm mới phát hiện, đến việc được trao giải thưởng "Vì an toàn sức khỏe cho cộng đồng"... cho thấy các cơ quan chức năng không hề biết điều gì đã và đang xảy ra.

TRẦN MINH

* Tôi là người dân sống cạnh nhà máy bột ngọt Vedan và cũng là cư dân của xã Phước Thái, huyện Long Thành, Đồng Nai. Tôi chưa từng thấy Vedan hay UBND, HĐND xã công bố việc bồi thường hay khắc phục hậu quả gì cho sông Thị Vải cả. Sau khi bị báo chí phanh phui về việc gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, tôi thấy mừng là mùi hôi thối đã giảm hẳn đi (thời điểm này Vedan gần như không hoạt động, máy móc gần như không chạy).

Nhưng khoảng 2 tháng sau, tôi thấy Vedan tiếp tục hoạt động lại bình thường. Hiện tại, mùi hôi thối lại lan tỏa khắp nơi như trước. Bằng cảm quan mùi, ai ai cũng biết rằng tình trạng ô nhiễm vẫn y như cũ. Nếu thật sự có giải thưởng trên, thật nực cười thay cho Cục an toàn vệ sinh thực phẩm - Bộ Y tế.

nguyenbaocong...@yahoo.com

* Thông tin "ông" Vedan được nhận nhiều phần thưởng "cao quý" làm cho bạn đọc chúng tôi hết hồn! Kẻ gây bao nhiêu tai họa, thậm chí suýt nữa đã khai tử sông Thị Vải mà nay đường đường chính chính nhận phần thưởng "top". Trong chuyện này chắc có uẩn khúc đây. Các cơ quan chức năng cần điều tra làm rõ. Tiền không thể che bầu trời. "Ông" Vedan được nhận thưởng chắc bất kỳ doanh nghiệp nào cũng chìa tay xin thưởng đấy! 

LÊ PHONG PHÚ

* Câu chuyện này cho thấy hai bài học. 1. Vedan đang cố gắng tìm kiếm những thành tích hòng lấp dần những vết đen trong quá khứ, sau đó mượn thời gian đưa những chuyện xấu hổ của mình đi vào quên lãng. 2. Chúng ta lại bước vào cái thời trọng danh hiệu, giải thưởng... mà tiếc thay quên mất thực chất. Có chăng tình trạng loạn giải thưởng, và dùng tiền mua lấy những danh hiệu mỹ miều.

THÙY MAI

* Không ai nghĩ là Vedan sẽ được nhận thưởng trong khi việc bồi thường cho nông dân của các vùng ô nhiễm vẫn chưa hoàn thành. Đây là một dạng tiêu cực mà khi bị phát hiện thì những cán bộ ăn lương nhà nước (tiền thuế của dân) chịu trách nhiệm vụ việc có khả năng thường thấy là sẽ nói rằng sơ suất và rút kinh nghiệm!

Nếu là người có trách nhiệm thi tôi nghĩ những cán bộ này nên từ chức hoặc sẽ bị lãnh đạo của họ cách chức. Nếu lãnh đạo của họ làm được việc cách chức họ thì những cán bộ sau sẽ không bị sai sót và xin rút kinh nghiệm.

TRẦN BÍCH HUYỀN