Phóng to

Ông Schroeder (phải) đón tiếp ông Putin tại Berlin ngày 8-9-2005 để ký kết thỏa thuận NEG - Ảnh AP

Tuần qua, việc cựu thủ tướng Đức Gerhard Schroeder nhận chức chủ tịch Hội đồng giám sát của dự án đường ống khí đốt Bắc Âu (NEG), một liên doanh Nga - Đức thuộc Tập đoàn dầu khí nhà nước Nga Gazprom, đã gây một làn sóng dư luận lớn trong và ngoài nước.

Ở Đức, báo giới đồn đại về tiền lương mà Gazprom sẽ trả cho ông Schroeder (từ 200.000 tới 1 triệu euro/năm; thậm chí tờ Euro Am Sonntag đưa ra con số những 1,5 triệu euro/năm) khiến ông đòi kiện những tờ báo trên ra tòa vì tội bịa đặt. Ông tranh thủ giải thích việc đi làm ở Gazprom là vì danh dự, không phải vì tiền. (Cũng cần nhắc là ông Schroeder không thất nghiệp. Ông đã nhận lời làm cố vấn đối ngoại cho chủ tịch tập đoàn xuất bản lớn nhất Thụy Sĩ là Ringier AG ngay từ khi vừa rời chức thủ tướng).

Phe đối lập ở Đức thì không hài lòng trước viễn cảnh việc làm mới sẽ mang tới cho ông Schroeder những lợi thế chính trị: NEG sẽ khiến ông nghiễm nhiên trở thành “yếu tố bảo đảm” việc cung ứng khí đốt của Nga cho Đức. Đảng Xanh phê phán việc Tổng thống Nga Putin kiếm việc làm cho bạn của mình “bốc mùi gia đình chủ nghĩa”.

Đảng Dân chủ tự do thì nhấn mạnh khía cạnh đạo đức: một (cựu) thành viên chính phủ có thể kiếm thu nhập nhờ sự nghiệp chính trị của mình là “không thể chấp nhận được”. Nhưng Bộ Tư pháp Đức khẳng định việc ông Schroeder làm việc cho NEG không có gì là phạm pháp.

Trước làn sóng dư luận, chủ tịch Gazprom A. Miller quả quyết trên kênh truyền hình Russia Today ngày 13-12 rằng Gazprom đề nghị cựu thủ tướng Đức vào chức vụ này mới tuần trước, căn cứ vào quyết định của các cổ đông, mức lương cũng chưa xác định. Nhà bình luận Boris Kaimakov của Hãng thông tấn Nga RIA trong khi đó chỉ ra sự trùng hợp về thời điểm bổ nhiệm ông Schroeder với việc phát sóng kênh truyền hình tiếng Anh Russia Today của Nga.

Ông nhận định đây là một “nỗ lực hội nhập” nữa của Nga trong thời toàn cầu hóa. Kaimakov thừa nhận giữa hai ông Putin và Schroeder có mối thâm giao, rằng ông Putin đã “đặt cược” rất lớn khi tới thăm ông Schroeder vào lúc sứ mệnh chính trị của Schroeder không còn nhiều hứa hẹn. Kaimakov viết:

"Bằng việc mời ông Schroeder vào chức vụ quan trọng ở Gazprom, ông Putin đã phá vỡ được định kiến của thế giới trước nay, vốn cho rằng “nước Nga không có bạn mà chỉ có lợi ích" sang nhận thức mới rằng “nước Nga có lợi ích và cũng có bạn”.

Tờ Kommersant hôm qua cho biết thêm: trường hợp ông Schroeder sẽ không là duy nhất. Cựu bộ trưởng thương mại Mỹ Donald Evans, bạn thân thiết của Tổng thống Bush, có thể sẽ trở thành chủ tịch hội đồng quản trị của Rosneft, cũng là một tập đoàn dầu khí lớn của Nga.

Cơ sở cho đồn đoán này là ông Evans đã có một “cuộc gặp ngoài lịch trình, có tính bạn bè” với ông Putin trong chuyến làm việc ngày 7-12 tại Matxcơva. Cuộc gặp này đã thảo luận việc hợp tác năng lượng, theo sau cuộc làm việc của ông Evans với chủ tịch Rosneft Sergei Bordanchikoiv cuối mùa thu năm nay.