Làm trong ngành này một thời gian tôi thấy du lịch VN đang phát triển khá mạnh, mở ra nhiều cơ hội cho du khách nước ngoài đến khám phá. Tuy nhiên, một vấn đề còn phổ biến là cách làm du lịch còn cứng nhắc và chưa hiểu nhiều về du khách nước ngoài. Phần lớn công ty dẫn du khách đi những tour tương tự nhau, các công ty du lịch thường quan niệm “Nếu công ty anh đi Hội An thì công ty tôi cũng đi Hội An, tôi không muốn làm gì khác nữa” và đưa ra những tour du lịch na ná nhau. Tôi nghĩ người Việt còn thích làm những việc an nhàn hơn là nổi bật, khác người.

Để thu hút du khách đến VN rất cần những tour lạ, độc đáo. Bản thân tôi đã đưa nhiều đoàn khách đi tham quan những nơi rất ít du khách như Điện Biên Phủ, Buôn Ma Thuột, Kon Tum, Pleiku và họ rất thích thú. Có lần tôi dẫn một nhóm du khách đến Bình Phước để tham quan. Chắc là bạn nghĩ chẳng có gì để xem nhưng ở đó có huyện Lộc Ninh, là nơi đặt trụ sở chỉ huy cho chiến dịch Hồ Chí Minh. Nơi đây phát triển các loại cây cao su, cà phê, là một vùng nông thôn tiêu biểu của VN.

Tuy ở thôn quê nhưng nơi này cũng có nhiều nhà nghỉ có chất lượng có thể trọ lại qua đêm. Mỗi khi chúng tôi ra chợ hay ăn tối, người dân đều vui vẻ đến bắt chuyện. Du khách có dịp gặp gỡ và giao lưu với những người Việt đích thực hơn là những người bán hàng rong chỉ suốt ngày nói “You buy! You buy!” (Mua đi! Mua đi).

Đến tham quan VN, du khách rất mong mỏi được khám phá nhiều điều về văn hóa, con người Việt hơn là tìm đến những bãi biển, khu nghỉ dưỡng thường thấy ở Phuket (Thái Lan) hay Bali (Indonesia). Tuy nhiên, nhiều hướng dẫn viên du lịch chưa thấy được những nét đặc sắc của văn hóa nước mình để giới thiệu cho khách quốc tế.

Một ví dụ là với người Việt, đám cưới chỉ là đám cưới, không có gì đặc biệt. Tuy nhiên đối với du khách nước ngoài, nó thật sự khác biệt với lễ cưới thường thấy ở nước họ. Khi dẫn đoàn đi tham quan ở miền quê và gặp một đám cưới trên đường, tôi thường dừng lại cho họ ngắm nhìn và giải thích những nghi lễ truyền thống trong đám cưới Việt. Nhiều lần, cô dâu và chú rể còn sẵn sàng cho chúng tôi chụp hình chung hay mời vào nhà cùng uống ly rượu mừng.

Những trải nghiệm độc đáo như vậy làm du khách nước ngoài rất thích thú. Sự thân thiện của người dân là đặc điểm nổi bật của du lịch VN. Bạn không thể có cảm giác được đón tiếp nồng hậu như thế ở Úc hay Mỹ.

Nhiều hướng dẫn viên du lịch người Việt rất nhiệt tình, năng nổ nhưng còn gặp khó khăn khi giải thích bằng tiếng Anh về phong tục VN, những khác biệt giữa văn hóa phương Đông và phương Tây. Khi làm việc với các hướng dẫn viên du lịch người Việt và đi theo cùng đoàn, tôi thường nhắc họ giới thiệu những điểm văn hóa nổi bật hay làm gì đó để du khách hài lòng.

Hiện nay, hầu hết hướng dẫn viên cho khách nước ngoài thường biết một chút ngoại ngữ rồi tự dẫn đoàn đi một mình. Tôi thấy hơi khó cho họ để hoàn thành vai trò một hướng dẫn viên tốt. Tôi không có ý định chỉ trích nhưng có nhiều thứ mà họ bỏ lỡ vì họ không hiểu hết về du khách quốc tế và còn gặp nhiều vấn đề về ngôn ngữ. Thử tưởng tượng giải thích quan hệ họ hàng chú, bác, cô, dì bằng tiếng Anh thì rắc rối đến mức nào.

Điểm nổi bật của du lịch VN là phong cảnh đẹp, thức ăn ngon, người dân thân thiện, chi phí rẻ. Làm sao kết hợp những lợi thế đó thành một sản phẩm du lịch hoàn chỉnh để cung cấp cho du khách, tạo cho họ những trải nghiệm độc đáo, “rất Việt” là điều những người làm du lịch cần cân nhắc.