Phóng to

Những tòa nhà đổ nát tại trung tâm thành phố L’Aquila sau vụ động đất - Ảnh: Reuters

Tính đến ngày 8-4, hàng chục ngàn người phải tiếp tục ngủ trong khoảng 20 khu lều tạm trong nỗi lo sợ dư chấn tiếp tục xảy ra. Cùng ngày những nạn nhân xấu số của thảm họa bắt đầu được chôn cất tại thị trấn Loreto Aprutino.

Khi số nạn nhân trong trận động đất rạng sáng 6-4 ở miền trung nước Ý lên đến 250 người, người dân nước này đã bàng hoàng với câu hỏi vì sao ngoài những công trình cổ hàng trăm năm tuổi còn có một số tòa nhà mới xây dựng cũng bị sập hoặc đang có nguy cơ sập trong những cơn dư chấn tiếp theo? Phải chăng đó là do vấn đề xây dựng kém chất lượng?

Mới, cũ đều sập

Bệnh viện cộng đồng San Salvatore của L’Aquila khánh thành năm 2000, được ca ngợi như một công trình nghệ thuật có khả năng chống động đất song vẫn đổ sụp sau dư chấn mạnh 5,5 độ Richter tối 7-4, khiến cả bác sĩ và nạn nhân đang điều trị ở đây phải sơ tán ra sân.

Kế đến là một loạt công trình như Bệnh viện Il Solo 24 Ore, xây dựng cách đây 15 năm, cùng nhiều khách sạn, trường đại học, kể cả một số tòa nhà chính phủ cũng chịu chung số phận dù hầu hết đều còn rất mới.

Ông Franco Barberi, trưởng hội đồng đánh giá nguy cơ động đất thuộc Cục Bảo vệ thường dân Ý, khẳng định: “Nếu chuyện này xảy ra ở California (Mỹ) hoặc Nhật, nơi người ta đã áp dụng biện pháp chống động đất từ lâu, sẽ không một ai bị chết”. Theo ông, nguyên nhân sụp đổ của những kiến trúc hiện đại sau thảm họa ngày 6-4 chủ yếu là do “sự lỏng lẻo trong kiểm soát chất lượng thi công”.

Còn theo ông Enzo Boschi, giám đốc Viện Địa chất và núi lửa quốc gia: “Những tòa nhà nếu được xây đúng quy cách thì trận động đất với cường độ như thế có thể gây ra một số vấn đề nhưng sẽ không làm đổ sụp”.

Những kiến trúc sư và chuyên gia xây dựng cho rằng chính việc xây dựng bằng những nguyên liệu như ximăng kém chất lượng, lõi thép không phù hợp… đã góp phần trong những hư hại. Mặc dù luật xây dựng của Ý đã được sửa đổi sau trận động đất ở Naples năm 1980 làm 2.500 người thiệt mạng, song nhiều ngôi nhà, đặc biệt tại những khu thường xảy ra động đất, vẫn được xây dựng với chất lượng rất kém.

Trưởng cơ quan nghiên cứu động đất châu Âu Gian Michele Calvi cho biết khoảng 80.000 tòa nhà, trong đó bao gồm 22.000 trường học ở Ý, hiện không an toàn.

Luật thực thi chậm

AP dẫn lời các nhà khoa học chỉ rõ các biện pháp chống động đất tại Ý được đưa ra rất chậm so với nhiều nước trên thế giới. Báo The Independent dẫn lời ông Paolo Stefenelli, lãnh đạo Cơ quan xây dựng xã hội Ý, phân tích nguyên nhân chính gây sụp đổ hàng loạt công trình xây dựng là do một phần những công trình này được xây dựng từ thập niên 1950-1960, khi đó quy định của pháp luật về loại vật liệu xây dựng thấp hơn bây giờ. “Toàn bộ những công trình được xây dựng trong thời gian trên, tuổi đời từ 5-30 năm tính từ ngày xây dựng, đều có nguy cơ hư hỏng do động đất”. Cơ quan của ông đã cảnh báo nhiều lần nhưng mọi chuyện đều bị bỏ qua.

Trong khi đó các chuyên gia khác ở Milan và London cho rằng nguyên nhân lớn nhất ngoài việc xây dựng không đúng quy cách chống động đất còn do 60% các công trình trong khu vực xảy ra động đất đã có hơn 200 năm tuổi đời. Ý là một trong những nước có công trình lịch sử cổ nhiều hơn những nước khác.

Ông Dante Benini, kiến trúc sư trưởng ở Milan, còn chỉ rõ: có sự khác biệt rất lớn trong kỹ thuật kiến trúc giữa các thành phố lớn và tỉnh lẻ ở Ý như L’Aquila. Ở những nơi này, thậm chí người ta xây dựng không cần đến kiến trúc sư thiết kế. Ý có luật quy định chặt chẽ trong xây dựng, nhưng các nhà thầu xây dựng ở tỉnh lẻ thường ít tuân theo.

Nguồn tin Reuters cho biết liên quan đến việc xây dựng kém chất lượng ở Ý, trong tháng 2-2009, năm người đã bị buộc tội xây dựng ẩu làm sụp một trường học ở thị trấn San Giuliano di Puglia trong trận động đất năm 2002 khiến 28 người thiệt mạng, mà đa số nạn nhân là học sinh.