Không ít học sinh lớp 12 vì quá chăm chú nghiên cứu những môn thi cho kỳ thi đại học nên vô hình trung đã bỏ qua một số môn học khác. Chỉ đến khi nhận được thông tin các môn thi tốt nghiệp, các em mới... chạy đua với thời gian để nhồi nhét kiến thức.

Phóng to

Thí sinh xem lại bài sau khi thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2008 tại hội đồng thi Trường Lê Hồng Phong, Q.5, TP.HCM - Ảnh: Như Hùng

Mất ăn, mất ngủ trước kỳ thi

Trừ rất ít một số em học đều các môn là bình tĩnh trước kỳ thi, còn lại nhiều trường hợp nghĩ đến cách đối phó với kỳ thi đã làm tiêu tốn khá nhiều thời gian, sức lực. Đồng thời các em không thể tránh khỏi áp lực nếu không đỗ tốt nghiệp.

Phụ huynh đưa em Minh Linh (Long Khánh, Đồng Nai) đến gặp các chuyên gia tư vấn trong trạng thái lo lắng, căng thẳng vì phải đối mặt với kỳ thi tốt nghiệp sắp tới. Vì chủ quan nên ba năm ở trung học phổ thông Linh không học các môn sinh học và vật lý. Vì vậy em phải học lại hai môn từ đầu để có thể vượt qua kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới. Minh Linh bị stress. Em luôn cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, đau lưng và đau các cơ bắp. Về mặt tinh thần, Minh Linh luôn hồi hộp, lo lắng, thường xuyên mất ngủ, trí nhớ giảm sút, tư duy thiếu tập trung, rối loạn cảm xúc.

Trường hợp của Khánh Thư (Thủ Dầu Một, Bình Dương) tương tự. Thư học khá môn toán và vật lý, nhưng với em “khó nuốt” nhất là hai môn sinh học và địa lý. Biết môn văn và tiếng Anh không thể thiếu trong kỳ thi tốt nghiệp nên em đã cố gắng học thêm rất nhiều.

Nhưng đến khi biết hai môn thi tốt nghiệp còn lại, em không thể nào ăn ngon, ngủ yên, luôn sống trong tâm trạng thấp thỏm, lo âu. Hiện tại áp lực lớn nhất với em là phải vượt qua được kỳ thi tốt nghiệp THPT. Với vốn kiến thức ít ỏi của hai môn thi tốt nghiệp còn lại, do không thể chạy đua kịp với thời gian ngày càng gấp rút nên cứ nghe ai nhắc đến kỳ thi tốt nghiệp THPT là em thấy ức chế, một nửa đầu đau nhức vô cùng.

Ứng phó với... stress

Về khách quan, không thể phủ nhận nguyên nhân từ phía phương pháp giảng dạy của giáo viên. Khánh Thư tâm sự: “Trước đây em học môn sinh đâu có tệ, nhưng một phần do giáo viên dạy chủ yếu bằng phương pháp truyền thụ một chiều nên em trở nên có phản cảm với môn học này. Bây giờ không biết học lại có kịp không?”. Sự quan tâm thái quá của giáo viên, phụ huynh đến thái độ, tinh thần của học sinh trong thời gian học tập và ôn thi ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học tập và tâm trạng của các em.

Nhất là sự kỳ vọng quá mức của ba mẹ sẽ đẩy con mình vào tình trạng lo âu, hồi hộp, mệt mỏi không kiểm soát được. Nhưng thái độ bàng quan, dửng dưng của ba mẹ cũng làm cho con ở lứa tuổi này cảm thấy hẫng hụt, so sánh với bạn bè mà tự dẫn đến thái độ bi quan, căng thẳng.

Về chủ quan, các em gặp khó khăn trước kỳ thi tốt nghiệp là vì chưa biết phân bổ thời gian hợp lý giữa học tập và nghỉ ngơi, thời gian vui chơi, giải trí còn ít. Đây là lý do ảnh hưởng thường xuyên và mạnh mẽ đến mức độ căng thẳng trong học tập của học sinh lớp 12.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ bớt đi rào cản nếu như nhà trường, phụ huynh kịp thời tiến hành trợ giúp, tham vấn cho học sinh những hiểu biết tối thiểu về stress cũng như những nguyên nhân và phương pháp ứng phó với stress, sự căng thẳng, lo âu trong cuộc sống học đường. Cùng với việc tổ chức tư vấn hướng nghiệp học sinh làm hồ sơ chọn ngành, chọn trường thi đại học thì nhà trường, các tổ chức tư vấn phải giúp học sinh biết cách học và bố trí thời gian hợp lý vào việc ôn thi các môn trong kỳ thi tốt nghiệp.