Sửa luật để phát huy tai mắt của nhân dân

Dưới đây là ý kiến của một luật sư xung quanh vấn đề vì sao công an không dùng chứng cứ do người dân cung cấp để xử phạt người vi phạm:

Theo điều 56 nghị định số 34 ngày 2-4-2010 của Chính phủ, lực lượng cảnh sát nhân dân, thanh tra đường bộ được sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ trong hoạt động tuần tra, kiểm soát để phát hiện, truy tìm đối tượng vi phạm hành chính. Cụ thể, theo điều 55a pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính, đó là camera, máy đo tốc độ bằng hình ảnh hoặc phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ khác được sử dụng trong bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ... Chứng cứ thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải được thể hiện trong biên bản vi phạm hành chính.

Về nguyên tắc, phải có chứng cứ hợp pháp mới có thể làm thủ tục chế tài. Do pháp luật chỉ công nhận những chứng cứ thu thập được bằng phương tiện, thiết bị nghiệp vụ của ngành nên cơ quan công an địa phương không thể căn cứ vào hình ảnh do người dân ghi lại để xử phạt tài xế vi phạm. Theo đó, việc công an chỉ phạt lỗi chạy quá tốc độ dựa vào kết quả bắn tốc độ và ghi hình của lực lượng là có cơ sở. Trường hợp muốn làm khác hơn - như ý kiến của một lãnh đạo Cục Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt phát biểu trên một tờ báo ngày 12-5 (địa phương có thể căn cứ vào hình ảnh của người dân và thông tin trên báo chí để làm rõ, kết luận và xử lý theo pháp luật) thì Bộ Công an cần có văn bản hướng dẫn thêm.

Lúc làm luật, có thể các cơ quan chức năng e ngại những người thực thi pháp luật có những lợi dụng để tạo ra những chứng cứ không xác thực, dễ làm ảnh hưởng đến kết quả xử lý. Điều này thể hiện ở chỗ Bộ Công an đã có thông tư quy định muốn dùng đến các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, lực lượng công an buộc phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về lắp đặt, sử dụng. Có ý kiến cho rằng khi tài xế đã thừa nhận hành vi vi phạm thì vẫn xử phạt được. Theo quy định của pháp luật hiện hành, lời khai nhận của người vi phạm kèm theo chứng cứ chưa hợp pháp (băng ghi hình do người dân ghi) thì chưa đủ cơ sở để xử phạt.

Tuy nhiên, khi tình hình vi phạm Luật giao thông đang ở mức báo động và tai nạn giao thông luôn là mối lo canh cánh của người dân thì những quy định chặt chẽ nêu trên đã không phát huy được tai mắt của số đông nhân dân trong việc cùng tham gia phòng chống các hành vi vi phạm pháp luật. Theo chúng tôi, nên xem xét, sửa đổi, bổ sung luật để phát huy tai mắt của người dân.

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HÙNG